BirGün'de yer alan habere göre, ticaret yapanlara can suyu olan çeklerde sorunlar büyüyor. Faizlerdeki yükseliş sonrası piyasada yaşanan durgunluğun ilk sinyalleri gelmeye başladı. Kurumsal kredi kartlarının yaygınlaşmasıyla birlikte çekle ödemelerde yaşanan azalmaya rağmen, bankalara ibraz edildiğinde karşılıksız çıkan çek sayısında bu yıl tam bir patlama yaşanıyor.
Bu yıl ocak-ekim döneminde parasal tutarı 43,7 milyar lirayı bulan 122 bin 220 çek karşılıksız çıktı. Karşılıksız çıkan çek sayısında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 18, bu çeklerin tutarında ise yüzde 171,3 oranında artış yaşandı.
Aynı dönemde 181 bin 336 senet de vadesinde ödenmediği için protesto edildi. Protesto edilen senet sayısı yüzde 27,5 oranında azalırken, bu senetlerin parasal tutarı ise yüzde 37,7 oranında artarak 13,6 milyar lira oldu.
Karşılıksız çeklerdeki dikkat çeken bu artışı değerlendiren Uluslararası Finans Uzmanı Dr. Murat Kubilay, “Piyasada yeterince para olmayınca, kredilere erişimde bir zorluk oluşunca, aynı zamanda perakende başta olmak üzere belli ticari alanlarda yavaşlama gerçekleşince ödemeler zorlaşıyor. Ve karşılıksız çeklerde bir artış oluyor” ifadelerini kullandı.
2019’da daha sert bir artış yaşandığını hatırlatan Kubilay, “Bu artış önceki döneme göre yüksek olsa da mevcut sıkılaştırma politikalarının sonucu olan sert artış değil. 2019’da hem batık banka kredilerinde hem piyasadaki genel tahsili gecikmiş alacaklarda hem de bu karşılıksız çeklerde çok daha yüksek artış görmüştük. Karşılıksız çekler uzun zaman sonra dikkat çekse de asıl seneye bu zamanlarda, yani bir yıllık sıkılaştırma sürecinin sonunda daha net bir şekilde görülecek. İşte o zaman 2019 ile kıyaslandığındaki duruma bakacağız. Aynı zamanda enflasyonla mücadele mesafe alınıp alınmadığını göreceğiz. Sıkılaştırmanın her ne kadar süre devam ettirileceği de dikkate alınarak yorumlamak gerekir” dedi.
İCRA DOSYASI YÜZDE 61 ARTTI
1 Ocak- 24 Kasım 2023 tarihleri arasında icra dairelerine gelen yeni dosya sayısı da geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 61,3 oranında artarak 12 milyon 341 bini buldu.
Aynı dönemde, aboneliklerden kaynaklanan icradaki bazı alacaklardan vazgeçilmesinin de etkisiyle 13 milyon 811 bin dosya ya sonuçlandırıldı ya da işlemden kaldırıldı. Dolayısıyla UYAP üzerinden açılan ve icra dairelerinde derdest bulunan dosya sayısı 24 Kasım itibariyle 21 milyon 754 bin oldu.