Koronavirüs Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Ateş Kara, katıldığı bir canlı yayında yeni tip koronavirüs (Covid--19) hakkında merak edilenleri yanıtladı.
Kara, "Normal Hayata ne zaman döneriz?" sorusuna "Normal hayata dönüşümüz kurallara sıkı sıkıya bağlanırsak Mayıs sonu Haziran başı olabilir" yanıtını verdi.
Bahar alerjisi ile koronavirüs arasındaki farklardan bahseden Kara, "Koronavirüste ateş daha fazla görülür, boğazda daha kesin bir ağrı ve acı olur. Koronavirüste bulgularında burun akıntısı çok fazla olmaz, bunu da biliyoruz" diye konuştu.
Prof. Dr. Ateş Kara'nın açıklamaları şöyle:
PİK NOKTASINA NE ZAMAN ULAŞACAĞIZ? NORMAL HAYATA NE ZAMAN DÖNEBİLİRİZ?
Birkaç günkü ülke rakamlarımız olumlu bir tablo sunuyor. Bunu şimdiden cevaplamak için de aslında erken. Yarın gelecek rakamlara da bakmamız gerekiyor. Normal hayata dönüşümüz kurallara sıkı sıkıya bağlanırsak Mayıs sonu Haziran başı olabilir.
KLİMANIN VİRÜSLE NASIL BİR İLİŞKİSİ VAR?
Eğer filtresi düzenli temizleniyorsa çok ciddi bir sorun yaratmıyor. Eğer düzenli temizlenmezse ve bakımı yapılmazsa enfeksiyon olarak klima sıkıntı yaratabilir. Ama gerçek yaşamda bu oldukça düşüktür.
KORONAVİRÜS KUMAŞLARDA UZUN SÜRE YAŞIYOR MU?
Virüsün insan vücuduna giriş yolu solunum sistemi olarak gerçekleşiyor. Şu ana kadar gıdalarla ilgili bir virüs bulaşma durumu görmedik. Elinizi, yüzünüzü mutlaka yıkayınız ve yüzünüze sürmeyiniz. Bu daha korunaklı bir durumdur. Kumaşların üzerinde ise virüs bir nebze uzun yaşar. Ama kumaş üzerinde kalan virüs bizi daha mı hasta yapar, bu konuda henüz bir bulgu yok.
BAHAR ALERJİSİ KORONAVİRÜSLE NASIL AYIRT EDİLİR?
Koronavirüste ateş daha fazla görülür, boğazda daha kesin bir ağrı ve acı olur. Koronavirüste bulgularında burun akıntısı çok fazla olmaz, bunu da biliyoruz.
HASTALANAN KİŞİ BAĞIŞIKLIK KAZANIYOR MU, TEKRAR HASTA OLMA İHTİMALİ VAR MI?
Hastalanan kişi bir miktar kazanıyor. Ama bunu bir miktar olarak biliyoruz. Ama koronavirüs enfeksiyonunda böyle bir özelliğe rastlamadık. Bir miktar bağışıklık kazandığını biliyoruz ve bu yüzden de plazma tedavisine başladık. Ancak bunun süresi ne kadar olacak bilmiyoruz.
AŞI BULUNMAZSA BÖYLE Mİ YAŞAYACAĞIZ?
Koronavirüs aşısında Ocak ayı gibi, belki Aralık gibi ilk uygulamayı bekliyoruz. Çok güzel sonuçlar elde ediyoruz fakat örnek vermek gerekirse de sıtma aşısı 32 senede bulundu.
Kilolu grupta hastalığın daha ağır seyrettiğini öğrenmeye başladık. Ama sigara içenlerde risk oldukça yüksek.
Kara, Güney Kore’de 116 koronavirüs hastasının iyileştikten sonra test sonuçlarının tekrar pozitif çıkmasını değerlendirdi.
Prof. Dr. Kara, Güney Kore’den gelen bu haber ile ilgili bilimsel bir açıklamanın yapılmadığını, kesin bilgi olmadığı için birkaç olasılığın değerlendirmeye alınabileceğini söyledi. Koronavirüsün hücrelerin içine yerleşerek hasar verdiğini, hasarlı hücrelerin zamanla vücuttan atıldığına dikkat çeken Prof. Dr. Kara, "Bu atılım bazı durumlarda uzun süre devam edebilir. Mesela kişi hastalanır, akciğerinde hasara neden olur, hastanede hatta yoğun bakımda yatışı gerekir; ama iyileşir ve taburcu olur. Bu dönemde işte akciğerinde tek tük kalan hasarlı hücreler zaman içerisinde yavaş yavaş atılırlar. Belki biz onları fark ediyoruz. Çünkü bizim yaptığımız test orada virüsün bir parçası var mı yok mu diye bakıyor" diye konuştu.
TESTİN TEKRAR POZİTİF ÇIKMASI
Prof. Dr. Kara, iyileşip hastaneden taburcu olan hastaların evinde 14 gün kendilerini izole etmelerini istediklerini belirtirken, testin tekrar pozitif çıkmasının muhtemel diğer nedenlerini şöyle sıraladı:
"Bir ikinci olasılık da bu kişiler belki de ilaç aldıkları, tedavi aldıkları için, belki de vücutları istenilen oranda cevap vermediği için, virüsü ikinci defa alıp da tekrar hastalanıyor olabilirler, bu ihtimal çok çok düşük. Bir üçüncü ihtimal de acaba virüs vücutta sessiz kalıyor, mesela bizim dudak uçuğu virüsümüz öyledir. Koronavirüsün normalde böyle bir özelliği yok; ama bir dönem için vücutta sessiz kalıyor, önce hastalığa neden oluyor, sonra bir dönem biraz sessiz kalıyor, sonrasında da tekrar aktive olarak, kafasını kaldırıp hastalığa neden olabilir mi? Bu olasılıksa bence en düşüğü. Tablo tam olarak nedir? Öncesinde hastalanıp tamamen iyileşenler tekrar mı hastalanıyorlar? Yoksa hastalandı, iyileşti ve genel durumu iyiyken mi bu virüs görünüyor? O bilgileri kazandıkça bunu değerlendirmek lazım. Ama benim şu andaki tahminim, daha ziyade bu virüsün dökülen parçalarını biz yakalıyoruz şeklinde."
"ÖRNEK BURNUN ARKA TARAFINDAN ALINIYOR"
Koronavirüs testi için örneğin genellikle burun ve ağızdan alındığına dikkat çeken Prof. Dr. Kara, "Bugün 'kesinlikle virüs vücuttan tamamen atıldı, o nedenle negatif çıkıyor' dememiz biraz zor. Biz örneği genellikle burnun arka tarafından, ağzın arka tarafından alıyoruz. Sayısı çok çok azalıp da orada değil de akciğerlerde tek tük kalabilir mi? Kalabilir. İşte bu dönemde örneği biz ağız ve burundan aldığımızda örnek sonucumuz negatif çıkıyor olabilir. Böyle bir olasılığın olduğunu da mutlaka söylememiz gerekir" dedi.
'İKİNCİ KEZ HASTALANMA OLASALIĞI DÜŞÜK'
İyileşen Koronavirüs hastasından bir başka viral enfeksiyon geçirirken alınan örneğin de testin pozitif çıkmasına neden olabileceğini kaydeden Prof. Dr. Kara, "O nedenle de bugün Kore’den gelen 'insanlar ikinci defa hastalanıyor mu' sorusunun cevabını biraz daha bilgilerimiz ortaya çıktıkça söylememiz lazım. Tüm bu olasılıklar açıkçası bizim hala aklımızda tutmamız gereken şeyler. Korkalım mı? Bilgi gelinceye kadar bence korkmayalım. Çünkü hastalanan bir kişinin ikinci defa hastalanma olasılığı çok düşük ve o ihtimal şu anda biraz uzak görünüyor. İçimiz rahat olsun mu? Hayır, bu bilgiyi mutlaka takip edelim, ne olduğunu anlayalım. Ondan sonra tekrar konuşalım" değerlendirmesini yaptı.
'ARAMIZDA 1 METRELİK MESAFEYE İHTİYAÇ VAR'
Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Kara, 2 ünlük sokağa çıkma yasağı ile ilgili değerlendirmelerde de bulundu. Kara, "Bu hafta sonunda, havanın güzel olmasına rağmen, gerçek anlamda izolasyon kurallarına tam uyuldu, insanlar hiçbir şekilde dışarı çıkmadılar. Aramızdaki 1 metrelik mesafeye bizim bu dönemde ihtiyacımız var, yan yana gelmemeye ihtiyacımız var. Ama bunu nasıl sağlarız kısmı açıkçası biraz daha bu işin otoriteleri tarafından karar verilmesi gereken noktası" ifadelerini kullandı. Türkiye’de koronavirüs salgını ile ilgili pik noktasını bir an evvel ve daha küçük sayılarda görülmesi için izolasyon kurallarına uyulmasının şart olduğunun altını çizen Kara, "İstanbul’daysak lütfen boğaz kenarına veya kalabalık ortamlara gitmeyelim, Ankara’daysak Tunalı Hilmi’de veya parkta, bahçede bir araya gelmeyelim. Eğer gelme eğilimindeysek de o zaman açıkçası sokağa çıkma yasağı kesinlikle işe yarar mı, kesinlikle işe yarar, ki yaradığını da gördük" dedi.