Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Sümeroloji öğrencisi Umut Deniz Yorulmaz, 17 Ekim 2017 günü Rektör Erkan İbiş’e yaklaşarak “Yüzlerce akademisyeni ihraç ettiniz utanmıyor musunuz buraya gelmeye, yüzünüz kızarmıyor mu hala, ne yüzle Üniversiteye geliyorsunuz?” dedi.
Bir gün sonra da İbiş’in fotoğrafının bulunduğu bir karton maketi fakülte içinde gezdirerek şu ifadeleri kullandı:
“Gördük ki biz de bir hevesi var okulumuzu gezmek istiyor bu arkadaş, gezemiyor korkudan galiba, dün biz sorduk yüzlerce akademisyen ihraç edildi siz bu okulda nasıl gezebiliyorsunuz dedik cevap veremedi dili tutuldu.
Biz de onun bu hevesini karşılayabilmek adına maketini yaptık okulda Rektörümüz Sayın Erkan İbiş’i gezdireceğiz, öğrenciler çok fazla görmediği için birazcık gezdirelim okulumuzu.”
Rektör İbiş tarafından Umut Deniz hakkında, şeref ve haysiyetini zedeleyen eylemlerde bulunduğu gerekçesiyle bir ay uzaklaştırma disiplin cezası verdi.
Öğrencinin iptal istemiyle idare mahkemesine ve sonrasında istinaf başvuruları reddedildi.
Bölge idare mahkemesi kararındaki muhalif görüşte; bir sözün tahkir edici olup olmadığının zamana, yere ve duruma göre değişebileceği vurgulandıktan sonra dava konusu sözlerin onur, şeref ve saygınlığı rencide edici değil rahatsız edici, eleştirel nitelikte olduğu değerlendirmesi kayıtlara geçti.
‘ZORUNLU İHTİYACI KARŞILAMIYOR VE ORANTILI DEĞİL’
Umut Deniz Yorulmaz, konuyu Anayasa Mahkemesi’ne başvurdu. Yüksek Mahkeme şu tespit ve değerlendirmelerde bulundu:
Başvurucu, ifade özgürlüğünü kullanması nedeniyle okuldan uzaklaştırma disiplin cezası ile cezalandırılmış ve eğitim hakkından yararlanamamıştır.
Davanın koşulları ışığında ve yukarıda belirtilen nedenler birlikte değerlendirildiğinde ifade özgürlüğünü kullanan başvurucuya verilen bir ay okuldan uzaklaştırma disiplin cezasının zorunlu bir ihtiyacı karşılamadığı gibi orantılı olduğu da kabul edilmemiştir.
Bu kapsamda mahkemelerin ileri sürdüğü gerekçeler, başvurucunun eğitim hakkına yapılan müdahale için ilgili ve yeterli görülmemiştir.
Açıklanan gerekçelerle başvurucunun Anayasa'nın 26. maddesinde korunan ifade özgürlüğünü kullanması nedeniyle üniversiteden uzaklaştırılmasının Anayasa'nın 42. maddesinde güvence altına alınan eğitim hakkının ihlali niteliğinde olduğunun kabul edilmesi gerekir.”
Anayasa Mahkemesi üyeleri İrfan Fidan ve Muhterem İnce bu sonuca farklı gerekçeyle katıldı. Fidan ve İnce, “Olayda başkaca bir inceleme yapılmaksızın “kanunilik” şartı oluşmadığı için ihlal kararı verilmesi kanaatiyle, farklı gerekçeyle ihlal kararına katılıyoruz” dedi.
HÜKÜM: HAK İHLALİ VE TAZMİNAT
Yüksek Mahkeme şu hükmü kurdu:
“Eğitim hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın KABUL EDİLEBİLİR OLDUĞUNA,
Anayasa'nın 42. maddesinde güvence altına alınan eğitim hakkının İHLAL EDİLDİĞİNE,
Kararın bir örneğinin eğitim hakkının ihlalinin sonuçlarının ortadan kaldırılması için yeniden yargılama yapılmak üzere Ankara 14. İdare Mahkemesine GÖNDERİLMESİNE,
Başvurucuya net 10 bin TL manevi tazminat ödenmesine oy birliğiyle karar verildi.”
