İktidar, sosyal güvenlik sistemini bir kez daha değiştirmek üzere kolları sıvadı. İlk işaret, AK Parti Grup Başkanı Abdullah Güler’den geldi. Güler, sosyal güvenlik sistemiyle ilgili kapsamlı değişiklik yapılacağını belirterek, “Önümüzdeki dönem inşallah emeklilik sisteminde daha dengeli, adil bir uygulamayı hayata geçirmemiz gerekiyor. Bunun için bir gelir kalemi oluşturmak lazım. Bütçe disiplinini bozmadan bir sistem inşa etmek lazım. O konuda da çalışmalarımız devam ediyor” dedi.
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, emeklilik sisteminde yapılacak değişikliğe ilişkin bir soruyu, Güler’in açıklamasına da dikkat çekerek şöyle yanıtladı:
“Biz ölçüyoruz, biçiyoruz. Nasıl bu işi ekonomik dengeleri bozmayacak biçimde götürürüz? Buna bakıyoruz, adımlarımızı da buna göre atıyoruz. Onun için de yeni yasama döneminde inşallah bu konuyu gündeme alacağız. O şekilde de yola devam edeceğiz.”
Bu iktidar döneminde, prim günü ile emekli aylığı arasındaki bağlar, “reform” paketleriyle (2008 yılında olduğu gibi) koparıldı. Emekli aylıklarında, ciddi bir adaletsizlik ve hak kaybı ortaya çıktı. Bu haksızlık, derinleşerek devam ediyor.
İktidar, bu bağları yeniden bir araya getirmek üzere bir çalışma yapıldığı mesajını veriyor. Hedef, 2008 öncesi ve sonrasını kapsayacak biçimde bozulan dengeleri kurmak. Bunun için de aylık bağlama oranları ve güncelleme katsayılarının yeniden belirlemesi gerekiyor.
Uzmanlara göre, iktidarın bu yönde atacağı bir adım, tüm emeklilerin kök aylıklarının artırılmasını gündeme getirecek.
Türkiye, derin bir ekonomik kriz sürecinden geçiyor. Bu ortamda, bütçeye ek yük anlamına gelecek bir düzenlemenin yapılıp yapılmayacağını zaman gösterecek. Şimdilik, zor olduğunu söylemekle yetinelim.
Emeklilik için yeni yaş sınırları
İktidarın, bu çalışma kapsamında emeklilikte yaş sınırını da yükseltmeyi planladığı ifade ediliyor. Bunun ayrıntısına girmeden önce mevcut sistemde emeklilik yaş sınırlarını kısaca anımsayalım.
8 Eylül 1999–30 Nisan 2008 arasında ilk kez sigortalı olarak çalışmaya başlayan kadınlar 58, erkekler 60 yaşında emekli olacak.
30 Nisan 2008 tarihinden sonra sigortalı olanlar, 31 Aralık 2035 tarihine kadar işçiler 7200 prim gününü, esnaf ve memurlar 9000 prim gününü tamamlamaları durumunda kadınlar 58, erkekler 60 yaşında emekli olabilecek.
Anılan prim günlerini 2035’ten sonra tamamlayanlar... 2036 yılından itibaren kademeli olarak artarak, prim gününü 1 Ocak 2044’ten sonra tamamlayan erkekler ile 1 Ocak 2048’den sonra tamamlayan kadınlar 65 yaşında emekli olabilecek.
Yeni çalışma kapsamında emeklilik yaşının erkeklerde 67, kadınlarda 65’e yükseltilmesi düşünülüyor. Avrupa ülkeleri (özellikle Almanya) referans gösteriliyor.
Çalışmada, bu kritik konuların yanı sıra kamu personel rejiminde değişiklik yapan bazı maddelerin de yer alacağı ifade ediliyor.
Son söz... Bu düzenleme, çok can yakabilir.
