İBB Spor İstanbul Fiziksel Aktivite Araştırması’nı ilk olarak 2020 yılında yaptı. 2020’deki fiziksel aktivite oranı yüzde 13.2 olarak kayıtlara geçti.
Oranın düşük olmasında pandemi önemli rol oynadı. İstanbul’un spor haritasını ve spor yöntemlerini gözler önüne seren İBB Spor İstanbul Fiziksel Aktivite Araştırması 2023 yılında bir kez daha yapıldı.
İlçe merkezlerinde yüz yüze ve hane ziyaretleriyle 18 yaş ve üzeri toplam 11 bin 515 kişiye ulaşıldı.. 2023 itibarıyla fiziksel aktivite oranı yüzde 35.3’e çıktı. 4 yılda İstanbul’un fiziksel aktivite oranı yüzde 21.7 oranında artış kaydetti.
2023 yılı araştırmasına göre "spor veya egzersiz yapıyorum" diyenlerin oranı %34,9 oldu. 2022’de bu oran %29,6’ydı. Böylece İstanbulluların spor ve egzersiz yapma oranı sadece 1 yılda %5,3 arttı.
Rapora göre kadınların %33,7’si düzenli fiziksel aktivite yaparken, erkeklerde bu oran %36,1 oldu. 2022’de haftada 150 dakikadan fazla süre fiziksel aktivite yapanların oranı %11,7 iken, 2023’te yaklaşık dört katına çıkarak %38,7’yi buldu.
Cinsiyetten yaşa ve eğitim düzeyine kadar, İstanbulluların fiziksel aktivite alışkanlıklarını detaylı şekilde ortaya koyan araştırmaya göre, insanlar en çok spor amaçlı yürüyüş yapıyor.
Yürüyüşü; fitness, yüzme, koşu, futbol, yoga ve pliates takip ediyor. İstanbulluların spora olan ilgisinin artmasında artan spor tesislerinin de etkisi oldu. 2019’da 42 olan İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne bağlı tesis sayısı 2023 sonu itibarıyla 68’e çıktı. 2019’da 6 milyon olan kullanım sayısı, 2023’te 10 milyona çıktı.
Onur: İstanbul’un hedefi Londra’yı yakalamak
2023 Fiziksel Aktivite Araştırması’nı değerlendiren İBB Spor İstanbul Genel Müdürü İ. Renay Onur, “2020’den itibaren fiziksel aktivite araştırmasını yapıyoruz. Bu rapor sayesinde ‘Yaptığımız işi ne kadar iyi yapıyoruz, hangi konularda harekete geçmeliyiz’ gibi soruların yanıtlarına erişip, yol haritamızı belirliyoruz” dedi. Fiziksel aktivite alışkanlığının gerek sporcu yetiştirme gerekse de kamu sağlığı hedefleri için yerinin yadsınamaz olduğunu vurgulayan Onur, “Bir ülkede ne kadar fiziksel aktivite varsa o kadar sporcu olur. Ne kadar sporcu varsa o kadar elit sporcu, ne kadar elit sporcu varsa o kadar olimpik sporcu… Türkiye gibi bir ülkenin olimpiyatlara 300-400 sporcu göndermesi gerekli. 2024 Paris Olimpiyat Oyunları’na sadece 101 sporcumuz gitti. Sayı bireysel görünüp sizi yanıltmasın, voleybol milli takımımız da bu sayının içinde. Öte yandan spor demek sağlık demek. Dünya Sağlık Örgütü’nün raporuna göre hem tip 2 diyabette hem de obezitede Avrupa ülkeleri içinde birinciyiz. Bunları göz önüne alıyoruz ve Spor İstanbul olarak halkımızı harekete çağırıyoruz. Fiziksel aktivite oranını yüzde 13’lerden yüzde 35’lere çıkardık. Bu olumlu ancak hâlâ daha gitmemiz gereken çok yol var. Hedefimiz yüzde 60 oranlarına sahip olan Londra seviyesine gelmek" diye konuştu.
İşte 2023 Fiziksel Aktivite Araştırması’na göre İstanbulluların spor yapma oranları ve tercihler;
İstanbul’un şampiyonu Küçükçekmece
Araştırmada en çok merak edilen sonuç, ilçelerin aktivite sıralamasıydı. İstanbul’un en çok spor veya egzersiz yapan ilçesi %47,7 ile Küçükçekmece oldu. İkinciliği %47,3 ile Üsküdar, üçüncülüğü de %44,9 ile Sultanbeyli aldı.
İstanbul’un en az spor veya egzersiz yapan ilçesi ise %16,2’lik oranıyla Esenler oldu. %21,7 ile Güngören sondan ikinci ve %21,9 ile de Çatalca sondan üçüncü oldu.
İstanbullu zinde kalmak için yürüyor
İstanbullulara spor yapma nedenleri sorulduğunda ise araştırmaya katılanların %58,5’u "daha zinde hissetmek" cevabını verdi. Katılımcılardan "fiziksel görünüşü iyileştirmek" cevabını verenlerin oranı %37,1 olurken, "sağlık sorunları" diyenlerin oranı %30,1 oldu.
Bunun yanı sıra, spor yapanların %25,2’si "eğlenceli vakit geçirmek" ve "stres atmak" için spor yaptıklarını belirtti. Spor yapma tercihlerine bakıldığında ise İstanbullular %48’lik oran ile en çok egzersiz amaçlı yürüyüş yaptığını söylerken ikinci sırada %22,3 fitness ve üçüncü basamakta da yüzde 22,1 ile rekreatif amaçlı yürüyüş yapmak yer aldı.
Kadınların yüzde 53,2’si en çok yürüyüş yaparken, en az ilgi gösterdikleri spor veya egzersiz türü ise %1,7 ile masa tenisi oldu. Erkekler de en çok %43,1 ile egzersiz amaçlı yürüyüş yapıyor, %0,7 ile en az yoga ve pilatese ilgi duyuyor.
Spor yaparken en çok parklar tercih ediliyor
Şehir sakinlerine sportif faaliyetlerini en sık yaptığı yerler sorulduğunda ise park vb. açık alanlar %48,8 ile ön plana çıkıyor. Park ve açık alanları %44,7 ile spor merkezleri ve %30,3 ile sokaklar takip ediyor. 18-24 yaş arası gençler ise fitness salonlarından çıkmıyor. Gençlerin %33,7’si fitness yaptığını belirtiyor.
Spor yapmayanlar: Zaman Yok!
Düzenli fiziksel aktivite yapmayan katılımcılara bu konunun sebepleri sorulduğunda en sık alınan yanıt %57,5 ile “zaman yetersizliği” oluyor. Sağlığı el vermeyenlerin oranı %16,6 iken, fiziksel aktiviteye ilgi duymayanların oranı da %15,7 olarak tespit edildi.
Katılımcılar, fırsatları olsa hangi fiziksel aktivite türünü yapmak isteyecekleri sorusuna ise %37,1 ile "yüzme" yanıtını verdi. Yüzmenin hemen peşinden %26,2 ile egzersiz amaçlı yürüyüş ve %20,6 ile fitness salonunda çalışmak geliyor.
Olimpiyat Adaylığına Büyük Destek
İBB Spor İstanbul Fiziksel Araştırması’na katılanların %89,1’i lisanslı sporcu olmadığını söylerken, %7,1’i eskiden lisanslı sporcu olduğunu, %3,8’i ise şu anda lisans sahibi olduğunu belirtiyor. Öte yandan İBB’nin ev sahipliği için aday olduğu 2036 Olimpiyat Oyunları’na İstanbullular da büyük bir çoğunlukla destek veriyor. Ankete katılanların yüzde 78.7’si İstanbul’da Olimpiyat Oyunları’nın düzenlenmesini desteklediğini beyan etti.
