İstanbul Tuzla Deri Sanayisi’nde bulunan bir polyester fabrikasında çıkan yangın sırasında bir kimyasal malzeme tankında da patlama meydana geldi. İki itfaiye erinin yaralandığı patlamanın ardından havaya yayılan kimyasallar endişe uyandırdı.İstanbul Teknik Üniversitesi Meteoroloji Mühendisliği Bölümü öğretim üyesi Hüseyin Toros, dumanla birlikte havaya yayılan kimyasal parçacıkların insan sağlığını tehdit ettiğini belirterek, Cuma günü bölgede yağacak olan yağmurlarla bu kimyasalların yer yüzüne ineceğini belirtti.
T24'ün ulaştığı bilgiye göre, Kocaeli'nde bulunan bir elektrik şirketi ise iş güvenliği uzmanı aracıyla çalışanlarına uyarı mesajı gönderdi. Mesajda, çalışanlara ve ailelerine evden çıkmamaları uyarısı yapıldı. Uyarı mesajında şu ifadeler yer aldı: "Dün 18.09.2019 tarihinde Tuzla Deri Sanayi Ema Kimya Sistemleri firmasında yaşanan kimyasal yangınından sonra; firmada kullanılan ve yanan kimyasalların zararlı gazları Kocaeli, Sakarya, İstanbul bölgesine yayılmıştır.
Yarın ve haftasonu yaşanması beklenen yağmur sırasında; atmosferde birikmiş kimyasalların yeryüzüne inmesi riskine karşı yağmur altında durmamaya özen göstermenizi önemle rica ederim.
Maili ulaşmayan personellerinizi ve ailelerinizi uyarmanızı rica ederim"
Kimya Mühendisleri Odası'ndan açıklama: Kronik kanserojen etkiye sahip yanma ürünlerinin çıkması kaçınılmaz
Tuzla'da gerçekleşen yangının ve patlamanın ardından TMMOB Kimya Mühendisleri Odası'ndan açıklama geldi. 'Poliüretan' üretimi yapılan bir fabrikada gerçekleşen yangın üzerine yapılan açıklamada, "Poliüretan üretiminde hammadde ve yardımcı madde olarak birçok tehlikeli kimyasal kullanılmaktadır. Bu kimyasal maddelerin yanma ürünleri de akut ve kronik etkilere sahip çeşitli buhar ve gaz ürünlerin, sis ve duman şeklinde salınımına (emisyonuna) neden olacağı bilinmektedir. Yangın sonucu atmosfere salınan bu ürünlerden en tehlikeli olanların başında Hidrojen Siyanür (HCN) gelmektedir. Ayrıca, kronik kanserojen etkiye sahip yanma ürünlerinin çıkması kaçınılmazdır." ifadeleri yer aldı.
Kimya Mühendisleri Odası tarafından yapılan açıklamanın tamamı şöyle:
"18 Eylül 2019 saat 11.40 civarında Tuzla Aydınlı Mahallesi Aydınlı Yolu Caddesi üzerinde bulunan İstanbul Deri Organize Sanayi Bölgesinde faaliyet gösteren poliüretan kimyasalları üretimi yapan bir fabrikada yangın meydana gelmiştir. Yangın nedeniyle oluşan yoğun dumandan 7 vatandaşın etkilendiği, ayrıca yangına müdahale sırasında bir kazanın infilak ederek itfaiye aracına isabet etmesi neticesinde yaralanan 2 itfaiyecinin hastaneye sevk edildiği konusunda açıklama yapılmıştı.
Poliüretan üretiminde hammadde ve yardımcı madde olarak birçok tehlikeli kimyasal kullanılmaktadır. Bu kimyasal maddelerin yanma ürünleri de akut ve kronik etkilere sahip çeşitli buhar ve gaz ürünlerin, sis ve duman şeklinde salınımına (emisyonuna) neden olacağı bilinmektedir. Yangın sonucu atmosfere salınan bu ürünlerden en tehlikeli olanların başında Hidrojen Siyanür (HCN) gelmektedir. Ayrıca, kronik kanserojen etkiye sahip yanma ürünlerinin çıkması kaçınılmazdır.
Ülkemizde kimyasal tesislerin kapasite raporları maalesef yasa ile gizli tutulmaktadır. Bu nedenle yangın olan tesisin depolarında bulunan tehlikeli kimyasalların cinsi ve miktarı bilinmemektedir. Bu bilgiler, İstanbul Sanayi Odası ve Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü`nde mevcut olduğu halde yangının etkileri ve alınacak önlemler konusunda sağlıklı bir açıklama henüz yapılmamıştır.
TMMOB Kimya Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi olarak önerilerimiz şunlardır:
-Tehlikeli kimyasal elleçleyen tüm tesisler Büyük Endüstriyel Kazaların Önlenmesi (Seveso) Yönetmeliği kapsamında olsunlar/olmasınlar riskleri hakkında toplumu bilgilendirmelidir.
Kamu otoriteleri, AFAD ve itfaiye ekipleri vakit geçirmeden kamuya doğru ve yönlendirici bilgi açıklamalıdır. Bölge halkını, organize sanayi bölgesinde çalışan işçileri doğru bilgilendirebilmek için hangi kimyasalın ne kadar süre ne miktarda yandığı, rüzgarın hangi hızda ne yöne estiği gibi bilgilere ihtiyaç duyulmaktadır. Bu yüzden süreç kamu otoritelerince sağlıklı, şeffaf bir şekilde ele alınmalı, tüm canlıların ve çevrenin sağlığı için bilgi kirliliğinin önüne geçilmelidir.
-Soğuk savaş döneminden kalma sivil savunma anlayışı ile, kaza ve yangın sonrası bilirkişiler oluşturup, hazırlanan raporları dosyalara koymak yerine daha çağdaş, önleyici "Risk Demokrasisi" anlayışına geçilmelidir.
-Yanma ve yangın bir kimyasal prosestir. Yangın söndürme süreci de meslektaşlarımız ve odamızın ilgi alanındadır. Endüstriyel bölgelerdeki itfaiye ekiplerinin endüstriyel yangınlara müdahale bilgisi, iş kazalarının önlenmesi ve yangının ve yangın ürünlerinin çevreyi tehdit etmemesi açısından hayati önemdedir. Yangının meydana geldiği ve etki alanında bulunduğundan şüphe edilen tesislerdeki çalışanlar durumdan haberdar edilmeli ve tahliyeleri sağlanmalıdır.
-Endüstriyel yangın ve patlamaların önlenebilmesi için yerel yönetimler ve kamu otoriteleri, başta üniversiteler, TMMOB`nin ilgili meslek odaları ve STK`lar ile iş birliği yapmalıdır.
TMMOB Kimya Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi olarak birikimlerimizi paylaşmaya hazırız.
Sahip olduğumuz sınırlı bilgiler ile yangın olan tesise yakın bölgelerde oturan / çalışan yurttaşlarımızın potansiyel tehlike göz önünde bulundurularak, önlem alabilmeleri için ivedilikle kamu otoritelerini açıklamaya davet ediyoruz."
