“Dünyada ve Türkiye’de çocuk emeği sömürüsü” başlıklı CHP Genel Başkan Yardımcısı Veli Ağbaba' nın hazırladığı raporda Türkiye’de 600 binin üstünde kayıt dışı çocuk var.
Raporda Türkiye’de kayıt dışı çalıştırılan çocuk sayısının 600 bin olduğu, çıraklık ve stajyerlikle birlikte bir milyondan fazla akranlarından farklı olarak çocuğun oyunlardan uzak, emeğinin sömürüldüğü belirtiliyor. Ağbaba, “Ne yazık ki dünya genelinde 23 Nisan çocuklarımızı pençesine alan eşitsizlik yoksulluk ve ölümlerin pençesinde kutlamaktadır” dedi. Eşitsizlikler ve yoksulluklarla dolu rapor şu şekilde:
59 milyon çocuk eğitim hakkından yararlanamıyor. Dünyada her 10 çocuktan birisi işçi olarak çalışmaktadır. 5-17 yaş grubundaki 154 milyon çocuk, işçi olarak çalışıyor. 75 milyonu fiziksel ve zihinsel gelişimlerini olumsuz etkileyen işlerde çalışıyor. 95 milyonunu erkek çocuklar, 64 milyonunu ise kız çocukları oluşturuyor. Çocuk işçilerin yüzde 72’si tarım, yüzde 16’sı hizmet sektörü, yüzde 12’si ise sanayide çalıştırılıyor.
Dünya genelinde yaşanan iş cinayetlerinde her yıl ortalama 10 bin - 12 bin arası çocuk hayatını kaybediyor. Türkiye Avrupa Birliği’ne (AB) adaylık sürecinde olan ülkeler ile kıyaslandığında Karadağ, Arnavutluk, Makedonya ve Sırbistan’dan sonra en çok çocuk işçiliğine sahip olan ülke konumunda bulunmaktadır.
Türkiye’de özellikle mesleki eğitim adı altında çocuk işçilik yasal hale getirilmiştir. Milyonlarca çocuk “çıraklık” adı altında ucuz iş gücü olarak kullanılmaktadır. Türkiye’de 2015 yılında çırak işçi sayısı 245 bin iken şu an hali hazırda çırak işçi olarak çalıştırılan çocuk işçi sayısı 1 milyonu aşmış durumdadır. Türkiye’de yaklaşık olarak 600 bin civarında kayıt dışı çalışan çocuk işçi bulunmaktadır. Türkiye’de “çırak” ve “stajyer” adı altında milyonlarca çocuk zorunlu olarak çalıştırılarak emek sömürüsüne maruz kalmaktadır.
Türkiye’de sektörlere göre çalışan çocuk işçilerin dağılımına bakıldığında, çocuk işçilerin yüzde 57.1’inin tarım sektöründe çalıştırıldığı ortaya çıkıyor. Tarımdan sonra çocuk işçilerin çalıştırıldığı en büyük ikinci sektörü yüzde 27.1 oranıyla hizmet sektörü olurken, üçüncü sektör ise yüzde 15.8 oranıyla sanayi sektörü olmaktadır. Türkiye’de ayrıca çocuklar “sokakta çalışma” olarak tanımlanan iş sahalarında da çalışmaktadır.
2016’da 18’i 14 yaş altı olan toplam 63 çocuk işçi, 2017 yılında 18’i 14 yaş ve altı olan toplam 60 çocuk işçi ve 2018 yılında da 23’ü 14 yaş ve altı olmak üzere toplam 67 çocuk işçi hayatını kaybetti. Verilere göre 2016-2018 yılları arasında toplam 190 çocuk işçi hayatını kaybetti.