Jeoloji Mühendisi Prof. Dr. Okan Tüysüz, Türkiye genelinde, deprem anında yaşanacak sarsıntının büyüklüğü anlamına gelen 'pik zemin ivmesi'nin hangi kentte, hangi ilçeleri ne kadar etkileyeceğini anlattı.
Tüysüz ayrıca, İstanbul’da depremde en çok sarsılması beklenen sekiz ilçeyi açıkladı. Bu ilçeler arasında Adalar, Beylikdüzü ve Bakırköy gibi ilçeler yer aldı.
Habertürk’ten Alper Uruş’a konuşan jeolog Prof. Dr. Okan Tüysüz, pik zemin ivmesinin (deprem karşısında zeminin sarsılma miktarı) hangi ilçelerde daha fazla olacağına yönelik tahminleri paylaştı.
Tüysüz, ivmeyi şu sözlerle açıklıyor:
"Bir bölgede gelecekte, belli zaman dilimlerinde olabilecek depremlerin olma olasılığı ve bu olasılığa karşılık gelen ivme belirlenebiliyor. Deprem ivmesi, deprem dalgalarının bir bölge içerisinden geçtiği andaki hızlarının zamana karşı davranışını, dolayısıyla deprem karşısında zeminin sarsılma miktarını gösterir. İvme ne kadar büyükse yüzeydeki sarsıntı ve buna bağlı olarak hasar da o oranda büyük olacaktır.
Peak ground acceleration (PGA) olarak kısaltılan pik zemin ivmesi, bir yerde deprem esnasında meydana gelen maksimum yer ivmesine karşılıktır. Daha yalın ifadeyle pik zemin ivmesi, zeminin en fazla ne kadar sarsılabileceğini gösterir."
İSTANBUL'DA DEPREMDEN EN ÇOK ETKİLENECEK SEKİZ İLÇE
Tüysüz’e göre İstanbul’da 26 ilçe olası depremde 0,4-0,6 arasında pik zemin ivmesine maruz kalabilir.
0,6-0,8 arasında pik zemin ivmesi görülmesi beklenen ilçelerse şöyle:
Adalar
Avcılar
Bakırköy
Kartal
Pendik
Tuzla
Zeytinburnu
Beylikdüzü
'İVME NE KADAR BÜYÜKSE HASAR DA O KADAR BÜYÜK OLUR'
"Daha yalın ifadeyle pik zemin ivmesi, zeminin en fazla ne kadar sarsılabileceğini gösterir" diyen Tüysüz, şunları söyledi:
"Deprem ivmesi dediğimiz şey bir aracın hızlanmasına benzetilebilir. Örneğin araca binip hızla gaza bastığınızda araç ileri doğru fırlarken içindekiler de geri savrulur. Deprem dalgaları da yer içerisinden geçerken belli bir ivme değerini geçtiğinde binayı ve içindekileri benzer bir şekilde sarsar ve böylece binanın ve içindekilerin hasar almasına neden olur."
İvme ne kadar büyük olursa hasarın da o kadar büyük olacağını vurgulayan Tüysüz, şöyle devam etti:
"Türkiye Deprem Tehlike Haritası (e-Devlet'ten ulaşılabilmektedir) farklı zaman dilimlerinde olabilecek depremlerin ivme değerleri gösterilmektedir. 0.4g yapıların önemli oranda hasar aldığı bir ivme değerini göstermektedir. Bu ve daha büyük ivmelerin beklendiği alanlar yukarıdaki deprem tehlike haritasında sarı, pembe ve kırmızı olarak gösterilmiştir."
Tüysüz'ün aktardığına göre, e-Devlet'ten ulaşılabilen Türkiye Deprem Tehlike Haritası'nda deprem anında en yüksek sarsıntıyı alma olasılığı olan bölge, kırmızı ile gösterilmiş ve ivmesi 0.8- 1g arasında. Pembe alanın olası ivmesi 0.6- 0.8 g, sarı alanın ise olası ivme değeri 0.4-0.6 g aralığında. Tüysüz, 6 Şubat depreminde PGA değerinin, Hatay civarında 1.3 g değerine ulaştığını belirtti.
