ABD'li firmanın geliştirdiği aşının, insanları enfekte ederek bağışıklık kazandırmayı hedefleyen aşının yıl sonunda insan denemelerine başlanması bekleniyor. Söz konusu aşının MMR aşısına benzer bir şeklide canlı mikrop ile uygulanacağı, yani zayıflatılmış ama yine de bulaşıcı olan genetiği değiştirilmiş bir koronavirüs formunu içereceği belirtildi.
YIL SONUNDA İNSAN DENEYLERİNE BAŞLAYACAK
Şirketten yapılan açıklamada aşının hayvan deneylerinin başarılı olduğu ve yıl sonunda İngiltere’nin başkenti Londra’da insan deneylerine başlanacağı açıklandı.
Şu anda dünyada 200'den fazla koronavirüs aşısı geliştiriliyor ve bir düzineden fazlası insan deneyleri yapıyor. Söz konusu aşıların hepsi Covid-19’la savaşmak için farklı yaklaşımlar benimsiyor. Bu aşılar, adenovirüs 5, kızamık ya da grip virüslerinin DNA’sı ya da RNA’sının genetiğinin değiştirilmesi tekniğina dayanıyor ancak hiçbiri doğrudan yeni tip koronavirüsü içermiyor.
YENİ TİP KORONAVİRÜSÜN TAMAMINI KULLANAN İLK AŞI
Bununla birlikte, bu yaklaşımların her birinin yan etkiler, düşük etkinlik, zayıf bağışıklık tepkisi, sınırlı üretim gibi dezavantajları da bulunuyor. Bu nedenle, söz konusu sorunların bazılarının üstesinden gelmek için Codagenix, uygulaması çok daha kolay ve daha hızlı olan bir yaklaşıma gitmeye karar verdiğini öne sürdü.
Gerçek yeni tip koronavirüsün zayıflatılmış versiyonunu içeren CDX-005 adlı aşının burundan uygulanacağı ve bağışıklık tepkisini güvenli bir şekilde tetikleyebileceği ifade edildi.
CANLI AŞI NASIL ÇALIŞIYOR?
Influenza, Zika, rhinovirüs ya da yeni tip corona virüs olsun, her virüs, genomunu çevirmek ve proteinlerini sentezlemek için konakçı hücrenin ribozom mekanizmasını kullanıyor.
Codagenix bilgisayar algoritması ile viral genlerin kodonlarını yeniden kodlayarak de-optimize ediyor. Böylelikle virüs konakçı gücrenin ribozomu tarafından daha yavaş okunan bir hale getiriliyor. Kısacası, "optimize edilmemiş" genler, normal virüsteki ile aynı protein dizilerini kodluyor, ancak virüs vücutta bu şekilde daha hareket ediyor ve çoğalma imkanı bulamıyor.
BİN KAT DAHA AZ ÇOĞALIYOR
Koronavirüs tipik olarak 24 saat içinde bir hücrede 100 milyon kez çoğalabilirken, "optimize edilmemiş" versiyonuyla bin kat daha az artıyor.
GÜÇLÜ BAĞIŞIKLIK TEPKİSİNİ TETİKLİYOR
Codagenix Başkanı Robert Coleman, Technology Review’e yaptığı açıklamada, "Vücutta bin kat daha az çoğalabilir, bu da bağışıklık sistemine yanıt vermesi için daha fazla zaman tanır. Ortaya çıkan bu virüs sadece daha az patojenik olmakla kalmaz, aynı zamanda geleneksel aşılardan çok daha güçlü bir bağışıklık tepkisini tetikler çünkü gerçek virüsün tüm antijenleri içinde mevcuttur. Böylece, canlı bir tür kullanan aşı ile vücut, virüsün sadece bir kısmıyla değil, tüm virüsle karşılaşır. Vücut daha sonra sadece antikorlar üreterek değil, aynı zamanda T hücreleri ve burun geçişlerinde bağışıklık üreterek tepki verir, böylece genel korumayı genişletir” ifadelerini kullandı.
ON YILLARDIR KULLANIYOR
Öte yandan, canlı aşı tekniği, su çiçeği, çocuk felci, kızamık ve sarı hummaya karşı geliştirilen aşılarda on yıllardır kullanılıyor.
Bununla birlikte, tüm avantajlarına rağmen, piyasada nispeten az sayıda canlı virüs bazlı aşı bulunuyor. Coleman, New York Times'a verdiği bir diğer demeçte, “Kodu sürekli değiştirmeniz gerekiyor. Mutasyonların nasıl davranacağını asla bilemezsiniz. Mümkün olan en iyi kodu bulmak için bu yüzden yapay zeka kullanıyoruz” dedi.