Artan fiyatlar ve değer kaybeden Türk Lirası sebebiyle zor zamanlar geçiren yurttaşlar en temel besin kaynaklarından biri olan ekmeğe ulaşmakta sıkıntılar yaşıyor. İstanbul’daki yurttaşlar ile konuşan New York Times, fırıncıların ve yurttaşların yaşadıkları sıkıntıları sayfalarına taşıdı.
Bir üniversitede 21 yıl temizlikçi olarak çalıştığını belirten 57 yaşındaki Şengül Essen, “İnsanlar artık geçinemiyor” dedi.
“İNSANLAR KONUŞMAKTAN ÇEKİNİYOR”
NY Times, yükselen enflasyona dikkat çekerken, “İnsanlar sofralarına ekmek götürebilmek için İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin Halk Ekmek büfelerine yöneldikçe mahallelerdeki kuyruklar büyümeye devam ediyor” ifadelerini kullandı.
Büfelerdeki kuyrukların kasvetli bir atmosfere sahip olduğunu belirten NY Times, AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın kendisini eleştirenleri sürekli mahkemeye vermesini hatırlatarak insanların konuşmaktan çekindiğini yazdı.
NY Times’a görüş bildiren bir yurttaş, “Hükümet bizim ne halde olduğumuzu sormuyor, fakat durumumuzu sıraya bakarak anlayabilirsiniz” diye konuştu.
“FIRINCILAR İFLASLA KARŞI KARŞIYA”
Hükümetin ekmek fiyatlarına müdahale ettiği belirtilen yazıda, Fırıncılar Odası tarafından açıklanan fiyatların sadece hükümetin belirlediği rakamlar olduğu görüşü aktarıldı.
NY Times, bu konuyla alakalı olarak, “Ekonomik krizin derinleştiğinin bir göstergesi olan ekmek fiyatlarını, Fırıncılar Odası’nın belirlediği seviyede tutmak zorunda kalan fırınlar, iflasla karşı karşıya oldukları konusunda uyarılarda bulunuyor” ifadelerini kullandı.
Yazıda, un, maya, susam, elektrik ve doğal gaz fiyatlarının artması yetmezmiş gibi kiraların da arttığı ve ekmek satışlarının üçte bir oranında azalmasıyla fırıncıların zor günler geçirdiği belirtildi.
“İNSANLARIN HAYATTA KALABİLECEĞİNİ SANMIYORUM”
NY Times’a görüş bildiren pek çok insanın, siyasi liderlerin sorunu çözmek yerine kriz üzerinden oy toplamakla meşgul olmalarından şikayet ettikleri kaydedildi.
İsmini vermek istemeyen bir fırıncı, NY Times’a demecinde, borçları sebebiyle banka kredisi çektiğini, elindeki ziynet eşyalarını sattığını ve koşulların değişmemesi halinde birkaç ay içerisinde işini kaybedeceğini söyledi.
Eşiyle birlikte küçük bir bakkal işleten Nilgün Gürgen ise ekmek satışlarının son iki ayda yarı yarıya düştüğünü söyleyerek birçok işletmenin felakete sürüklendiğini vurguladı. Gürgen, “İnsanların hayatta kalabileceğini sanmıyorum” diye konuştu.
UN FİYATLARI YÜZDE 85 ARTTI
14 Aralık'ta El Cezire'de yer alan bir başka analizde, Ekmek Endüstrisi İşverenleri Sendikası'nın verilerine yer verilmişti. Buna göre, Türkiye'de kişi başına yılda 200 ila 300kg ekmek tüketildiği vurgulanmıştı.
İstanbul Halk Ekmek Programı Başkan Yardımcısı Özgen Nama El Cezire'ye demecinde, belediyenin enflasyonu önleyebilmek için sekiz ay öncesine kadar un aldığını, ancak un fiyatlarının yıl başında 50 kg'lik bir torba için 127 liradan (8.95 dolar), 350 liraya (24.67 dolar) fırladığını belirtmişti. Ekmek Sanayicileri Sendikası ise ekmeğin ana maddesi olan un fiyatlarının bu yıl Nisan ve Kasım ayları arasında yüzde 85 arttığını duyurdu.
Sendika, buna gerekçe olarak 2021'deki düşük buğday hasadını hatırlattı, ancak fiyat artışındaki tırmanışa sebep olarak liradaki hızlı devalüasyonu gösterdi. Buğday üretmek için gereken gübre, yakıt ve diğer ihtiyaçların da genellikle ithal edildiğini belirten kurum, ödemelerin euro veya dolar olarak yapıldığını, bunun da maliyeti arttırdığının altını çizdi.
