Merkez Bankası verilerinde kritik detay

TCMB, 2021 yılı kasım ayı Ödemeler Dengesi gelişmelerini paylaştı. Buna göre, cari işlemler açığı, bir önceki yılın kasım ayına göre 866 milyon dolar azalarak 2 milyar 681 milyon dolar açık verdi. Bunun sonucunda on iki aylık cari işlemler açığı 14 milyar 256 milyon dolar oldu.

TCMB verilerine göre, kasım ayında Türkiye’ye 4 milyar 462 milyon dolar kaynağı belli olmayan para girdi. Bu tutar, Cumhuriyet tarihinin en yüksek üçüncü "kaynağı belirsiz para" girişi olarak kaydedildi. Bir önceki ay olan ekimde kaynağı belirsiz para girişi 3 milyar 277 milyon idi. Net hata ve noksan 2020 yılı kasım ayında 4 milyar 570 milyon dolar ile tarihi zirvesini görmüştü.

TOPLAM 19 MİLYAR DOLAR

Net hata ve noksanda ikinci en yüksek rakam ise 1998 yılı Eylül ayında 4 milyar 498 milyon dolar ile kayda geçmişti. Kasım ayında gelen bu yüksek rakam ile 2021 yılının ilk 11 ayında net hata noksan kalemi 19 milyar 694 milyon dolara yükseldi.

'NET HATA NOKSAN' KALEMİ

Merkez Bankası metinlerinde ‘net hata noksan' kalemi, “Verilerin değişik kaynaklardan elde edilmesi, değerleme, ölçme ve kayıt zamanı farklılıkları yaratmakta; sonuç itibarıyla oluşan farklar Net Hata ve Noksan (NHN) kalemine ‘kalıntı' şeklinde yansımaktadır. Bu kalem, finans hesabından, cari işlemler hesabı ve sermaye hesabının çıkarılmasıyla elde edilmektedir” şeklinde ifade ediliyor.

İthalat ve ihracattaki gümrük ve banka kayıtlarındaki farklılıkların yanı sıra turizm gelir ve giderlerinin izlenebilmesi için yürütülen anket çalışmaları sonucunda hesaplanan gelir veya gider, bankaların döviz varlıklarına 100 birimlik artış veya azalış olarak yansımamışsa, aradaki fark ‘net hata noksan' kalemine yansıtılıyor.

Yastık altında saklanan para ve değerli metallerin sisteme girmesi de kaynağı belirsiz giriş olarak kayda geçiyor.

KASIM AYI DİKKAT ÇEKTİ

- Kasım 2021, dolar kurundaki yüzde 40,3’lük artışla TL için son 20 yılın en kara ayı olmuştu.

- Artan enflasyona rağmen eylülde Merkez Bankası’nın faiz indirimlerine başlamasıyla düşüşe geçen TL için kasım, yere çakıldığı bir ay olmuştu.

- 1 Kasım’a 9,50 seviyelerinden başlayan dolar/TL, 30 Kasım gecesi 13,95’lik zirveyi görerek tarihi bir yükseliş göstermişti.

- Türkiye’de ekonomik ve siyasi hayatı sarsan 2001 krizinde Şubat ayında kur artış oranı yüzde 43,2 olmuştu.