Cumhuriyet Halk Partisi grubu adına Hatay Milletvekili Av.Suzan Şahin, doğal tahribatın önlenmesi, bir takım doğal afetlerin engellenmesi, oluşan afetlerin ise en az zararla atlatılmasının yanında oksijen kaynağı, ekolojik sistemin dengeleyici unsuru gibi işlevleri bulunan ormanlarda çıkacak potansiyel yangınlara erken müdahale edilmesi ve en az zararla yangınlara zamanında müdahale edilmesi amacıyla; ‘orman yollarının inşası ve yangın emniyet yollarının inşası faaliyetlerinin araştırılarak tespit edilmesi ve çözüm önerilerinin belirlenmesi ile ormanların korunması’ amacıyla meclis araştırma önergesi verdi.
Türkiye’nin ormanlarını tehdit eden orman yangınlarına karşı alınması gereken önlemler konusunda yapılacak çalışmaların disiplinler arası bir çalışma olması gerektiği belirtilen önergede, ilk ve erken müdahalenin önemli olduğu, bir yangında ulaşım unsuru ihmal edildiğinde telafisi mümkün olmayan sonuçlar doğabilmekte olduğu, Anayasanın 169. maddesi ve 6831 sayılı Orman Kanunu'na göre ormanların korunmasının devletin güvencesi altında olduğunun altı çizilerek, erken müdahale için hükümetin orman yangın yollarını biran önce tamamlaması gerektiği belirtildi.
CHP’li Şahin TBMM Başkanlığı’na sunduğu araştırma önergesinde, tesis edilen yangın emniyet yol ve şeritlerinin öngörülen işlevlerini eksiksiz olarak yerine getirebilmeleri için genel orman yol ağları ile birlikte planlanmaları, planlama ilkelerinin rasyonel olarak belirlenmeleri ve planlamaya ilişkin verilerin sağlıklı bir şekilde ortaya konması gerektiğini belirterek, ‘‘Dünyanın birçok ülkesinde olduğu gibi ülkemizde de ormanların sürdürülebilir yönetimini tehlikeye atan etkenlerin başında orman yangınları gelmektedir. Ülkemiz yüzölçümünün %27.2’sini oluşturan ve toplam alanı 21 milyon 188 bin 746 hektar olan ormanlarımızın öncelikle korunması büyük önem taşımaktadır. Bu nedenle ülkemizdeki orman yolları ile yangın emniyet yol ve şeritlerinin orman yangınları ile mücadeledeki rolü çok önemlidir. Orman yangınlarına erken müdahalede ulaşım olanakları önemli bir faktör olarak karşımıza çıkmaktadır. Yangın noktası ile yangın ekipleri arasındaki ulaşım mesafesinin kısa olması, yangına erken müdahalede önemli rol oynamaktadır. Yangın emniyet yol ve şeritlerinin orman yol şebeke planına dahil olması durumunda, yangına erken müdahale olanağı daha kısa mesafede ve daha kısa sürede gerçekleştirilmektedir. 2006 yılı verilerine göre ülkemizin 201 bin 810 km olan toplam orman yol ihtiyacının 143 bin 251 km’si, 25 bin 544 km olan yangın emniyet yolu ihtiyacının17 bin 832 km’si ve 8 bin 899 km yangın emniyet şeridinin yapımı tamamlanmıştır. Daha açık bir ifade ile 1937 tarihli 3116 sayılı Orman Kanunu ile orman yolları, yangın emniyet yol ve şeritlerinin orman yangınlarının önlenmesindeki işlevleri belirtilmiş, ancak aradan 81 yıl geçmesine rağmen bu tesislerin inşaası henüz tamamlanamamıştır. Anayasamızın 169. maddesi ile 6831 sayılı Orman Kanunu’nun 68-110. maddeleri orman yangınlarının önlenmesi ve söndürülmesi ile ilgili organizasyon oluşturma ve koruma görevini Orman Genel Müdürlüğü’ne vermektedir. Orman yangınlarının önlenmesi ve söndürülmesiyle ilgili her türlü faaliyet; 01.01.1995 tarihinden itibaren yürürlüğe giren 285 Sayılı “Orman Yangınlarının Önlenmesi ve Söndürülmesinde Uygulama Esasları” tebliğine göre yürütülmektedir.’’ dedi.
TBMM Genel Kurulu’nda yaptığı konuşmada Şahin, Türkiye’de orman yol ağı planlaması çalışmalarına 1964 yılında başlandığını ve çalışmaların 1974 yılında sonuçlandırıldığını belirterek, bu planlarda salt prodüktif ormanların işletmeye açılmasının amaçlanmış olması, baltalık ve bozuk ormanlarda yapılacak üretim ve ağaçlandırma çalışmaları ile orman yangınları ile mücadele çalışmalarının göz önünde tutulmasının bu planların revizyonunu gerektiren yeni düzenleme ile toplam orman yolu gereksinimin 201 bin 810 km olarak belirlendiğini söyledi.
Türkiye’de özellikle yaz aylarıyla birlikte orman yangını haberlerin peş peşe geldiği ve AKP hükümetin orman yangınlarına yaklaşımının yangınlar çıktıktan sonra müdahale etmek üzerine kurulu olduğunu eleştiren Suzan Şahin, ‘‘Tarım ve Orman Bakanlığı’ndan yapılan açıklamaya göre, 2019’un başından bugüne kadar toplam 1.965 orman yangınına müdahale edilmiş ve orman bitkileri ile hayvanlarının telef olduğu bu yangınlarda toplam 5 bin 469 hektar vatan toprağı kül olmuştur. Yüzde 96’sı insan kaynaklı çıkan orman yangınlarının önlenmesi adına insan ve orman arasında olumlu, sevgiye ve anlayışa dayalı bir ilişki kurmak için politikalar izlenilmeliyken aksine, bundan uzaklaşıp, orman yakmayı teşvik eden hükümler düzenleniyor. Meclise gelen son yargı paketiyle Anayasaya aykırı olarak Seri Muhakeme Usulünün uygulanacağı katalog suçlar kapsamına, kasten orman yangını çıkarma suçunun da dahil olduğu TCK 170 alınmıştır. TCK 170 katalog suçlar kapsamında iken, taksirle işlenen suçlar, yani TCK 171 kapsam dışında bırakılmıştır. Yani AKP ve MHP oyları ile kanunlaşan yargı paketiyle hükümet kasten orman yakana daha az ceza, taksirle yangın çıkarana daha çok ceza verilmesini düzenlenmiştir. Bu resmen sağlıklı çevre, sağlıklı yaşamın yağmalanmasına göz yummak, rant amaçlı kasten orman yakmaya teşvik etmektir.’’ ifadelerini kullandı.
TBMM kürsüsünden milletvekillerine seslenen CHP Hatay Milletvekili Suzan Şahin, toplum ve çevre sağlığının, yaban hayvan ve bitki hayatının korunması, yaşamın hayat kaynağı olan su ve bitki popülasyonunun dengesi konularının siyasi partiler üstü konular olduğunu, gelecek nesillerin emaneti, ülkenin akciğerleri olan ormanlara meclis çatısı altındaki 600 vekilin de dört elle sarılması gerektiğini söyleyerek, basında ve sosyal medyada eleştirilere konu olan rant amaçlı orman yangınları ile bu yangınlar sonrası hükümet yanlısı müteahhit ve iş insanlarının yangından zarar gören alanlara otel, konut, tatil köyü yapması konusunun Türkiye’nin kanayan yaralarından bir olduğu, özellikle turizm bölgelerinde çıkan yangınlar sonrası yanan alanların yangınları teşvik eder gibi imara açılması ve ormanları betonlaşmasına göz yumulmasını eleştirdi.
Orman yangınlarının en az zararla söndürülmesini amaçlayan önergeye kabul oyu verilmesini isteyen Şahin’in TBMM’deki tüm milletvekillerine hitaben söylediği ‘‘Son 5 yılda yaklaşık 50 bin futbol sahası büyüklüğünde ormanımızın kül olduğunu ve Anayasanın 169. maddesi ile 6831 sayılı Orman Kanunu'na göre ormanların korunmasının devletin güvencesi altında olduğunu bir kez daha hatırlatarak, yüce meclisi ve siz değerli milletvekillerin vicdanlarını saygıyla selamlıyorum. Gelecek nesillerin bizlere emaneti olan ormanların korunması için bugün bu önergeye vereceğiniz kabul oyunun çocuklarınıza, torunlarınıza bırakacağınız en büyük miras olacaktır.’’ sözlerine rağmen önerge AKP ve MHP’li milletvekillerinin oylarıyla reddedildi.