Birgün’den Mustafa Kömüş’ün haberine göre ülke tarihinin en kritik seçimlerinden biri olan 14 Mayıs genel seçimlerine sadece bir ay kaldı. 30 gün sonra halk ya bu düzenin devamını onaylayacak ya da Saray rejimini tarihin çöplüğüne atacak. Seçim yaklaştıkça ittifakların ve partilerin de kampanyaları ve vaatleri de konuşulmaya başlandı. Bu dönemde Millet İttifakı’nın Cumhurbaşkanı Adayı Kemal Kılıçdaroğlu özellikle halkın karşısına somut ve sorun çözecek önerilerle çıkarken Cumhur İttifakı Adayı Recep Tayyip Erdoğan ise sadece savunma sanayi ve kalkınma yatırımlarıyla illüzyon yaratıyor. Soğan fiyatını eleştirenleri TOGG almaya çağrıyor. Kılıçdaroğlu ‘Halil İbrahim Sofrası’ diyerek birleştirici bir politika yürütürken Erdoğan, milliyetçi ve dinciliği kullanarak ayrıştırıcı politikalarına devam ediyor.
SOMUT VAATLER
Kılıçdaroğlu iktidara gelirse ilk 100 günde yapacaklarını broşür haline getirdi. Broşürde öne çıkan ya da daha öncesinde Kılıçdaroğlu tarafından duyurulan bazı vaatler şöyle:
•Çiftçilere kullandığı gübre ve tohum maliyetinin yüzde 50’si destek olarak geri verilecek. Tarım sektöründe kullanılan mazottaki KDV ve ÖTV yükü kaldırılacak.
•Et ve Süt Kurumu, Çay-Kur, TMO gibi KİT’ler ile tarımsal kooperatif ve birlikler çiftçiyi ve üretimi destekleyecek şekilde yeniden yapılandırılacak.
•Aile Destekleri Sigortası Kurumu kurulacak. Hane geliri asgari ücretin altında olan aileler için Aile Destekleri Sigortasından sosyal destek sağlanacak.
•Şehircilik ve Afet Yönetimi Bakanlığı kurulacak. Deprem bölgesine özel yasa tasarısı çıkarılacak. Depremzedelere yapılacak konutlar ücretsiz olacak.
•Yasal düzenleme yapılarak emekli bayram ikramiyelerinin asgari ücretin altına düşmesi kalıcı olarak engellenecek. Emeklilere bayram ikramiyesi asgari ücret düzeyinde ödenecek.
•Okullarda beslenme çantası boş kalmayacak; öğrencilere ücretsiz süt, su, öğle yemeği verilecek.
•16 cumhurbaşkanlığı uçağı satılarak, yangın söndürme uçakları alınacak.
•Cumhuriyetin 100’üncü yılında 100 bin öğretmenin ataması yapılacak.
•Kırsalda çalışan her kadın ve gencin sigorta primi devlet tarafından karşılanacak.
•KYK borçlarından ötürü başlatılan tüm hacizler durdurulacak; borçların faizleri silinecek. Faizsiz ve taksitli geri ödeme süreci işe başladıktan sonra uygulamaya konulacak. Gençlerin alacağı ilk sıfır otomobilde ÖTV sıfırlanacak.
•İşçilerin vergi ve sigorta yükü azaltılacak.
•GATA ve askeri hastaneler yeniden açılacak.
•Yolsuzluktan elde edilen ve yurtdışına kaçırılan gelirleri ülkemize geri getireceğiz. “Mal Varlıklarının Geri Alınması Ofisi” kurulacak.
PROJE SATIYOR
Cumhur İttifakı’nın seçim kampanyasında öne çıkanlar ise şöyle:
•Deprem konutları bir yıl içerisinde yapılacak. Halka ücretsiz değil 20 yıl vadeli krediyle teslim edilecek.
•İktidarda olduğu yıllar boyunca sürdürdüğü köprü, havalimanı, şehir hastanesi gibi vaatlerine devam ediyor. AKP’nin seçim beyannamesinde “Yeni havalimanı ve mevcut havalimanlarının genişletilmesi projelerine toplamda 3,2 milyar dolarlık yatırım öngörüyoruz” deniliyor. Seçim beyannamesinde ulaşım açısından eleştirilen şehir hastanelerinin sayısının artırılacağına değiniliyor.
•Soğan fiyatından şikâyet edenlere karşı İHA ve SİHA’lar kullanılıyor. Savunma sanayisine yapılan yatırımlar ekonomiden şikayet edenlere karşı bir koz olarak kullanılıyor. Beyannamede “Uzun menzilli hava savunma ve füze sistemleri alanlarında önemli gelişmeler kaydederek Türkiye Yüzyılı’na yakışır bir savunma sanayiine kavuşacağız” ifadeleri kullanılıyor.
•Büyük oranda montaj olmasına rağmen ‘yerli otomobil’ olarak pazarlanan TOGG da seçim kampanyasının önemli bir unsuru. Asgari ücretlinin yemeden, içmeden tam 9 yıl boyunca çalışarak alabileceği TOGG’un da halkta bir karşılığı yok. Benzer şekilde yapımına 2016’da başlanan TCG Anadolu SİHA gemisi geçen günlerde Tuzla’da düzenlenen törenle hizmete girdi. Bu iki ürünün ne için kullanıldığını da AKP’li Numan Kurtulmuş şöyle açıkladı: “Biz Togg diyoruz adamlar soğan diyor. Biz TCG Anadolu diyoruz, adamlar sarımsak diyor.”
•Erdoğan’ın her seçim döneminde olduğu gibi bu seçim döneminde başvurduğu yöntemlerden biri de dincilik oldu. Kılıçdaroğlu’nun bir etkinlikten sonra servis edilen seccade fotoğrafına defalarca gönderme yaptı. Kılıçdaroğlu özür dilemesine rağmen İstanbul Bağcılar’daki toplu açılış törenine katılanlara elindeki seccadeyi gösteren Erdoğan “Birileri seccadelere ayakkabıyla basabilir. Çünkü bunlar Pensilvanya’dan talimat alıyor” dedi. Pendik’teki açılışta ise "Kıbleyi bilmeyenler seccadeye ayakkabıyla basar ama bunlara asıl kıblenin neresi olduğunu, 14 Mayıs’ta siz bildireceksiniz" diye konuştu.
•Yine milliyetçilik de Erdoğan’ın sarıldığı diğer bir başlık. Kılıçdaroğlu’nu PKK üzerinden eleştiren Erdoğan katıldığı bir yayında “Bugüne kadar herhangi bir CHP yöneticisinin çıkıp da PKK’yı, YPG’yi, HDP’yi eleştirdiğini gördünüz mü? Hayır. ya da bunların bölücü emelleri ve insanımızın arasına düşmanlık sokmaya çalışan zehirli dili konusunda eleştirdiklerini gördünüz mü? Hayır” ifadeleri kullandı.
SEÇMENDE KARŞILIĞI YOK
Konuyu değerlendiren Bulgu Araştırma Kurucusu Semih Turan şunları söyledi: “AKP 2001 krizinin üstüne geldi. O dönem de bugünküne yakın bir kriz vardı. İktidarda olan partiler ağır bir yenilgi aldı. 14 Mayıs’taki seçim de AKP’nin daha önce girdiği diğer seçimlere benzemiyor. Halkın, seçmenin tavrına yön veren ekonomi. Soğan, yumurta, et, patates fiyatları ortada.”
Süleyman Demirel’in “Boş tencerenin yıkamayacağı iktidar yoktur” sözüne vurgu yapan Turan şöyle devam etti: “Gıda ürünlerindeki pahalılık tencereye yansıyor. Dolayısıyla tencere böyleyken iktidarın sözünü ettiği İHA, SİHA gibi projeler birebir günlük yaşama etki etki etmiyor. Asıl belirleyici olan ekonomi. Biz yaptığımız araştırmalarda da görüyoruz ki AKP ve MHP seçmeni dahil herkes değişim istiyor. İktidar seçmeni bile yönetimden memnun değil ve kötü yönetildiğini düşünüyor. Elbette o projeler bazı kesimleri de konsolide eder ama seçmenin bütününde bir karşılığı yok.”
VAATLERİ BİLE ÇALDILAR
AKP’nin geçen günlerde açıkladığı seçim vaatlerinin birçoğunun Millet İttifakı’nın kendisinden veya ittifak içinde bulunan partilerden kopyalandığı ortaya çıktı. Bu vaatler şöyle:
Millet İttifakı: Mülakat uygulamalarına son verecek, yazılı sınavda en yüksek puan alandan başlamak üzere personel alımı yapılmasını sağlayacağız.
AKP: Kamu görevine ilk defa yapılacak atamalarda, görevin niteliğinin gerektirdiği haller dışında mülakat usulünü kaldıracak, atamaları yazılı sınav sonuçlarına göre yapacağız.
CHP: Geliri belirli düzeyin altındaki ailelere gelirlerini insan onuruna yaraşır bir yaşam sağlayacak seviyeye yükseltmek amacıyla Devlet tarafından aile bazında, hak temelli, arz odaklı ve kurumsallaşmış bir yapıda “Gelir Desteği” sağlayacağız.
AKP: Hayata geçireceğimiz “gelir tamamlayıcı aile destek sistemiyle”, hiçbir hanenin gelirinin belirli bir seviyenin altına düşmemesini temin edeceğiz.
CHP: 2017’de CHP herhangi bir şekilde sigortalılık ile bağı bulunmayan ev kadınlarının emekli olabilmesi için kanun teklifi verdi. Teklif reddedildi.
AKP: Ev hanımlarına emeklilik imkânı getirilecek,
Millet İttifakı: Fırsat eşitliğini sağlamak ve uzaktan eğitim süreçlerinde yaşanan adaletsizlikleri bertaraf etmek amacıyla özel sektörle birlikte 6-25 yaş arasındaki tüm öğrencilere ve gençlere aylık 5 GB internete bedava erişim hizmeti sağlayacağız. Bilgisayar, tablet, cep telefonu gibi dijital cihazlar üzerindeki vergi yükünü azaltacağız.
AKP: Yükseköğrenimdeki gençlerimize bir defaya mahsus olmak üzere cep telefonu ve bilgisayar ediniminde vergi muafiyeti sağlayacağız, ayrıca aylık 10 cigabayt ücretsiz internet vereceğiz.
Millet İttifakı: Enflasyonu iki yıl içinde düşük tek haneye kalıcı bir biçimde indireceğiz.
AKP: Enflasyonu yeniden tek haneli rakamlara düşürerek, ülkemizi bu sorundan mutlaka kurtaracağız.
Millet İttifakı: Dijital para, kripto varlıklar, Fintek’ler ve dijital ödeme sistemlerine ilişkin düzenleyici ve denetleyici mevzuatı ve kurumları net bir biçimde tanımlayacağız.
AKP: Genel anlamda dijital finansal işlemler konusunda düzenleyici çerçevemizi güçlendireceğiz.
Gelecek Partisi: Gençlik Bankası, şubesiz ve dijital bankacılık modeli ile öğrenci bursları, genç girişimci destekleri, genç istihdam teşvikleri, genç çiftçi destekleri, gençlik projeleri, gençlik turizmi, gençler için kültür-sanat destekleri, evlilik destekleri ve benzeri gençlere yönelik tüm konularda gençlere hizmet sağlayacak.
AKP: Aile Koruma Kalkanı Programı’nın finansmanı uluslararası standartlarda dijital olarak çalışacak bir Aile ve Gençlik Bankası kanalıyla sağlanacaktır. Bu sosyal amaçlı bankanın ana gelir kaynaklarından biri de Karadeniz’de keşfedilen doğalgaz gelirlerinin belirli bir yüzdesi olacaktır.
