Merkez Bankası'nın (MB) 128 milyar dolarlık rezervinin satılmasına dair hükümetten gelen itiraflar devam ediyor, ancak mesajlar vatandaşı ikna etmiyor.
Sözcü'den Mehtap Özcan Ertürk'ün haberine göre, Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan'dan sonra AKP Genel Başkan Yardımcısı Nurettin Canikli de açıklamalarda bulundu. Ekonomistlerin ‘serbest kur' rejiminde MB'nin kuru tutmak için döviz satma görevi olmadığını belirtmelerine rağmen, MB'nin dolar satma yükümlülüğü varmış gibi konuşan Canikli, “Bir talep var TL'den dövize geçme talebi. Piyasa karşılamıyorsa MB karşılıyor. Aksi halde temerrüde düşer, iflas ederdik” dedi. MB eski başekonomisti Profesör Dr. Hakan Kara ise “Aksine rezervlerdeki hızlı erimeye Kasım 2020 itibarıyla son verilmeseydi ödemeler dengesi sorununa doğru gidiyorduk. Döviz satışları ülkeyi iflasın eşiğine getirdi” dedi.
Bu durumun ülke iflas riski göstergesi olan CDS primine bakarak anlaşılabildiğini söyleyen Kara, “Kasım başında CDS 560 düzeyine çıkmıştı. Bu düzey sadece iflas riskinin aşırı yüksek olduğu ülkelerde görülür. Kasımda ekonomi yönetimi değişikliği ile bu çıkmaz yoldan dönüldü. Rezerv satışları durduruldu. Takip eden dönemde birkaç ay içinde CDS primi neredeyse yarıya düştü. Dolayısıyla faizleri düşük tutup rezervlerin hızla eritilmesinin ülke iflas riskini artıran en temel unsur olduğunu söylemek mümkün” yorumunu yaptı.
KONUŞTUKÇA BATIYORLAR
İYİ Parti Ankara Milletvekili ve MB eski Başkanı Durmuş Yılmaz ise Twitter hesabından iki bakanı isim vermeden eleştirdi. Yılmaz, “Her ikisinin de hiç döviz alışveriş odasına girmediği kesin, döviz alım satımının nasıl yapıldığı konusunda hiçbir bilgileri yok. Konuştukça batıyorlar” ifadelerini kullandı. CHP Grup Başkanvekili Özgür Özel de MB Başkanı'nın sorulara milletin temsilcileri önünde yanıt vermesi gerektiğini belirterek, Plan ve Bütçe Komisyonu Başkanlığı'na başvuruda bulundu.
Canikli: Negatif faiz talebi artırınca rezerv satışı başladı
AKP'nin Ekonomi İşlerinden sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Nurettin Canikli, pandemi koşullarında verilen negatif faizin döviz talebine yol açtığını ve bu nedenle rezerv satışlarına gidildiğini belirterek, bundan sonra negatif faiz verilemeyeceğini söyledi.
2020'DE 95 MİLYAR $
Canikli, bir televizyon kanalındaki konuşmasında, Merkez Bankası'nın (MB) rezervlerinden128 milyar dolar kullanılmasına ilişkin sorulara, “Kabaca 95 milyar dolarlık kısmı 2020 döneminde, pandemi döneminde kullanıldı. Nedeni negatif reel faiz. Neden negatif faize göz yumdunuz diye bir soru haklı olarak gelir. Reel faiz negatifse doğal olarak insanlar TL varlıklarından alternatif yapılara yönelir” dedi.
'BÖYLE BİR UYGULAMA 100 YILDA BİR YAPILIR'
Negatif faizin faturasının “enflasyonun yükselmesi, faizlerin yükselmesi” olacağını bildiklerine dikkat çeken Nurettin Canikli, “Piyasa şunu düşünebilir, ‘siz böyle ikide bir reel faizleri negatife mi düşüreceksiniz', hayır. Böyle bir yöntem 100 yılda bir kullanılabilir. Önümüzdeki dönem bu aracı bu şekilde kullanma imkanımız yok. Bundan sonra reel faiz hep pozitif olacak” dedi.
MB HER TEL'YE DÖVİZ VERMEK ZORUNDA DEĞİL
Ekonomist Uğur Gürses, Twitter hesabından “Canikli'nin Merkez Bankası'nın müdahale yöntemi üzerine sözleri bu konuyu bilmediğinin kanıtıdır” diyerek, “Merkez Bankası kendisine getirilen her Türk Lirası karşılığında döviz vermek zorunda değil, buna konvertibilite denmez. Bundan da temerrüt çıkmaz. İflas anlamına gelmez” yorumunu yaptı. Gürses, “128 milyar dolarla ilgili soruların başında şu geliyor; bu devasa satışta, ne kadar döviz miktarının hangi kur seviyesinde satılacağına kim karar verdi” ifadelerini kullandı.