Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu (TİHEK), Denizli’deki işyerinin vitrinine “İran, Suriye, Afgan müşteri bu dükkâna giremez, alışveriş yapamaz, girerse bu mekânda dayak yer” şeklinde afiş asan esnaf İ.O’nun “ayrımcılık yasağı” ihlali yaptığına karar verdi. Esnafa bin TL idari para cezası kesen TİHEK, esnafın pişmanlığını ve ekonomik durumunu gerekçe göstererek kararı “uyarı cezası”na dönüştürdü.
TİHEK, Merkezefendi ilçesinde bulunan İ.O. adlı vatandaşa ait bir dükkânın vitrinine “İran, Suriye, Afgan müşteri bu dükkâna giremez, alışveriş yapamaz, girerse bu mekânda dayak yer”, “Suriye, Afgan, İran kişiler bu işyerine girerse dayak yer, sorumluluk kabulümüz değildir” şeklinde döviz asılmasına ilişkin şubat ayında resen inceleme başlatmıştı. 12 Mart 2019 tarihinde Denizli’ye giden TİHEK üyeleri, esnaf ve diğer kişilerin ifadelerini aldı.
İfadesi alınan esnaf; yabancı uyruklu kişiler tarafından daha ucuz bir fiyatla satış yapması için tehdit edildiğini, dükkânında hırsızlık olaylarının gerçekleştirildiğini, Kale ilçesinde Suriyeli oldukları iddia edilen 10 kişinin, 14 yaşındaki engelli bir kız çocuğuna cinsel istismarda bulunduğu iddiasına ilişkin basın-yayın organlarında çıkan haberler üzerine psikolojisinin bozulduğunu, tüm bu nedenlerle söz konusu dövizi hazırladığını, dövizi hazırladığı ve astığı sırada alkollü olduğunu, yaptığı davranışın suç olduğunu kesinlikle bilmediğini, çok pişman olduğunu ve bir daha benzer bir davranışta bulunmayacağını savundu.
UYARI CEZASI
Süleyman Arslan başkanlığında toplanan TİHEK, ayrımcılık yasağını ihlal ettiğine karar verdiği esnafa bin TL idari para cezası uygulanmasına hükmetti. TİHEK, İ.O’nun olaydaki pişmanlığı ve ekonomik durumu da dikkate alınarak idari para cezasını uyarı cezasına dönüştürdü.
Kararın gerekçesinde şöyle denildi: “Bir kişinin ırkı veya ulusal ve etnik kökeni nedeniyle, daha olumsuz ve haklılaştırılamayan bir muameleye maruz bırakılması ya da yalnızca ırkı veya ulusal ve etnik kökeni nedeniyle, kamuya açık yerlere ve hizmetlere erişiminin engellenmesi, hem ülkemizin taraf olduğu uluslararası sözleşmeler hem de ulusal hukukumuz tarafından yasaklanmıştır. Yukarıda belirtilen nedenlerle, anayasada, TİHEK Kanunu’nda ve tarafı olduğumuz uluslararası sözleşmelerde yer verilen kişilerin eşit muamele görme hakkının güvence altına alınması, hukuken tanınmış hak ve hürriyetlerden yararlanmada ayrımcılığın önlenmesi için gereken makul ve uygun tedbirlerin somut olay bağlamında alınmadığı ve ayrımcılık yasağının ihlal edildiği değerlendirilmektedir.”
DAVA AÇILDI
Bu süreçte Denizli Cumhuriyet Başsavcılığı, afişi asan İ.O. hakkında, Denizli 10. Asliye Ceza Mahkemesi’nde “halkı kin ve düşmanlığa tahrik veya aşağılama” suçundan dava açtı.