Türkiye'de yumurtacılık sektöründeki birçok kalem ithal ediliyor. Bunlardan biri de civciv. Türkiye'de, 130 milyon yumurta üretim kapasitesi ve 110 milyon tavuk varlığı var. Yumurta fiyatları 2021 yılının başında 52 kuruşken şu anda marketlerde 1 lira 30 kuruşa satılıyor. Yumurta üreticileri ise maliyetlerinin 1 TL olduğunu, 90 kuruşa da satış yaptıklarını söylüyor. Yani üreticiler zarar ediyor.
Yumurtada en önemli girdi maliyetlerinden bir tanesi ithal damızlık civciv. Damızlık civcivler; Hollanda, İngiltere, Amerika'dan getiriliyor. Geçen sene damızlık civcivin maliyeti 2 TL iken şu anda 6 TL. İthal civcivlerin 8 hafta yumurtlama ömrü var. Bu civcivlerden elde edilen tavukların ise 12 ay yumurta ömrü var. 1 adet tavuk yumurtlamaya başlayana kadar üreticiye, 40 TL'ye mal oluyor.
Üreticilerin, en önemli maliyet kalemlerinden biri de ambalaj. Yumurtanın koyulduğu 12’li, 30’lu paketin fiyatı geçen sen 11 lirayken şu anda 32 lira. Nakliye, işçilik, yem maliyetleriyle beraber yumurta fiyatları artıyor. Yumurta üreticilerini en büyük talebi, Toprak Mahsulleri Ofisi'nin uygun fiyattan üreticilere, yem teminin devam etmesi.
'MISIRDA OLAN FİYAT ARTIŞLARINDAN KAYNAKLI MALİYETLERİMİZ YUKARIDA TUTMUŞTUR'
Hammadde fiyatlarının yükselmesiyle beraber yumurtacılık sektörünün de etkilendiğinin altını çizen Yumurta Üreticileri Merkez Birliği Başkanı İbrahim Afyon ANKA Haber Ajansı'na sektördeki sıkıntıları şöyle aktardı:
En fazla girdimiz olan yemin maliyetlerinin yükselmesi yumurtamıza kadar yansıdı. Yumurta üretiminde en büyük girdi yem maliyetidir. Yemin de en büyük maliyeti mısırdır. Son zamanlarda mısırı da olan fiyat artışlarından kaynaklı mısır depolarından sevki olmaması maliyetlerimizi yukarıda tutmuştur. Mısır fiyatları geçen sene 2 bin 800 lirayken, şu anda tonu 4 bin 300 liraya kadar dayandı. Toprak Mahsulleri Ofisi yem girdilerinde bize destek oldu. Biraz maliyet düşüşüyle şu anda mısır fiyatlarımız 3 bin 900 seviyesine kadar geriledi. Şu anda yerli üretim mısırın yüzde 80 bize yeten ürünün fiyatının ithal mısırla özdeşleşmesi. Dolarla yerli mısırın fiyatının belirlenmesi bütün ürünlerimizin ithal ediliyor anlamına gelmektedir.
'GEÇEN SENE 2 TL CİVARINDAKİ İTHAL CİVCİVİ BU SENE 6 TL’YE MAL EDİYORUZ'
Yumurtanın fiyatını belirleyen ana unsurun yem olduğunu söyleyen İbrahim Afyon, "1 adet yumurtanın maliyeti 200 gram yeme eşdeğerdir. 1 adet yumurtanın bugünkü yem fiyatlarıyla bize maliyeti 1 TL’dir. Civciv maliyetlerimiz, yem girdilerimiz, işçilik ve enerji giderlerimiz, lojistik giderlerimiz ambalaj giderlerimiz bunların yüzde 200-250 civarında artması bizim yumurta fiyatlarımızı arttırmıştır. Bize gelen civcivin anaçlarını ithal ediyoruz. Geçen sene 2 TL civarında olan civcivin bu sene 6 TL’ye mal ettiğimizi söyleyebilirim" dedi.
'MALİYET ARTARSA MARKETE YANSIMASI 1,5 TL OLABİLİR'
"Yumurta 3 TL olacak mı?" sorusuna ise Başkan İbrahim Afyon, şu yanıtı verdi:
Yumurtamız 2021 yılı ikinci haftasından 7. ayın ikinci haftasına kadar net zararına ticareti oldu. Şu anda 3 lira rakamları gerçekten bizleri de rahatsız etmektedir. TMO’nun bize vereceği desteği sürdürdüğü müddetçe bizim maliyetlerimiz yükselmediği müddetçe yumurtanın bizden çıkışı 1 lira olacaktır. Bunun da marketlere yansıması 1,5 TL’dir. Markette de 1,5 TL olan yumurta şu anda 45 TL’dir. Yani şu anda 32 liraya satılan 30’lu yumurtanın çok yüksek bir fiyattan anılarak o fiyata çıkılacak diye söylemi biz biraz kaygıyla karşılıyoruz. Yem maliyetlerimiz yükselmeyene kadar yumurta da bir yükselme beklemiyoruz. Lakin yüksek kâr marjıyla satan marketler vatandaşımızın ekonomik sıkıntılarını, mutfak kaygılarını biraz köpürtmek adına maksatlı bir düşünce olduğunu söyleyebilirim.
İbrahim Afyon, üreticilerin tek sorununun maliyetine yumurtayı elden çıkarabilmek olduğunu belirterek, zarar devam ederse, tavukları kesime göndermek zorunda kalacaklarını söyledi. Afyon, "Şu anda maliyetlerimizin bir tık altındayız. Hammadde fiyatlarımız yükselirse yumurta fiyatlarının da yükselmesine sebep olabilir. Bu da yeme paralel olduğunu gösterir" dedi.