Muğla'nın Datça ilçesinde yaşanan elektrik ve su kesintisi, tatilciler ile vatandaşların yanı sıra turizmcilerin tepkisine neden oldu.
Muğla'nın en önemli turizm merkezlerinden Datça'da elektrik krizi yaşanıyor.
Afrika sıcaklarının gelmesiyle birlikte ilçede klima kullanmak hayati önemde bulunuyor. Ancak elektrik şirketi Datça'ya elektrik sağlayamadı.
SUÇU KLİMA KULLANIMINA ATTILAR
Aydın, Denizli ve Muğla illerinde elektrik dağıtımı yapan ADM Elektrik de yoğun klima kullanımını gerekçe gösterip "dönemsel yüklenmelere" ilişkin tedbirler aldıklarını duyurdu. Şirket "Hatlarda iyileştirme ve güçlendirmeler yapılmış, takviye ekip ve ekipman konusunda hazırlıklar yapılmıştır" açıklaması yaptı.
Bazı sosyal medya kullanıcıları ise dağıtım şirketinin aşırı ısınan trafoları vantilatörle 'serinletmeye' çalıştığına ilişkin fotoğraflar paylaştı.
Datçalı sosyal medya kullanıcısı Ayşe Başak Kaban, bu duruma ilişkin yayınladığı fotoğrafa "Tüm Datça'da elektrikler kesildi. Bugün Aydem yetkilileri trafoyu böyle serinletmeye çalışıyordu. Dünyanın parasını alıyorlar ama buldukları çözüm bu. Şahane gerçekten." notunu düştü.
Elektrik dağıtım şirketinden yapılan açıklamada, “Bölgemizde mevsim normallerinin ve uzun yıllar ortalamalarının üzerinde yüksek hava sıcaklığı yaşanmaktadır. Bu dönemde özellikle eş zamanlı klima kullanımına bağlı olarak elektrik tüketiminde çok hızlı artışlar oluşmaktadır. Bu tur olağan dışı ve dönemsel yüklenmelerin elektrik sisteminde hat ve trafolarda zorlanmalar oluşturmaması bakımından ilave tedbirler alınmıştır. Bu çerçevede, hatlarda iyileştirme ve güçlendirmeler yapılmış, takviye ekip ve ekipman konusunda hazırlıklar yapılmış, yeterli sayıda mobil trafo ve mobil jeneratörler hazır duruma getirilmiştir. Enerji sürekliliğinin sağlanabilmesi özellikle yüksek enerji tüketen cihazların verimli bir şekilde çalıştırılmasına özen gösterilmesini rica eder, anlayışınız için teşekkür ederiz" denildi.
TURİZMCİLER ZOR DURUMDA KALDI
Turizmci Ceren Yeniay, dün akşamdan beri büyük sıkıntı yaşadıklarını belirtip, "Elektrik kesintisi nedeniyle hidrofor çalışmayınca depodan evlere su pompalanamadı. Sabah da elektrik ve suyun olmadığını gören misafirlerim haklı olarak evleri boşalttı.
Paralarını iade etmek zorunda kaldım. Bu zararımı kim karşılayacak. Zaten şurada 2- 3 ay iş yapacağız, binbir emekle müşteri buluyor ve memnun etmeye çalışıyoruz. Şu düştüğümüz duruma bakın" dedi.
ARAPKİRLİ YAŞANAN DRAMI ANLATTI
Usta Gazeteci Zafer Arapkirli Datça'da yaşanan dramı sosyal medya hesabından anlattı. Arapkirli şu ifadeleri kullandı:
Günlerdir Datça'nın yerlisi, esnafı, tatilcisi, turisti elektriksizlik ve buna bağlı susuzluk işkencesi çekiyor.
Elektrik dağıtım şirketinin altyapısında yaşanan arızanın zincirleme etkisi tatil sezonunun en tepe noktasında hayatı zindan ediyor.
Merkezi yönetimin denetimsiz biçimde özel sektöre teslim ettiği enerji dağıtım işi, altyapı sorunu nedeniyle böylesine kritik zamanda hem yerel halkı, hem turizmciyi/turisti vuruyor. Elektrik olmayınca su da dağıtamayan belediye de okların hedefinde.
Turizm sezonu yaklaşırken, tesis-nüfus-altyapı kapasitesini, muhtemel sorunları elbirliği ile hesaplayıp planlayamayan merkezi ve yerel yönetimler, elbirliğiyle bu kaosun sorumlusudur. Benzer tüm turizm yöreleri bu olaydan ders çıkarmalı.
Turizm sezonun en tepe noktasında Datça'da klimalar çalışamıyor. İnsanlar susuzluktan duş alamıyor. Çamaşırlar yıkanamıyor. Turizm sektörü felç oldu. Esnaf (kasabı, fırını, pastanesi, dondurmacısı, restoranı) kepenk kapatıyor.
ÇÖZÜM NE?
Haluk Direskeneli ise enerjigunlugu.net'te yaşanan elektrik çilesini kaleme aldı. Direskeneli şunları yazdı:
Elektrik kesintisi Datça yarımadasında 16 Temmuz 2023 gecesi saat 22 civarında başladı. Ertesi sabah elektrikler geldi. Öğleden sonra tekrar gitti. Elektrik kesintileri her gün devam ediyor. Durumun ne olduğunu sosyal medya hesaplarından takip ettik, soğuk havalandırma depolama koruma isteyen mallar bozulduğu için büyük önemli marketler kapandı, lokantaların yemekleri yenmez oldu, otellerdeki müşteriler hesaplarını kapatıp memleketlerine döndüler, oteller boşaldı, evlerde yemekler bozuldu, elektrikli cihazlar zarar gördü, su pompaları çalışmadı, sular kesildi, internet, telefon, pos cihazları çalışmadı, hayat durdu, ekonomi durdu.
Datça yarımadasında termik santral yok, ama çok sayıda rüzgar ve güneş enerjisi üretimi var. Yazlıkçıların geldiği ve nüfusun çok arttığı Temmuz Ağustos ayları dışında üretilen elektrik tüketime yetiyor. Dares Res 41,6 Mwe, Datça Fernas 12,5 Mwe elektrik üretiyorlar. Bu üretim kapasitesi Datça yarımadası için yeterli, ancak dağıtımda trafoların güçlendirilmesi, klima soğutucularının kontrolü şart.
İlerde Datça yarımadasında “depolamalı Res ve Ges” yatırımları yapılmasını bekliyoruz. Depolamalı enerji sistemleri sayesinde enerji talebine daha rahat cevap verebileceğiz. Ancak dağıtımda olan aksaklıklar, trafo kapasitesinin yetersizliği yeni iyileştirme yatırımlar yaparak çözümlenebilecek.
Datça rüzgar enerjisi yatırımları yanında küçük kapasiteli ev sera kullanımı için çatı üstü güneş enerjisi sistem uygulamaları var. Çoğu tatilci, yazlıkçı sıcak su ihtiyacını basit güneş sistemleri ile karşılıyor, bu sayede doğrudan elektrik kullanımında tasarruf sağlanıyor.
Datça’da yaz aylarında 40C yi geçen hava sıcaklığında ev işyeri market klimaları kesintisiz çalıştırınca dağıtım trafoları aşırı yükleniyor, arıza veriyor, umarım mevcut trafolarda gerekli yenileme iyileştirme yatırımları çok zaman geçmeden yapılır.
İklim değişikliğiyle mücadele ve sürdürülebilir bir geleceğin inşası için iklim politikaları hayati öneme sahiptir. Bu politikalar çevresel faydaların yanı sıra önemli finansal riskleri beraberinde getirebilir.
Yenilenebilir enerji yatırımlarının riskleri, iklim politikalarının finansal risklerini öne çıkarıyor. İklim politikalarının yarattığı bir diğer önemli finansal risk "atıl varlıklar" olgusudur. Amerika Birleşik Devletleri'nde son yıllarda çok sayıda kömür şirketi iflas etmiştir. Bizde kömür şirketleri iflas etmiyor, onların ayakta çalışır tutulabilmesi için teşvikler destek kapasite mekanizmaları var. Bu, iklim politikaları ve temiz enerjiye geçişin neden olduğu talep azalması ve artan çevresel uyumluluk maliyetlerinden kaynaklanmaktadır. Bu durum, fosil yakıtlara dayalı endüstrilerin ve bu endüstrilere yatırım yapanların, düşük karbon ekonomisine geçişin potansiyel finansal riskleriyle karşı karşıya olduğunu gösteriyor.
İklim politikalarının, yerel topluluklara ve çalışanlara olumsuz etkileri olabilir. Örneğin, fosil yakıt endüstrilerinde faaliyet gösteren yerel topluluklar, enerji geçişinden kaynaklanan iş kayıpları ve ekonomik belirsizliklerle karşı karşıya kalabilirler.
İklim politikalarının sosyal etkilerini dikkate almak, politika yapıcıların, yerel toplulukları ve çalışanları olumsuz etkilerden korumak için önlemler alması gerektiği anlamına gelir. Yenilenebilir enerji sektörlerinde yeni iş olanaklarının yaratılması, işçilerin yeniden eğitilmesi ve toplulukların ekonomik geçiş sürecini yönetmelerine yardımcı olacak destek programları, bu konuda etkili stratejiler olabilir.
Piyasa oynaklığından politika belirsizliğine, sosyal etkilerden atıl varlıklara kadar bir dizi faktör, iklim politikalarının ve finansal risklerin kesişme noktalarını oluşturur. Bu risklerin dikkatli bir şekilde değerlendirilmesi ve yönetilmesi, işletmelerin ve ekonomilerin sürdürülebilir bir geleceği desteklerken finansal sağlamlığını korumak için hayati öneme sahiptir.
Datça örneği bize yeni yenilenebilir enerji politikalarının uygulanması yönetilmesi konusunda ciddi dersler veriyor. Olay ciddi ele alınmazsa yöre ekonomisi çok etkilenir zarar görür, Ekonomi gelişimi bir bütündür, içinde tarım sanayi turizm sektörleri hepsini kapsar, elektrik olmadığı zaman hepsi etkilenir.
