CHP Genel Başkan Yardımcısı, İstanbul Milletvekili Prof. Dr. Fethi Açıkel’in başkanlığındaki CHP Bilim Platformu, 23 Nisan Ulusal Egemenlik Bayramı’nın, Gazi Mustafa Kemal Atatürk tarafından çocuklara hediye edilmesinin 100. Yıl dönümü dolayısıyla, Türkiye’de çocukların sorunlarıyla ilgili bir rapor hazırladı.
AKP’nin çocuklara hak ettiği imkânları ve şartları sunmadığının vurgulandığı raporda, eğitim sisteminde yaşanan eşitsizlikler ve sorunlardan, çocuk yoksulluğuna, çocuklara yönelik istismar ve şiddetten, çocuk işçiliğine, çocukların yaşadığı sağlık sorunlarından, çocukların kaliteli gıdaya erişim sorunlarına kadar yaşanılan durum somut verilerle ortaya kondu ve CHP’nin politika önerileri sunuldu.
Türkiye’de nüfusun üçte birini çocukların oluşturduğuna dikkat çekilen raporda, buna rağmen AKP iktidarının çocuklara şiddetten uzak ve sağlıklı bir yaşam, nitelikli eğitim ve fırsat eşitliği, güvenli ve huzurlu bir çevre sunmaktan çok uzakta olduğu ve çocukların sahipsiz bırakıldığı vurgulandı.
Çocukların istismar edilmesinin ve çalıştırılmasının, AKP iktidarı döneminde yoğunlaştığına dikkat çekilen raporda, AKP iktidarının erken evlilik ile mücadele etmek yerine, çocuk evliliğini özendirmeyi teşvik ettiği ve bu teşvikte bulunan Saraya yakın kimi gazeteci, akademisyen ve ilahiyatçıları da cezalandırmadığına dikkat çekildi.
‘Saray Rejimi, Çocuklara Çocukluklarını Yaşatmıyor’
AKP iktidarının çocuklara insanca bir gelecek olanağı sunamadığı ve çocukların yoksulluk ve yoksunluk sarmalına itildiğinin vurgulandığı raporda, Avrupa ülkeleriyle karşılaştırıldığında çocuk yoksunluğunun en yoğun olduğu ülkenin Türkiye olduğu ve çocukların üçte birinden fazlasının şiddetli maddi yoksunluk çektiği ifade edildi.
CHP Bilim Platformu’nun raporunda, ülkemizde üç çocuktan birinin ısınma ihtiyaçları yeterince karşılanamadığı, düzenli olarak proteince zengin gıdalarla beslenemediği ve yılda bir kez bile evden uzakta bir hafta tatil yapamadığı belirtildi.
‘Eğitime Yeterli Kaynak Ayrılmıyor’
Bir ülkenin eğitime yaptığı harcamaların, çocuklarına verdiği önemin ifadesi olmakla birlikte, çocukların başarısıyla da doğrudan ilişkili olduğunun savunulduğu raporda, Türkiye’de öğrenci başına ilkokuldan yükseköğretime kadar kadar 5 bin 275 ABD doları harcama yapılırken, OECD ülkeleri ortalaması yaklaşık 10 bin ABD doları bulmasına dikkat çekildi. Raporda, Türkiye’de öğrenci başına yapılan harcamanın, OECD ülkeleri ortalamasının yaklaşık yarısı kadar olduğunun altı çizilerek, bu durumun çocukların daha gelişmiş ve çağı yakalayan eğitim imkânlarına sahip olmasının önünde büyük bir engel teşkil etmekte olduğu ifade edildi.
‘Yoksulluk Düzeninde Çocuklar Çalışmaya Zorlanıyor’
AKP’nin 18 yıllık iktidarında Türkiye’de çocuk işçiliğinin büyük bir sorun olarak hızla artmakta olduğunun ortaya konulduğu raporda, çocuk işçiliğinin, çocukları en temel hakları olan yaşama, sağlıklı gelişim, beslenme, ihmal ve istismara karşı korunma, barınma ve eğitim haklarından yoksun bırakarak onların fiziksel ve psikolojik gelişimine zarar verdiği söylendi. Rapora göre , AKP döneminde kökleşen yoksulluk, adaletsiz gelir dağılımı, güvencesizlik sonucunda Türkiye’de çocuk işçi oranı 2017'de %20,3 iken 2018 yılında bu oran %21,1’e ulaştı.
‘Erken Yaşta Evliliklere Yasal Zemin Sağlanıyor’
Rapora göre, AKP iktidarı erken evlilik ile mücadele etmek yerine, ergenlik çağındaki kız çocuklarını resmi nikâhın bir zorunluluk olmaktan çıkarılması, imam nikâhlı birlikteliklerin önünün açılması gibi konularda çeşitli yasal düzenlemeler yapmaya çalışıyor. Raporda, AKP’nin çocuk evliliğini özendirmeyi teşvik ettiği ve bu teşvikte bulunan Saraya yakın kimi gazeteci, akademisyen ve ilahiyatçıları da cezalandırmadığı vurgulandı. AKP tüm bu süreci “genç evlilik mağduriyeti” olarak adlandırmakta olduğuna dikkat çekilen raporda, “AKP, kız çocuklarının sahip olabileceği ruhsal, bedensel suiistimali göz ardı etmekte ve çocuk evlilikleri normalleştirip meşrulaştırmaktadır.” ifadelerine yer verildi.
CHP’nin Ne Yapacağının da aktarıldığı raporda, Eğitim sistemi çocuğun üstün yararı ilkesi gözetilerek yapılandırılacağı ve fırsat eşitliğinin sağlanacağı, Okullarımız çağın gereklerine ve çocuklarımızın ihtiyaçlarına uygun donanıma getirileceği söylendi. Raporda, Çocuk işçiliğin önleneceği, çocukların şiddetin ve istismarın her türünden korunacağı ve CHP iktidarında hiçbir çocuğun yatağa aç girmeyeceği vurgulandı.
Raporda ayrıca, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı bünyesinde kurum bakımında Kurumlarda genellikle 18 yaşına kadar kalan çocukların, buradan çıktıklarında sahipsiz bırakıldığına dikkat çekilerek, CHP iktidarında özellikle bu kurumlardan ayrılan kız çocuklarının kamuda sınavsız bir şekilde istihdam edileceği söylendi.
• CHP iktidarında hiçbir çocuğumuz yoksulluğa mahkûm edilmeyecektir. Aile Yardımları Sigortası’ndan yararlanan ailelerin çocuklarına beslenme, sağlık ve eğitim alanlarında destekler verilecektir.
• CHP iktidarında hiçbir çocuk, yaşamak ya da ailelerine ekonomik destek vermek için çalışmak zorunda kalmayacaktır. Tüm çocuklarımızın, çocukluklarını doyasıya yaşayabildiği, kendilerini geleceğe gönüllerince hazırlayabildiği bir çocukluk geçirmesi CHP’nin öncelikli hedefi olacaktır.
• Çocuklarımız arasında eğitimde fırsat eşitliğinin sağlanması, tüm çocuklarımızın birbiriyle denk eğitim olanaklarından yararlanması CHP’nin öncelikli hedefi olacaktır.
POLİTİKA NOTUNDAN BAZI VERİLER:
• Türkiye’de çocuk işçi oranı 2017'de %20,3 iken 2018 yılında bu oran %21,1’e ulaşmıştır. Dikkat edilmesi gereken asıl husus ise bu rakamların 15-17 yaş arası çalışması kanunen “uygun” görülen çocukları kapsadığı gerçeğidir.
• 15 yaş altında olan çocuk işçiler göz önünde bulundurulduğunda Türkiye’de var olan çocuk işçilerin sayısının 2 milyona ulaştığı tahmin edilmektedir.
• 2 milyonu aştığı düşünülen çocuk işçilerin %80’i kayıt dışı çalıştırılmaktadır.
• 2013 ile 2018’in ilk beş ayı arasında toplam 319 çocuk işçi iş cinayetlerinde can vermiştir. Bu çocuklardan 29’u mülteci-göçmen çocuklardır. 2019 yılında ise, 29’u 14 yaş ve altı olmak üzere 67 çocuk iş cinayetine kurban gitmiştir.
• 2018 yılında açıklanan resmi verilere göre, Güvenlik birimlerine suç mağduru olarak gelen 137 bin 482 çocuğun %59,1’i yaralama, %13,5’i cinsel suçlar, %6,8’i aile düzenine karşı suçlardan mağdur oldu. Ayrıca mağdur çocukların %3,8’i tehdit, %3,7’si hırsızlık, %3,1’i ise kişiyi hürriyetinden yoksun kılma suçlarından mağduriyet yaşadı.
• 2017 yılında ülkede gerçekleşen resmi evliliklerin yaklaşık %5’i 16-17 yaş grubundaki kız çocuklarından oluşmaktadır. Türkiye’de son on yılda zorla evlendirilen kız çocukların sayısı erkek çocuklara göre 22 kat fazladır.
• Türkiye’de her 5 öğrenciden biri akran zorbalığına maruz kaldığını belirtmiştir. Uzmanların tespitlerine göre öğrencilerin dörtte biri kendisini okulda güvende hissetmemektedir.
• her yıl okullarda yaşanan kazalarda 20’ye yakın çocuğun öldüğünü, yaklaşık 600 çocuğun ise yaralandığını belirtmişlerdir.
• 2018 yılında ilk, orta ve yükseköğretim kurumlarında ve yurtlarda 2bine yakın öğrencinin zehirlendiği belirtilmiştir.
• Türkiye’de güvenlik birimlerine suça sürüklenme nedeni ile getirilen 107 bin 984 çocuğun 35 bin 986’sının bağımlılık yapan madde kullandığı görülmektedir. Bağımlılık yapan madde kullanan çocukların %85,6’sını 15-17 yaş grubu, %14’ünü ise 12-14 yaş grubundaki çocuklar oluşturmaktadır. Bu çocukların %84’ünün sigara, %6,3’ünün alkol, %5,4’ünün esrar, %1,2’sinin ise hap kullandığı tespit edilmiştir.
• 2019 yılında Türkiye’de 90 bin 889 çocuğun ceza mahkemelerinde görülen davaları karara bağlanmışken, ağır ceza mahkemelerinde ise 9.761 çocuğa ceza verilmiştir.
• 2018 verilerine göre 0-6 yaş aralığında 732 çocuk anneleri ile birlikte cezaevlerinde kalmaktadır.
