İstanbul Ekonomi Araştırma tarafından Friedrich Naumann Vakfı’nın desteğiyle hazırlanan ‘Türkiye’nin Geleceğine Genç Bakış’ raporunda, gençlerin dış politikayla ilgili görüşleri de yer aldı.
Buna göre 18-30 yaş arasındaki katılımcıların büyük çoğunluğu ABD, NATO ve Avrupa Birliği (AB) ile işbirliğine olumlu bakıyor. Ortadoğu, Rusya ve Çin ile işbirliğinin geliştirilmesi beklentisinde olanların oranı ise görece daha düşük düzeyde kalıyor.
2018 seçimlerinde AKP'ye oy vermiş gençlerin yüzde 63'ünün gelecekte daha aktif bir ABD - NATO işbirliğini beklediği görülüyor. Rusya ve Çin'le işbirliğinin güçlendirilmesi görüşünde olanların oranları sırasıyla yüzde 22 ve yüzde 14 olarak karşımıza çıkıyor.
'TÜRKİYE'NİN ÖNCE BATI'YLA İŞBİRLİĞİNİ DAHA AKTİF HALE GETİRMESİ BEKLENİYOR'
Raporda, söz konusu verilerle ilgili şu tespitler yer alıyor: “2018 yılında oy kullanmış olan 18-30 yaş arası katılımcılar arasında Rusya ve Çin ile işbirliği beklentisi pek de popüler beklentiler değil. Çoğunluk için Ortadoğu da öncelikli bölge değil. Çoğunluğa göre Türkiye'nin, önce Batı ile işbirliğini daha aktif hale getirmesi bekleniyor.”
TÜRKİYE’NİN ABD VE NATO’YLA İLİŞKİLERİ
Mevcut duruma bakıldığında, gençlerin beklentisinin aksine Türkiye’nin ABD ve NATO’yla ilişkilerinde bir dizi sorunla karşılaşılıyor. Bunların başında, Rusya’dan satın alınan S-400 hava savunma sisteminin yol açtığı kriz yer alıyor.
ABD'nin patriot füze savunma sistemi talebine olumlu yanıt alamayan Türkiye, buna karşılık 2017’de Rusya'dan S-400 satın aldı. Bu karar, ABD’li üst düzey yetkililer tarafından uzunca bir süre eleştirildi.
Nitekim ABD, Rusya’dan S-400 füze savunma sistemi satın alması nedeniyle Aralık 2020’de NATO müttefiki Türkiye’ye yaptırım kararı aldı. ‘ABD'nin Hasımlarına Yaptırımlar Yoluyla Karşı Koyma Yasası’nın (CAATSA) 231. maddesi uyarınca ilan ettiği yaptırımlar, özellikle Türkiye savunma sanayisini hedef alıyordu.
Nisan 2021’e gelindiğindeyse ABD Savunma Bakanlığı Pentagon, Türkiye'yi F-35 programından resmi olarak çıkardı.
'NATO SİSTEMLERİNE ENTEGRE EDEMEYİZ'
Konuyla ilgili geçtiğimiz ekim ayında değerlendirmelerde bulunan NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, 'Türkiye'nin S-400 dışında başka askeri araçlar için de Rusya'ya yönelme ihtimali'yle ilgili bir soru üzerine şunları söyledi:
"Savunma tedarikleri ulusal kararlardır. NATO için önemli olan onların NATO ile birlikte çalışabilir olmasıdır. S-400 bir Rus sistemi ve NATO'nun hava ve füze savunma sistemlerine entegre edebileceğimiz bir şey değil."
S-400'DE GERİ ADIM YOK
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ise her fırsatta S-400 kararlarından geri adım atmayacaklarını söylüyor. "Amerikalılar Türkiye’ye Patriot füze savunma sistemini satmış olsaydı, S-400’leri almak zorunda kalmayacaktık" şeklinde açıklamalarda bulunuyor.
BELİRSİZLİK SÜRÜYOR: BIDEN ELİNDEN GELENİ YAPACAK
İlerleyen süreçte Erdoğan, F-35 için ödenen 1 milyar 400 milyon doların F-16 alımında kullanılmak istendiğini söyledi. İki hafta önce ABD Başkanı Joe Biden ile G-20 Liderler Zirvesi kapsamında bir araya gelen Erdoğan, sürecin belirsizliğini koruduğunu şu sözlerle anlattı:
"Bu konuda da kendilerinden olumsuz bir yaklaşım görmedim. Tam aksine yine bununla ilgili de Savunma Bakanlarımız birbiriyle görüşecekleri gibi Dışişleri Bakanlarımız da muhataplarıyla görüşerek inşallah iki ülke ilişkilerini ilgilendiren bu hassas konuyu da neticelendirmeyi umuyoruz. Biden 'Çok kısa zamanda netice alamayabiliriz. Biliyorsunuz iki farklı bölümden, Temsilciler Meclisi ve Senato’dan geçiyor. Malum, durum 50-50 ama ben elimden geleni yapacağım' dedi."
Araştırmanın künyesi: 18-30 yaş arasındaki gençleri kapsayan anket kapsamında, 81 ilde 26 NUTS 2 bölgesinde toplam 3 bin kişiyle görüşüldü.