Türkiye’deki en tartışmalı kurumlardan olan Varlık Fonu’na devredilen şirketlerin son durumu dikkat çekiyor. Pek çok şirketin Varlık Fonu’na devredilmesinin ardından yüksek zararlar açıklaması, fonun yönetim tarzının tartışma konusu olmasına neden oldu.
Türkiye'de yılın son günlerinde yerli otomobilin tanıtılmasının ardından ekonomide 'yerli ve milli' tartışması tekrar alevlenirken, Sayıştay raporlarına göre kamuya ait kuruluşlar istikrarlı şekilde zarar ediyor. Sayıştay raporları, Varlık Fonu bünyesindeki şirketler ile kamu işletmelerinin nasıl zarar ettiğini adım adım ortaya çıkardı.
Birgün gazetesinde yer alan habere göre, Sayıştay raporlarının ortaya çıkardığı kamu bünyesindeki şirketlerin zarar tablosunun bir bölümü şöyle:
KAZALARLA GÜNDEME GELEN TCDD'NİN HESABI ŞAŞTI
Sayıştay, son yıllarda kazalarla gündeme gelen TCDD’nin hesaplarında da önemli usulsüzlükler belirledi. Alacak hesabında dokuz yıl önceki kur esas alınınca kurum 72 milyon TL zarar etti.
TCDD’yi inceleyen Sayıştay denetçileri hesap hataları nedeniyle yol açılan milyonluk zararlardan ölümlü kazalara neden olan sinyalizasyon sisteminin olmayışına kadar çok sayıda önemli tespitte bulundu.
Raporda, TCDD sermayesinin 2017 yılında 5 milyar TL’ye yükseltildiği, 2018 yılında ise herhangi bir sermaye artırımına gidilmediği belirtildi. Şirketin faaliyetleri sonucunda 2.5 milyar TL zarar oluştuğu kaydedildi.
PTT'DE İHALELER ADRESE TESLİM GERÇEKLEŞTİRİLDİ
2017 yılında Türkiye Varlık Fonu’na devredilen ve son iki yılda 900 milyon TL zarar ettiği belirlenen PTT’deki usulsüzlükler, Sayıştay’ın denetimlerine takıldı. PTT’nin 2018 yılı içerisinde gerçekleştirdiği beş yapım işi ihalesinden ikisinin pazarlık usulü ile yapıldığı tespit edildi.
Sayıştay denetçileri, sözleşme tutarı 5 milyon TL üzerindeki ihalelerinin birinin de belli istekliler arasında gerçekleştirildiğini belirledi.
TOKİ, MÜTEAHHİTLERİ ZENGİN ETTİ
Sayıştay denetçilerinin TOKİ’nin mali hesaplarında yaptığı inceleme, kurumun birçok hatalı uygulaması ile iktidara yakın şirketlerin ihya edildiğini gözler önüne serdi.
Sayıştay’ın, “TOKİ 2018 Yılı Denetim Raporu”na göre, Ankara Çankaya’da yapılan arsa karşılığı gelir paylaşım işinde ÜFE farkı eksik hesaplanınca, şirket 15.8 milyon TL kâr elde etti.
ÇAYKUR ZARARI ZAMLA KAPATMAYA ÇALIŞIYOR
2018 yılındaki 657 milyon 86 bin TL zararı tüketicinin sırtına yıkarak çaya üç ayda toplam yüzde 32,5 zam yapan ÇAYKUR’un çay stoklarının şiştiği öğrenildi.
Sayıştay’ın ÇAYKUR’un hesaplarında yaptığı incelemede, kurumun 2018 yılı sonu itibarıyla 109 bin 225 ton çay stoku bulunduğu belirlendi.
Satılmayan çayların ekonomik değer kaybına yol açacağı uyarısında bulunan denetçiler, şişen stokların kurumun dönem zararının daha büyük ölçüde artmasına yol açacağı uyarısında bulundu.
ŞEKERDE ÜRETİM DURMA NOKTASINA GELDİ
Muhalefetin tüm tepkilerine karşın özelleştirilen şeker fabrikalarından geride kalan enkaz, Sayıştay’ın denetim raporu ile bir kez daha gözler önüne serildi.
Türkiye Şeker Fabrikaları’na bağlı Afyon, Turhal ve Erzincan şeker fabrikalarının özelleştirilmelerinin ardından bu fabrikalarla bağlantılı faaliyet gösteren makine fabrikalarında üretim durma noktasına geldi.
TÜRKİYE KÖMÜR İŞLETMELERİ MİLYONLARI BOŞA HARCADI
Türkiye Kömür İşletmeleri (TKİ) 1993 yılında yatırım programına aldığı “GLİ Mekanizasyon Projesi”nde kamunun milyonlarca lirasını heba etti.
TKİ’nin 2018 Yılı Sayıştay Denetim Raporu’na göre yaklaşık 325 milyon TL harcanan projeyle yılda 1 milyon 400 bin ton kömür üretimi yapılması öngörüldü.
Klasik madencilik sistemindeki üretim kayıplarının mekanize sisteme dönüştürülerek minimize edilmesi ve daha düşük maliyetle kömür üretiminin sağlanması amaçlanan projede 1 milyon 400 bin ton kömür üretimi hedefi 2016 yılında 307 bin ton, 2017 yılında ise 62 bin tonda kaldı.
Milyonlarca TL harcanan projeyle üretilen kömürlerin sadece 21 bin 872 tonu satılabilir hale getirildi.
CUMHURBAŞKANLIĞI'NA TÜRKSAT'TAN PERSONEL GÖREVLENDİRİLDİ
TÜRKSAT personelinin, aralarında Cumhurbaşkanlığı ve TBMM’nin de bulunduğu başka kurumlarda görevlendirildiği, bu görevlendirmelerin idareye maliyetinin 2,7 milyon TL’yi bulduğu ortaya çıktı.
Sayıştay’ın incelemelerine göre, Cumhurbaşkanlığı’nda görevlendirilen dört personel için TÜRKSAT’ın kasasından 867 bin TL çıktı. TBMM’ye gönderilen TÜRKSAT personeli için ise 154 bin TL harcandı.