Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın, vergi paketine ilişkin tepkiler ve eleştiriler sürüyor. Paket, yıllardır büyük bir özlemle dile getirilen “vergi adaleti”ni sağlamaktan çok uzak bir profil çiziyor.
“Az kazanandan az, çok kazanandan çok” vergi alma, hayal olmaktan öteye geçemiyor. Türkiye’de, tüketim üzerinden alınan dolaylı vergilerin oranı yüzde 65’i aşarken, gelir ve kazanç üzerinden alınan doğrudan vergilerin oranı yüzde 35 düzeyinde seyrediyor. Bu çarpık yapı, bir türlü tersine çevrilemiyor.
Ekonomik krizin faturasını, dün olduğu gibi bugün de dar ve sabit gelirli milyonlar üstleniyor. Emeği ile geçinen milyonların gelirleri azalırken, giderleri katlanarak artıyor. Bu kesimin sırtındaki yük tahammül edilmez boyutlara ulaşıyor. Bu yük, izleyen aylarda ve yıllarda daha da ağırlaşacak.
Büyük projeler ve yeni vergi paketi
Tartışmalı vergi paketinin, kısa süre içinde TBMM’ye sunulması bekleniyor. Pakette, üzerinde durulması gereken bir madde yer alıyor.
Düzenleme ile yap-işlet-devret (YİD) ve kamu-özel işbirliği (KÖİ) ile yapılan projeler kapsamında elde edilen kazançların vergisin artırılması planlanıyor.
Bu maddenin ayrıntılarına geçmeden önce kurumlar vergisine kısaca bir göz atalım. Türkiye’de, kurumlar vergisi oranı; reel sektör için yüzde 25, banka ve finans kurumlarında yüzde 30, ihracat yapan firmalarda yüzde 20, halka açık şirketlerde yüzde 23, imalatçılarda yüzde 24 olarak uygulanıyor.
Yeni vergi paketinde, YİD ve KÖİ projeleri kapsamında faaliyet gösteren kurumların elde ettikleri kazançlarına kurumlar vergisi oranının yüzde 25’ten yüzde 30’a yükseltilmesi öneriliyor. Bu düzenlemenin, 44 mükellefi ilgilendirdiği ve yeni uygulamanın 557 milyon TL kurumlar vergisi etkisi oluşturacağı belirtiliyor.
Akkuyu Nükleer Projesi
Peki, söz konusu 44 mükellef arasında Ruslar ve Akkuyu Nükleer Santralı da bulunuyor mu?
Türkiye, Rusya ile Akkuyu Nükleer Santral projesini KÖİ kapsamında inşa ediyor. Santral, her biri bin 200 megavatlık, toplam 4 üniteden oluşuyor.
Devletin sahip olduğu santralları işleten Elektrik Üretim AŞ (EÜAŞ), Türkiye ile Rusya arasında yapılan anlaşma gereğince Akkuyu Nükleer Santralı’nda üretilecek elektriğin ilk 2 ünitede yüzde 70’ini, kalan 2 ünitede de yüzde 30’unu 15 yıl boyunca 12.35 dolar/sentten satın alacak. Ruslar, 15 yılın ardından ürettikleri elektriği piyasaya satacak. Santralın, işletme süresi en az 60 yıl.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı kaynaklarına göre Türkiye ile Rusya arasında yapılan anlaşma, Akkuyu’da üretilecek elektriğin tarifesini olumlu ya da olumsuz etkileyebilecek sonradan gündeme gelecek yasal düzenlemelere (vergi paketi gibi ) izin veriyor.
Ancak... Burası son derece önemli... Vergi artışından kaynaklı oluşacak maliyet, elektrik tarifesine yansıtılacak. EÜAŞ’ın garanti kapsamında alacağı birim elektrik fiyatı artacak.
Diğer bir deyişle vergi artışıyla devletin bir cebinden giren, diğer cebinden tarife artışıyla çıkacak.
Sizce de çok ilginç değil mi?
