Dünya Gazetesi yazarı Alaattin Aktaş, bugünkü yazısında, "Kur korumalı mevduat uygulamasını deştikçe ortaya ilginç detaylar çıkıyor. Vade bitmeden hesabını kapatmak isteyenler faiz haklarını yitirecek, bu normal. Ancak hesap kapatma tarihindeki kur, eğer hesap açılan tarihteki düzeyin altına inmişse anapara eksik ödenecek" ifadelerini kullandı.
"Kur korumalı mevduat hesabında detaylar ortaya çıktıkça bu uygulamaya temkinli bakanların sayısı da artıyor. Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın önceki gün yaptığı açıklamadaki bir cümle, bu hesaplarda anapara kaybının bile söz konusu olabileceğine işaret ediyor" değerlendirmesini yapan Aktaş, şunları kaydetti:
Tüm mevduat hesaplarında olduğu gibi; yani TL ya da döviz tevdiat hesaplarında olduğu gibi kur korumalı hesapta da vadeden önce para çekilmesi ve vadenin bozulması halinde faiz hakkı ortadan kalkacak. Bu gayet normal. Ancak sonrası önemli... Kur korumalı hesaptan vadeden önce para çekilmesi halinde anaparayı eksik almak bile söz konusu olabilecek. Bakanlığın açıklamasında hesabın vadeden önce kapatılması durumunda faiz hakkının ortadan kalkacağı belirtildikten sonra aynen şöyle deniliyor:
“Hesabın açıldığı tarihteki TCMB kuru ile hesabın kapatıldığı tarihteki TCMB kurundan düşük olan üzerinden hesap bakiyesi güncellenecektir.”
Aktaş, işleyişin nasıl olacağını da anlattı:
"Merkez Bankası kur farkında esas alınacak ilk kuru 22 Aralık için 12.35 olarak açıkladı. Her ne kadar bu satırları yazarken sistemin nasıl çalışacağına ilişkin Hazine ve Maliye Bakanlığı tebliği henüz yayımlanmamışsa da diyelim bir vatandaş bankaya gitti ve tam 1.000 dolar karşılığı olacak şekilde 12 bin 350 liralık kur korumalı mevduat hesabı açtırdı. Bu hesap sahibi vadeyi de üç ay olarak belirledi.
Sayıların küsuratlı olmaması için biz işleyişi farklı sayılarla anlatalım.
Merkez Bankası’nın belirlediği kur 10 lira, bankanın bu hesap için vatandaşa üç aylığına ödeyeceği faiz de yüzde 5 olsun. Hesap sahibi 1.000 dolara denk gelecek şekilde 10 bin lira yatırdı ve üç ay sonra 10.500 lira elde edecek. Bu dönemde dolar 10 liradan 10.4 liraya çıkarsa, yani yüzde 4 artarsa vatandaş faizden kura göre daha fazla kazanç elde edeceği için dolardaki artışın düşük kalmasıyla ilgilenmeyecek.
Ancak dolardaki artış yüzde 5’in üstüne çıkarsa durum değişecek. Dolar bu dönemde örneğin yüzde 9 artarsa, vatandaşa 10.500 lira ile 10.900 lira arasındaki fark olan 400 lira kur koruması çerçevesinde ayrıca ödenecek."
VADE BOZULURSA NE OLACAK?
Vade bozulursa ne olacağını da söyleyen Aktaş, şu ifadeleri kullandı:
Hesabın vade bitmeden kapatılması durumunda ne yapılacak denmişti:
“Hesabın açıldığı tarihteki TCMB kuru ile hesabın kapatıldığı tarihteki TCMB kurundan düşük olan üzerinden hesap bakiyesi güncellenecektir.”
Yukarıdaki örneğe dönelim. Vatandaş yüzde 5 faiz almak üzere kur 10 lirayken hesap açtırdı. Ama üç aydan önce sıkıntısı oldu, paraya ihtiyaç duydu ve faizden vazgeçip hesabını kapatmak istedi.
Aradan iki ay geçmiş olsun ve o tarihteki olasılıklara bakalım.
Ne diyor Bakanlık:
“Hesabın açıldığı ve kapatıldığı tarihlerdeki Merkez Bankası kurundan hangisi düşükse hesap bakiyesini o kurdan güncellerim.”
Hesap açıldığında dolar 10 liraydı, iki ay sonra dolar 11 liraysa vatandaşa düşük kurdan, yani 10 lira karşılığında ödeme yapılacak. Bu durumda vatandaş anaparasını alacak ve faiz gelirini yitirmiş olacak, ki bu normal.
Bir diğer olasılık... Diyelim hesap kapatıldığında dolar 9 lira düzeyinde. İşte o zaman hesap açılış ve kapanışındaki düşük kur, yani 9 liralık kur uygulanacak. Hesap bir anlamda 1.000 dolar karşılığı açılmıştı ya, işte vatandaşa bu kur üzerinden 9 bin lira ödenecek.
Yani vatandaş vadeden önce hesabını kapatmak istediği takdirde, eğer kur, hesabı açtığı tarihteki düzeyin altındaysa anaparadan da kayba uğrayacak.
SİSTEME GİREN 3 AY ÇIKAMASIN!
Bu uygulamanın vatandaşa "en az üç ay kımıldama" demek anlamına geldiğini belirten Aktaş, "Maliye’nin tebliği henüz yayımlanmış değil ve bu değerlendirmeyi basın açıklamasındaki ifadeye göre yapıyoruz. Bu hüküm muhtemelen tebliğde de aynen korunacak. Bu düzenlemeyle neyin amaçlandığı çok açık. Sisteme giren en az üç ay boyunca çıkamasın! Hani olur ya kur çok düşerse kimse ona bakıp “Alacağım bu küçük faizden vazgeçeyim de hazır bu kadar düşmüşken döviz alayım” diyemeyecek. Çünkü sistemden çıktığı takdirde anapara kaybına uğrayacak." dedi.
