Kadınların kim tarafından, neden öldürüldüğü tespit edilmedikçe; adil yargılama yapılmayıp şüpheli, sanık ve katiller caydırıcı cezalar almadıkça, önleyici tedbirler uygulanmadıkça şiddet boyut değiştirerek sürmeye devam ediyor.
KADINLAR KİMLER TARAFINDAN ÖLDÜRÜLDÜ?
Kasım ayında öldürülen 39 kadının 11’inin kim tarafından öldürüldüğü tespit edilemedi, 11’i evli oldukları erkek, 2’si eskiden evli olduğu erkek, 1’i eskiden birlikte olduğu erkek, 4’i babası, 3’ü akraba/tanıdık, 2’si oğlu, 1’i kardeşi, 4’ü birlikte olduğu erkek tarafından öldürülmüştür.
KADINLAR EN ÇOK ATEŞLİ SİLAHLARLA ÖLDÜRÜLDÜ
13’ünün ateşli silahlarla, 8’i kesici aletle, 5’i darp edilerek, 3’ü kimyasal madde ile, 3’ü yüksekten düşerek, 1’i boğularak ve 1’i de hem kimyasal madde ve yüksekten düşerek öldürüldü. Ve ne yazık ki 5’inin nasıl öldürüldüğü tespit edilememiştir.
ÇOĞUNLUKLA EVDE...
Kadınların 30’u evinde, 1’i arabada, 1’i markette, 2’si sokakta öldürülmüştür. Öldürülen kadınların 2’si ormanda, 1’i sahilde cansız bedenleri bulundu. 2 kadının nerede öldürüldüğü tespit edilememiştir.
ÇALIŞMA DURUMU HALEN TESPİT EDİLEMİYOR
Kadınların çalışma durumlarını tespit etmek ise çok zor. Önemli olan bu verinin de basın mensupları tarafından dikkate alınması gerektiğini düşünüyoruz. Ulaşılabilen veriye göre kadınların 1’i bir işyerinde çalışıyor, 1’i çalışmıyor ve 37 kadının çalışma durumu bilinememektedir.
KADIN CİNAYETLERİNİ DURDURACAĞIZ PLATFORMUNUN KASIM 2019 RAPORU ŞÖYLE
Birbirinden farklı bölgelerde ve illerde kadınlar öldürülüyor ve kadınlar öldürülmediği şehirler istiyor.
6284 ve sonuçları
Kasım ayında öldürülen kadınların 22’sinin koruma kararının olup olmadığı bilinmezken; 17 kadının herhangi bir uzaklaştırma veya koruma kararı bulunmamaktadır.
Şiddet uygulayanlara uzaklaştırma, yakın koruma gibi birçok tedbiri düzenleyen; kadınları maddi olarak güçlendirmekten kimlik değiştirmeye birçok hak tanıyan ve kadın örgütlerinin yıllarca süren mücadelesi sonucu yürürlüğe giren 6284 etkin uygulandığı takdirde kadınları koruyor.
İzmir'de daha önce 1999 yılında Nilgün Kırlı'yı öldürme suçundan Yunus Kahraman 15 yıl cezaevinde kalmış ve gelen afla tahliye olmuştu. Tahliye olduktan bir süre sonra Özlem Akusta ortadan kayboldu. 17 aydır kayıp olan Özlem'in son görüştüğü kişinin Yunus Kahraman olduğu belirtildi, Yunus K aynı zamanda 2018 yılında Gülümser Bulut cinayetinin de şüphelisi konumunda ve son olarak 'kasten öldürme' suçundan tutuklandı. Hatay'da yaşayan ve 2017 yılından beri kayıp olan 37 yaşındaki Nalan Şimşek’e ne olduğu bilinmiyor. 7 yaşındaki oğlu E.Ş. ifadesinde annesinin babası tarafından öldürüldüğünü ve bir arsaya götürdüklerini söyledi. Isparta'da 2017 yılında ortadan kaybolan 2 çocuk annesi 23 yaşındaki Zehra Çaycı'ya ne olduğu bilinmiyor. Annesi Keziban Çaycı kızının öldürüldüğünü ve cesedinin kıyma makinesi ile ortadan kaldırıldığını iddia ediyor. Nalan Şimşek, Zehra Çaycı ve Özlem Akusta derhal bulunmalı ve olaylar aydınlatılmalıdır.
Ağrı’da yaşayan M.İ. evli olduğu erkek Ramazan İ. tarafından önce darpedildi, sonra da yüzünde naylon poşet eritilip yakıldı. Fail 3 yaşındaki kızı N.I.’nin de yüzünü yakmasına rağmen ifadesinin ardından serbest bırakıldı. İzmir’de yaşayan Esma S., oğlu Muhammed D. tarafından bıçakla yaralandı, Esma S. yaşam mücadelesi veriyor. Kaçan fail henüz bulunamadı. İstanbul'da yaşayan tıp doktoru A.K. birlikte olduğu erkek Celal T. tarafından ateşli silahla ağır yaralandı. A.K. yaşam mücadelesi veriyor. Eskişehir’de yaşayan Öznur Sazlar, boşanmak istediği erkek tarafından uzaklaştırma kararı olmasına rağmen bıçaklandı. Fail ilk duruşmada serbest bırakıldı. Kütahya'da 2 çocuk annesi 43 yaşındaki Meryem Çelik, evinin önünde eskiden evli olduğu Süleyman D. tarafından pompalı silahla ağır yaralandı. Kaçan Süleyman D. henüz yakalanamadı. Meryem Çelik ise yaşam mücadelesi veriyor.
6284 etkin kullanılmadığı için Eskişehir’de uzaklaştırma kararı olan Ayşe Tuğba Arslan, ekim ayında önceden evli olduğu Yalçın Ö. tarafından sokak ortasında satırlı saldırıya uğramıştı; 40 gün yaşam mücadelesi veren Tuğba Arslan Kasım ayında öldü. Ayşe Tuğba Arslan’ın Yalçın Ö. hakkında Eskişehir Savcılığı’nın Ayşe Tuğba ile faili uzlaştırmaya zorladığı, son 2 yılda 23 kez suç duyurusunda bulunduğu ve yazdığı dilekçenin son satırını “Ben ölünce mi yardım edeceksiniz?” cümlesiyle bitirdiği ortaya çıktı. 6284 etkin uygulansaydı, kadınlar yaşıyor, çocuklar da annesiz kalmayacaktı. Öldürülen kadınların 12‘sinin çocuğu vardı, 1’i hamileydi.
Kasım Ayında Kadınlar ile ilgili Neler oldu?
Türkiye’de 2019’un ilk 11 ayında en az 430 kadın öldürüldü:
Bizler her ay kadın cinayeti rakamlarını devletin ilgili kurum ve kuruluşlarının resmi olarak açıklamasını talep ediyoruz. Geçen sene Kasım ayında ilk defa "kadın cinayeti" kavramı kullanılarak İçişleri Bakanı Süleyman Soylu tarafından kadın cinayeti rakamları açıklanmıştı. Bu sene de yine Kasım ayında İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk ve Adalet Bakanı Abdulhamit Gül ile birlikte "Kadına Yönelik Şiddet İzleme Komitesi Toplantısı"nda kadın cinayeti rakamlarını açıkladı. Açıklanan rakamlara göre Türkiye'de 2016'da 304, 2017'de 353, 2018'de 280, 2019 yılında 299 kadın öldürüldü. Bizlerin sadece medyadan ve ailelerden bize ulaşan bilgiler ile derlediğimiz verilere göre 2016'da 328 kadın, 2017'de 409 kadın, 2018'de 440 kadın öldürüldü. Bizlerin ulaşamadığı, doğal ölüm olarak kayıtlara geçen, kaybolan veya intihar süsü verilen cinayetlerin de varlığını göz önünde bulundurursak gerçek kadın cinayeti rakamlarının bizim yayımladığımız rakamlardan daha fazla olması gerektiğini hatırlatmak isteriz. Bu durumda ilgili devlet kurumlarınca hazırlanan bu verilerin tanımı ve kapsamı da açıklanmalıdır. Devlet organlarınca kadın cinayetlerinin varlığının kabul ettirilmesi konusunda yıllardır mücadele veriyoruz. Gelinen bu noktada ilgili kurum ve kuruluşların eksik kapsamda veri toplaması, adaletin sağlanamamasına, “şüpheli cinayet” etiketi yapıştırılmaya çalışılan Şule Çet cinayeti gibi kadın cinayetlerinin üstünü örtülmeye çalışılmasına ve 9 senedir kayıp olan 43 yaşındaki Zehra Özkan’ın teyzesinin oğlu Ramazan Ç. tarafından öldürülüp ormana atıldığı gerçeğinin yeni ortaya çıkmasına sebebiyet vermektedir. 6284 sayılı Kanun ve İstanbul Sözleşmesi’nin etkin bir şekilde işlenmesi için verilerin kapsamı belli, düzenli ve açık bir şekilde tutulması gerekmektedir.
Kadınlar 24 ve 25 Kasım’da Türkiye’nin farklı illerinde bir araya geldi:
“Yasayı Uygula Kadını Yaşat”
Kadın Meclisleri’nin çağrısıyla, Manisa, Aydın, Çorum, İzmir, Giresun, Bursa, Isparta, İstanbul, Denizli, Ankara, Muğla, Malatya, Eskişehir, Kocaeli, Adana, Konya, Kütahya, Mersin, Trabzon, Sakarya, Düzce, Antalya ve Bolu’da kadınlar “ ‘İstanbul Sözleşmesini ve 6284 Sayılı Koruma Kanunu’nu uygulatacağız, Kadın cinayetlerini durduracağız!’ diyerek eylemler gerçekleştirdi. 25 Kasım’da Taksim’deki yürüyüş yasaklanmaya çalışıldı, ancak kadınların mücadelesiyle yasak kaldırıldı. Taksim Tünel Meydanı’nda buluşan kadınlara polis saldırdı, ancak kadınlar tüm engellemelere rağmen eylemlerini gerçekleştirdi.
Kadıköy Belediyesi 25 Kasım Kadına Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü nedeniyle erkekler tarafından öldürülen Emine Bulut, Ceren Damar, Mehtap Bülbül, Muhterem Evcil, Özgecan Aslan, Helin Palandöken, Esin Işık, Deniz Aktaş, Fatma Şengül, Müzeyyen Boylu’nun isimlerini Kadıköy'ün farklı bölgelerinde yer alan parklara verdi.
Passolig’in yaptığı bir araştırmaya göre Süper Lig karşılaşmalarında tribünden maçı takip eden kadın taraftar sayıları Trabzonspor 18 kadın, Beşiktaş 17 kadın, Göztepe 16 kadın, Fenerbahçe 15 kadın ve Galatasaray 14 kadın olduğu ortaya çıktı.
Kayserispor’da Başkan Danışmanı ve Yönetim Kurulu Üyesi olarak görev yapan Berna Gözbaşı, Yönetim Kurulu’nun aldığı karara göre başkan seçildi ve Berna Gözbaşı Süper Lig tarihinin ilk kadın başkanı oldu.
Tüm dünyada kadınlar eşitlik talepleri ile beraber “Yaşamak İstiyoruz” diyor:
Şili’de Las Tesis’in hazırlayıp yazdığı şarkı Meksika’dan, İspanya’ya, Almanya’dan ABD’den Kolombiya’ya yayıldı.
“…Ataerkillik bir yargıçtır bizi dünyaya gelmiş olmakla suçlayan
Cezamız senin görmediğin şiddettir, Kadın cinayetidir
Katilimin dokunulmazlığıdır
Kaybolmaktır
Tecavüzdür
Tabi ki suç bende değildi, ne nerede bulunduğumda ne de nasıl giyinmiş olduğumda
Tecavüzcü sendin…” sözleri tüm dünyada yankılanıyor. Türkiye’de de kadınlar sıra bizde diyerek çağrı yaptılar.
25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele ve Dayanışma Günü’nde Mexico City'de "Yaşamak İstiyoruz" diyen 3 binden fazla kadın toplumsal cinsiyet temelli şiddete karşı yürüyüş gerçekleştirdi, kadınlar cinsiyetçi reklam içeren panoları kırdı.
Fransa’da açıklanan verilere göre geçtiğimiz sene 121 kadın evli veya birlikte olduğu erkek tarafından öldürülürken, 2019 senesinin başından beri 137 kadın erkek şiddeti sonucu öldü. Ancak Türkiye'de hükümetin bizim rakamlarımızdan düşük kadın cinayeti verileri açıklaması gibi Fransa'da da hükümet raporu bu sayının 117 olduğunu söyledi.
Uluslararası Kadına Yönelik Şiddeti Önleme Günü nedeniyle 10 binden fazla kişi Roma'da yürüdü. Resmi rakamlara göre 2018 yılında 142 kadın, 2017 yılında 123 kadın öldürüldü. Bu sayının 119'u evli olduğu erkek, erkek arkadaşı veya eskiden birlikte/evli olduğu erkek tarafından öldürüldü.
Şili’de sanatçı Daniela Carrasco katıldığı bir eylemde polis tarafından gözaltına alındı ve cinsel şiddete uğradıktan sonra bedeni demire asılı halde bulundu.
Avustralya Futbol Federasyonu ile Avustralya Profesyonel Futbolcular Sendikası arasında ülkenin milli takımında oynayan kadın ve erkek futbolcuların artık aynı maaşları alması konusunda bir anlaşma imzalandı. Anlaşma ayrıca oyuncuların eşit maaş almaları, reklam gelirlerinin iki takıma da eşit dağılımı, seyahatlerde kadınların da erkekler gibi 'Business Class'da yolculuk edebilmelerini de içeriyor.
25 Kasım Kadına Yönelik Şiddetle Uluslararası Mücadele ve Dayanışma Günü’ne rağmen kadın düşmanı söylemler ve uygulamalar bu ay da devam etti:
Adalet Bakanı Abdülhamit Gül yaptığı bir açıklamada “Ak Parti döneminde kadın haklarında çok önemli düzenlemeler yapıldı” dedi. AKP’nin iktidar parti olduğu 2013 yılında 237, 2014 yılında 294, 2015 yılında 303, 2016 yılında 328, 2017 yılında 409, 2018 yılında 440 ve 2019’un ilk 11 ayında 430 kadın öldürüldüğünü ve AKP’nin iktidar olduğu dönemde yasalaşan 6284 sayılı kanun ve İstanbul Sözleşmesi’nin de aktif bir şekilde uygulanmadığı gerçeğini hatırlatmak isteriz.
Bir duruşma sırasında kadın avukatın etek boyunu kısa bularak tutanak düzenleten ve tepkiler neticesinde HSK tarafından açığa alınan hakim Mehmet Yoylu göreve iade edildi.
Kadınlar kadın cinayetlerine karşı mücadeleye devam ediyor:
İzmir'de yaşayan ve 4 çocuk annesi 48 yaşındaki Sevgi P., uzun bir süredir şiddetli geçimsizlik yaşadığı ve evli olduğu erkek Y.P. tarafından balta ile öldürüldü. Cinayetten birkaç gün önce Sevgi Polat'ın evli olduğu erkekten şikayetçi olduğu ama sonra şikayetini geri çektiği ortaya çıktı.
Manisa'da yaşayan N.Y., kendi hayatına dair karar alması bahane edilerek evli olduğu erkek Ahmet Y. tarafından dövülerek öldürüldü.
Hatay'da yaşayan 41 yaşındaki Sibel Kaya, boşanma aşamasında olduğu ve cezaevinden firar eden evli olduğu erkek Ahmet Kaya tarafından bıçaklanarak öldürüldü.
Manisa'da yaşayan ve 2 çocuk annesi 31 yaşındaki Nevin Nilitaş, 6 ay önce evlendiği erkek Alpaslan Nilitaş tarafından evinde kafasından vurularak öldürüldü.
Isparta'da üniversite öğrencisi 19 yaşındaki Güleda Cansel, birlikte olduğu erkek Zafer P. tarafından önce boğuldu, sonra da bıçaklanarak öldürüldü.
İzmir'de yaşayan 1 çocuk annesi 24 yaşındaki Melisa Kalem, cezaevinden izinle olarak çıkan ve birlikte olduğu erkek olduğu iddia edilen Şehmuz Selçuk tarafından pompalı tüfekle öldürüldü. Fail sonrasında intihar etti.
Osmaniye'de yaşayan 38 yaşındaki Serpil Sarı, 4 ay önce evlendiği erkek Ali Osman Sarı tarafından kazakla boğularak öldürüldü.
Kadınlar cinsel şiddete uğramaya devam ediyor:
Bursa'da Şiddeti Önleme ve İzleme Merkezi (ŞÖNİM)'de çalışan 11 kadın, kurum müdürü olarak görev yapan Tayfun Erol’un tarafından cinsel şiddete uğradıkları için şikayette bulundu. Fail açığa alındı; Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı konu ile ilgili olarak araştırma başlattı.
Aydın'da yaşayan 1 çocuk annesi 34 yaşındaki Y.B. evli olduğu erkek S.B. tarafından cinsel şiddet ve işkence gördüğü için şikayetçi oldu. Mahkeme S.B.'nin tahliyesine karar verdi.
Bursa'da öğrenci yurdunda kalan kadınlara cinsel tacizde bulunduğu ortaya çıkan Y.G. çıkarıldığı mahkemece tutuklandı.
İstanbul'da yaşayan 36 yaşındaki İ.Ü.'ye bir mezarlıkta İkram Ç. tarafından tecavüz teşebbüsünde bulunuldu. Fail İkram Ç. "nitelikli cinsel saldırıya teşebbüs" suçundan tutuklandı.
Kocaeli'de yaşayan bir kadın öğrenci, otobüsteki bir erkek tarafından “Senin değerli bir hazinen olsa saklamaz mıydın? Karşımda oturma kalk, gözüm sana kayıyor” denilerek cinsel tacize maruz kaldı.
Çocuk istismarları devam ediyor:
Ordu'da 11 yaşlarındaki 5 kız öğrenci, 54 yaşındaki matematik öğretmeni E.S.'nin istismarına maruz kaldı. E.S. çıkarıldığı mahkemece tutuklandı.
Van'da yaşayan 11 yaşındaki kız çocuğu, 20 yaşındaki H.B. tarafından zorla alıkonularak istismara uğradı. H.B. nitelikli cinsel istismar suçundan çıkarıldığı mahkemece tutuklandı.
Kocaeli'nde yaşayan E.A.'nın 4 yaşından beri 10 senedir amcası F.A. tarafından cinsel istismara uğradığı ortaya çıktı.
Aydın'da 11 yaşındaki çocuk, 66 yaşındaki dedesi M.T.'nin cinsel istismarına maruz kaldı. M.T. tutuklandı.
Antalya'da 16 yaşındaki H.Y., 70 yaşındaki A.I.S.'nin cinsel tacizine maruz kaldı. "Çocuğa cinsel istismar" suçundan adliyeye sevk edilen fail, adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı, H.Y.'nin oturduğu siteye yaklaşmama cezası verildi.
İzmir’de yaşayan E.K. ve S.K., babaları K.K. tarafından cinsel istismara maruz kaldı. Fail 36 yıl 10 ay 15 gün hapis cezası aldı.
Kasım ayı davaları:
Nisan ayında Zivar Gol Ravan tarafından öldürülen ve uzuvları kesilen 25 yaşındaki Najiha Arabzai davasında savcı cinayetin ‘canavarca hislerle’ değil ‘kasten öldürme’ suçundan müebbet hapis cezası talebinde bulundu.
Şule Çet davasında faillerin tutukluluğu devam ediyor, görülen mahkeme sonrasında duruşma 4 Aralık’a ertelendi. Davada bir gelişme daha yaşandı; fail Çağatay Aksu’nun Berk Akand’a yazdığı mektupta “Şule’nin telefonu nasıl olsa açılmıyor” diyerek sahte mesaj hazırlamasını istediği ortaya çıktı.
Çalıştığı üniversitede öğrencisi tarafından öldürülen Ceren Damar’ın davasının “kapalı duruşma” yapılması talebinde bulunuldu ve davanın takip edilmesi engellenmeye çalışıldı. Görülen davada sanık avukatı hasta olduğunu söyleyerek gelmedi, sanık da avukatı olmadığı için savunma yapmayacağını söyledi. Savcı mütalaasında sanığın Ceren Damar ile ilişkisi olduğunu söylemesi cezadan kurtarmak için olduğunu ifade etti ve kamu görevlisini tasarlayarak canavarca hisle ve eziyet çektirerek kasten öldürmekten ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası verilmesi talep etti.
43 gün bulunamayan ve annesinin birlikte olduğu erkek Süleyman Kara tarafından öldürülen 17 yaşındaki Ecem Balcı için adalet sağlandı. Süleyman Kara “çocuğu kasten öldürme” suçundan ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası aldı. Buna ek olarak delil karartma suçundan Süleyman Kara’nın ailesinden 1 kişi 3 ay, diğer sanıklar da 6 ay hapis cezasına çarptırıldı.
19 yaşında ayrılmak istediği erkek tarafından ateşli silahla öldürülen Merve Kotan’ın davası görüldüğü sırada ailesi mahkeme salonunda darp edildi, kalabalık bir grup tarafından da dışarıda saldırıya uğradı. Aynı zamanda sanık cinayet davalarında duymaya alışık olduğumuz gibi indirim almak için “Yaptığım şeyden pişmanım, onlar benim sevdiğim insanlardı tasarlayarak öldürmedim” dedi.
AKP’li Milletvekili Şirin Ünal’ın evinde şüpheli bir şekilde ölü bulunan Nadira’nın ölümü hala aydınlatılamadı. Son olarak araştırmalara göre Nadira’nın elindeki swap izinde, atış bulgularına rastlanmadığı belirtildi.
Boşanmak istediği erkek tarafından kesici aletle yaralanan S.K.’nin davasında failin “haksız tahrik indirimi” istemesine rağmen hiçbir indirim uygulanmadı. Fail 11 yıl 8 ay hapis cezası aldı.
Aydın'da Şubat ayında Orhan İ. tarafından ateşli silahla öldürülen 3 çocuk annesi Dilek Atalay davası sonuçlandı. Fail kasten öldürme suçundan müebbet hapis cezası aldı.