Rapora göre toplumun en kırılgan kesimlerinden biri olan kadınların salgın sürecinde mağduriyetleri bir kaç kat daha arttı. Toplam kadın nüfusunun içinde kırılganlığı en yüksek grup ise hanedeki bir diğer ferdin, genellikle de eşlerinin gelirine bağımlı yoksul ev kadınları olarak gösteriliyor.
Rapora göre, yoksul kadınların yüzde 84,6’sı hiçbir şekilde çalışmazken, sadece yüzde 15,4’ü çalışma hayatı içinde. Öte yandan, bu grup içerisindeki kadınların bağımlı oldukları geliri elde eden fertlerin yarıdan fazlası, salgının ortaya çıkardığı istihdam kısıtlamalarından etkilenebilir.
KADINLAR GELİR KAYBI RİSKİNE MARUZ BIRAKILIYOR
Rapora göre, Türkiye çapında sayıları 381 bin 904 olduğu tahmin edilen yoksul ev kadınları, salgın sonucunda “gelir kaybı riskine” maruz kalıyor. Buna çözüm olarak ise, hükümetin enflasyonu da dikkate alacak şekilde “doğrudan gelir transferi” (vatandaşlık geliri) ile yaşanan mağduriyeti gidermesi öneriliyor. Mevcut koşullarda iki ay boyunca yapılması önerilen bu desteğin hükümet bütçesine maliyetinin ise toplamda aylık yaklaşık 3,8 milyar TL olacağı tahmin ediliyor.
Raporda, “Bu rakam Türkiye ekonomisi gibi 850 milyar dolar büyüklüğünde bir ekonomi için çok yüksek bir maliyet sayılmaz. Türkiye’nin şu ana kadar salgının olumsuz etkilerini gidermeye yönelik belirlemiş olduğu politikaların finansmanına harcadığı kaynak GSYH’sinin sadece yüzde 2’si seviyesinde kalmıştır” deniyor.
KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİ
Salgından olumsuz etkilenen sektörlerden gelir elde eden bireylerin gelirlerinin bir kısmı, hükümetin sağladığı kısa çalışma ödeneği kapsamında güvence altına alındı ve istihdam kaybı üç ay boyunca bir nebze sınırlandı.
Ancak kayıt-dışı istihdam biçimleri bu uygulama kapsamında olmadığı için mevsimlik tarım işçilerinden tiyatro emekçilerine, seslendirme sanatçılarından gündelik temizlik işçilerine, Ramazan davulcularına dek birçok kesim bu süreci neredeyse sıfır gelirle kapatmak durumunda kaldılar. Zira, rapor verilerine göre, kayıt dışılık en çok kendi hesabına çalışanlar ile ücretsiz aile işçiliği yapanlar arasında yaygın.
Çalışmayı hazırlayan ekonomistler, salgın sürecinin ekonomik etkilerini birebir yaşayan kadınlara yönelik olarak vatandaş olmalarından ileri gelen sabit bir gelir desteği olarak “Temel Gelir” uygulamasının, “hem yoksulluğun kuşaklar arası sürekliliğini kırmak hem de yoksulluk riskinin yaygınlaşmasını ve artmasını engellemek için gerekli” olduğunu vurguluyor ve bu vesileyle Türkiye’deki sosyal güvenlik sisteminin yeniden tanımlanması çağrısında bulunuyor.
Kadınların az çalışmalarındaki en önemli neden ise ev işleri/bakım hizmetleri olarak gösteriliyor; zira ev işleri ve bakım hizmetleri kadınların yüzde 44,4’ü için haftada 30 saatten az çalışma sebebiyken erkeklerde bu oran 0,83.
Rapor, kadın yoksulluğu üzerinden bölgesel eşitsizlikleri de bir kez daha ortaya koyuyor. Zira, “yoksul bağımlı kadınlar” olarak nitelendirilen bu grubun bulunduğu hanelerin neredeyse yarısı Güneydoğu ve Doğu Anadolu bölgesinde iken, bunu yüzde 15,7 ile Akdeniz Bölgesi takip ediyor. Söz konusu yoksul kadınların yüzde 37,6’sı okuryazar bile değil, sadece yüzde 23’ü ilkokul mezunu.
TÜİK’in en son açıkladığı Şubat 2020 verilerine göre, Türkiye’de istihdam edilen 26 milyon 753 bin kişinin 8 milyon 276 binini kadınlar oluşturuyor. 4 milyon 228 bin işsizin 1 milyon 773 bini ise kadın. Bu dönemde tarımsal genç kadın işsizliği yüzde 30,3'e kentsel genç kadın işsizliği ise yüzde 36'ya ulaşmış durumda.
DİSK-AR'ın 2020 yılı Nisan verilerine göre ise kentsel kadın işsizliği yüzde 32 iken, bir milyon 9 bin kadın kayıt dışı çalışıyor.
Rapor; https://www.istanpol.org/post/covid-19-salg%C4%B1n%C4%B1n%C4%B1n-kad%C4%B1nlar%C4%B1n-%C3%A7al%C4%B1%C5%9Fma-ve-hane-ya%C5%9Fam%C4%B1-%C3%BCzerine-etkileri
Kaynak: euronews
