Dünya Çevre Günü kapsamında yazılı bir açıklama yapan Dünya Doğayı Koruma Vakfı (World Wildlife Fund/ WWF), Türkiye’de hava kirliliğinden ölenlerin trafik kazalarında hayatını kaybedenlerden yedi kat fazla olduğunu belirtti.
Tüm dünyada her 10 kişiden dokuzunun kirli hava soluduğuna vurgu yapılan açıklamada, hava kirliliğinin her yıl 7 milyon erken ölüme yol açtığına yer verildi. Bu, saatte 800, dakikada 13 kişinin soludukları kirli hava nedeniyle hayatını kaybettiği anlamına geliyor.
Temiz Hava Hakkı Platformu’nun hazırladığı “Hava Kirliliği ve Sağlık Etkileri: Kara Rapor” adlı rapora da atıfta bulunan WWF, 2017’de yaşanan 30 yaş üstü toplam 399 bin 25 ölümün, 51 bin 574’ü hava kirliliğinden kaynaklandığına vurgu yaptı.
Hava kirliliği nedeniyle en fazla ölümün yaşandığı ilk üç il İstanbul (5 bin 851 kişi), Bursa (3 bin 98 kişi) ve Ankara (2 bin 139 kişi) oldu. Birleşmiş Milletler’in verilerine göre, İstanbul’daki hava kirliliği, kabul edilebilir seviyenin 3,3 kat üzerinde.
WWF Türkiye’den yapılan basın açıklamasında şu ifadeler yer aldı:
Hava kirliliğinin doğamız üzerindeki etkileri de asit yağmurları, ağaç kurumaları, ötrofikasyon, ozon tabakasının zarar görmesi ve iklim değişikliğini tetikleme şeklinde kendini gösteriyor.
Sudaki azot, fosfor, vb. içerikli besin maddelerinin artması sonucu, plankton ve alg varlığının aşırı şekilde çoğalması olarak tanımlanan ötrofikasyon, özellikle göllerde balıkların ölümüne ve canlı çeşitliliğinin kaybına neden oluyor.
Hava, toprak ya da yüzey sularında biriken toksik kirleticiler, yaban hayatını çeşitli şekillerde etkiliyor. İnsanlar gibi, hayvanlar da zaman içinde havadaki toksik maddelere maruz kaldığında sağlık sorunları yaşayabiliyor, hayatlarını kaybedebiliyor.”
“İnsan faaliyetlerine bağlı hava kirliliğinin en temel sebebi fosil yakıtlar” denilen açıklamada bu faaliyetler şöyle sıralanıyor:
- Sanayi ve santrallerde enerji üretimi ve ulaşım için kullanılan fosil yakıtlar
- Madencilik ve sanayi tesislerinden açığa çıkan salımlar
- Evlerde ısınma amaçlı kullanılan kömür
- İnşaat faaliyetleri
- Yollardan kaynaklanan tozlar
- Atık ve anızların yakılması ve bazı endüstriyel tarım faaliyetleri
Avrupa’da havası en kirli 10 şehirden 8’i Türkiye’de
Dünya Sağlık Örgütü’nün 2017’de yayınladığı bir rapora göre Avrupa’nın havası en kirli 10 şehrinden sekizi Türkiye’de. Bu şehirler şöyle sıralanıyor:
- Kalkandelen (Kuzey Makedonya)
- Batman
- Hakkari
- Gaziantep
- Tuzla (Bosna Hersek)
- Siirt
- Afyon
- Karaman
- Iğdır
- Isparta
Rapora göre yanlış kentleşme, ulaşım ve sanayi kaynaklı hava kirliliğinin kontrol altına alınmaması, astım, KOAH, kanser gibi hastalıkların başlıca sebepleri.