Edirne Belediye Başkanlığı'nca UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi'nde bulunan Selimiye Camii Meydan düzenlemesi için 2014 yılında proje hazırlandı. Yapılan çalışmalar sırasında yaklaşık 4 bin metrekarelik alanda 100 odalı olan ve Osmanlı Dönemi'nde meyve-sebze hali olarak kullanıldığı bilinen Yemiş Kapanı Hanı kalıntıları ile duvarları toprak altından çıkarıldı.
Belediye tarafından han duvarlarının ve Mimar Sinan'ın su yolu bulunan meydanın korunması için arkeopark projesi hazırlandı. Edirne Kültür ve Tabiat Varlıkları Koruma Kurulu tarafından da alan için koruma kararı verildi. Ancak Vakıflar Genel Müdürlüğü restorasyon ve restitüsyon projeleri ile hanın projesinin tamamlanmasını isteyerek, koruma kararının da kaldırılması talebiyle Kültür Varlıklar Yüksek Kurulu'na itirazda bulundu. Yüksek kurul, itirazı kabul etti ve koruma kararı kaldırıldı.
Edirne Belediye Başkanı Recep Gürkan, hanın yeniden ihya edilmesinin, Selimiye Camii'nin önünde 14 metrelik yapıyla silueti bozacağını ayrıca UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi'nden çıkarılabileceğini öne sürerek, Kültür Varlıkları Koruma Kurulu'nun iptal kararına itirazda bulundu. Selimiye bahçesindeki çalışmalar, 2016 yılının ağustos ayından itibaren durduruldu.
TARAFLAR ANLAŞTI
Yıllardır çevresi kapalı bulunan ve Selimiye Camii önünde görüntü kirliliğine neden olan bölgede, taraflar arasında anlaşma sağlandı. Başkan Gürkan, Vakıflar Genel Müdürü Adnan Ertem ile yaptıkları anlaşma gereği hanın restitüsyon ve restorasyon projelerinin yapılmasına, ihyasının ise daha sonra değerlendirilmesine karar verildiğini söyledi.
Gürkan, Yemişçi Kapanı Hanı'nın ortaya çıkmasıyla çalışmaların durdurulduğunu belirterek, "2011'den bu yana UNESCO Dünya Mirası Listesi'nde bulunan Selimiye Cami Külliyesi rekreasyon projesi ve yine bu alanda olan, Yemiş Kapanı Hanı kurtarma kazısı devam ediyor. 2017 yılında Kültür Varlıkları Koruma Bölge Kurulu tarafından rekreasyon projesi onaylandı ve 5 proje ödülü aldı. Buradaki amacımız, Selimiye'nin muhteşemliğini ve etrafını yaya bölgesi haline getirerek yalın bir peyzaj projesiyle ortaya çıkarmak. Mimar Sinan'dan sonra yapılan Yemiş Kapanı Hanı'mız vardı. Yemiş Kapanı Hanı kurtarma kazısı yapıldı. Temel donatıları ortaya çıktı. Sinan'ın su yolları ortaya çıktı ve burası için bölge koruma kurulumuz koruma ve konservasyon kararı aldı. Ardından yüksek kurul, Vakıflar Genel Müdürlüğü talebi üzerine konuyu görüştü ve Yemiş Kapanı Hanı'nın koruma ve konservasyon kararı iptal edildi. Ardından mahkeme başladı" dedi.
'CUMHURBAŞKANI TALİMAT VERDİ TEKRAR ELE ALINACAK'
Tarihi Selimiye Camii'nin bahçesinde durdurulan çalışmayla ilgili Cumhurbaşkanı Recep Tayip Erdoğan'ın Mart ayında Edirne'ye geldiğinde kendisine durumu arz ettiğini ve Erdoğan'ın talimatlarıyla konunun tekrar ele alındığını belirten Gürkan, şunları söyledi:
"En son sayın Cumhurbaşkanımız Edirne'ye geldiklerinde, bu durumu arz ettik, onun da talimatlarıyla bu konu tekrar ele alındı. Zannediyorum çok kısa bir zamanda Selimiye Camii etrafına rekreasyon projesini uygulayacağız. Vakıflar Genel Müdürlüğü ile de bu konuda mutabakat içindeyiz. Yemiş Kapanı Hanı ile ilgili projeler hazırlanıp kurula sunulacak, belki bugün değil ama bugün hem dünyada hem Türkiye'de ciddi bir siluet kaygısı var. Belki bundan 30 yıl sonra ihya edilmesi olabilir o bağlamda projeleri hazırlanıp bir kenara konulacak, ileride ihtiyaç olursa ihya edilebilir olmazsa gelecek kuşaklar bunu değerlendirebilir.
Amacımız bu tarihi kalıntıların zamanda karşı korunabilmesi ve konserve edilmesi bununla ilgili bir çalışma başlattık. Edirnelilerin ve bütün Türkiye'nin merakla beklediği bu çirkinlik ve mezbelelik çok yakında zamanda inşallah ortadan kalkacak. Selimiye Meydanı'nın altındaki belediye dükkanları bunların hepsi kalkıyor ve düz ayak bir hale geliyor. Amacımız tarihteki yürüme alanlarını tekrar oluşturmak ve Selimiye'yi bir toplanma meydanı haline getirmek. Selimiye bize ecdadımızın mirası ama bizim de gelecek kuşaklara emanetimiz. Daha güzel ve korunmuş bir şekilde gelecek kuşaklara bırakmalıyız. Selimiye dünyadaki bütün insanların ortak mirası bunun için göz bebeğimiz gibi korumalıyız, bu projeleri kısa zamanda yaşama geçirmeliyiz. Selimiye'yi tarihimizdeki gibi bir toplanma noktası haline getirmek istiyoruz."
ESNAF ÇALIŞMANIN BİR AN ÖNCE BİTMESİNİ İSTİYOR
Selimiye Camisi yanında ciğerci dükkanı bulunan Bahri Dinar, tarihi alanın atıl durumda olmasının çok üzücü olduğunu belirterek, "Selimiye'nin önünde kazı çalışmaların durdurulmasıyla bir görüntü kirliliği oluştu. Bu meydan benim çocukluğum zamanında Edirne'nin merkeziydi. Burada pazarlar kurulurdu, bayramlar yapılırdı. Son 5 yıldan bu yana bir kazı çalışması yapıldı ve atıl vaziyette duruyor. Kazı çalışmalarının başlatılacağını öğrendik çok sevindik" dedi.
Selimiye Camisi altındaki Arasta Kapalı Çarşı esnafı Arif Meriç de, Selimiye'nin önündeki durumdan kendilerinin de olumsuz etkilendiğini belirterek, "Gelen misafirler bu mezbeleliğin halini görüyor ve bu yüzden sağında solunda bulunan esnaf kardeşlerimiz bu yüzden iş yapamaz durumdayız. Sultanahmet'in önü nasıl pırıl pırıl da muhteşem Selimiye'nin önü bu halde, yani hakikaten akıllara, kalplere, ruhlara büyük bir sıkıntı veriyor. Gelen misafirlerimiz ne görüyor burada, Selimiye Camii'nin önünde büyük bir sıkıntı var, biz de dahil olmak üzere bu durumdan herkes muzdarip" dedi. Selimiye Cami yanında 23 yıldır esnaflık yapan Necati Yavuz ise 6 ayda bitecek denilen çalışmanın 5 yıldır sürdüğünü bu yüzden iş yapamaz olduklarını anlattı. Yavuz, "Kazı çalışması 5 yıl önce başladı ve bize 6 ay içinde bitireceğiz diye söz verdiler, sözden ziyade dilekçe verdiler. Buradaki birçok esnaf iş yapamadığı için dükkan kapattı. Gelen misafirlerimiz bu görüntüden çok şikayetçi olmaya başladı. Esnaf bunu her şekilde dile getirdik fakat bürokrasiye takıldı. Biz bir an önce buranın düzene girmesini istiyoruz" diye konuştu.
ANİMASYONLU TANITIM
Edirne Belediye Başkanı Recep Gürkan 'Selimiye Camii Çevresi Kentsel Tasarım ve Peyzaj Projesi' çalışmasını hazırlattığı animasyonlu video ile tanıtı. Videoda kazı çalışmalarından sonra 'Yemiş Kapanı Hanı'nın ortaya çıkan duvarları ve Mimar Sinan'ın han içine yaptığı su kanalı üzerinin cam tabaka ile örtüldüğü görülüyor. İş yerleri ve yaya yürüyüşü için trafiğe kapalı alan da dikkat çekiyor.
