Sebze, meyve fiyatları cep yakıyor. Birçok ürünün fiyatı hallerde bile en az dörde katlandı. Türkiye’de üretilen sebze ve meyveye dahi ulaşmak imkânsız hale gelirken, hallere gelen ithal ürünlerin fiyatı altın değerinde. Son bir yılda sofraların temel ürünleri olan patatesin en düşük kilogram fiyatı halde yüzde 166, patlıcanın kilosu yüzde 400, salatalığın kilosu yüzde 150, maydanozun demeti yüzde 100, domatesin fiyatı yüzde 100 zamlandı. Ürünler halden sonra sofraya gelene kadar dört kez el değiştiriyor.
Cumhuriyet'ten Şehriban Kıraç'ın haberine göre; dört kişilik bir hanenin günlük harcamasında sebze ve meyvenin payı yüzde 15’i aşıyor. Asgari ücret günlük yaklaşık 142 liraya denk geliyor. Asgari ücretle çalışan bir yurttaşın ayakta kalabilmesi ve sağlıklı beslenebilmesi için bu miktarın en az 15 lirasını her gün sebze ve meyveye harcaması gerekiyor. Her geçen gün gelen zamlarla bu alana ayrılan harcama miktarı artıyor. Yapılan hesaplamalara göre 4 kişilik bir aile, günlük minimum 103 liraya sağlıklı beslenebiliyor.
KUR DÜŞTÜ FİYAT DÜŞMEDİ
Kurdaki düşüşe rağmen gıda ürünlerinin fiyatlarında düşüş yaşanmadı. Çünkü tarımdaki girdi fiyatları sürekli artıyor. Hal böyle olunca halkın temel gıda ürünlerine ulaşması da zorlaşıyor. Üreticiden tüketiciye kadarki halkada ürün fiyatları ise beşe altıya katlanıyor. Sebze ve meyvede hal fiyatlarındaki fahiş oranlardaki zamları İstanbul Büyükşehir Belediyesi Hal Müdürlüğü’nün 21.01.2021 ve 21.01.2022 tarihleri arasındaki fiyat değişimlerine bakarak derledik.
Yerli üretim sebze meyvede kilogram fiyatlarında kuruşluk zamlardan ziyade bazı ürünlerde 10 lirayı dahi aşan yükselişler var. Haldeki en düşük ve en yüksek fiyatlar arasında da uçurum var. Patatesin kilosu son bir yılda İstanbul Hali’nde en düşük 1.5 liradan 4 liraya yükselirken en büyük artış patlıcanda görüldü. Patlıcanın son bir yıldaki fiyatı en düşük 3 liradan 15 liraya kadar yükseldi, patlıcanın halde çıktığı en yüksek fiyat ise 18 lira.
Bir yılda salatalığın en düşük kilogram fiyatı 4 liradan 10 liraya yükselirken, en yüksek fiyat ise 12 liraya çıkıyor. 5 lira olan kabak 8 liraya çıkarken kilosu 21 Ocak 2021’de 2 lira olan ıspanağın fiyatı bu yılın aynı döneminde 4 liraya fırladı.
İTHAL ÜRÜNE FAHİŞ ZAM
İthal ürünlerin hal fiyatlarında ise 170 liraya varan artışlar var. Kuşkonmazın kilogram fiyatı 21 Ocak 2021’de 110 lirayken bu yılın aynı döneminde en düşük 250 liraya fırladı. Kuşkonmazda en yüksek fiyat ise 130 liradan 300 liraya çıktı. Ananasın adedi 12 liradan 25 liraya yükselirken Hindistan cevizinin adedi de 10 liradan 18 liraya çıktı.
"İKTİDAR YABANCI ÇİFTÇİYİ SEVİYOR"
Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli, Toprak Mahsulleri Ofisi’nin (TMO) hububat alım fiyatlarının, piyasa fiyatlarının altında kaldığını itiraf etti. CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer’in soru önergesini yanıtlayan Pakdemirli, TMO’nun ne kadar alım yaptığını ise açıklamadı.
TMO’nun hububat alım fiyatlarını açıkladığı mayıs ayında yerli çiftçiye ekmeklik buğday için 2 bin 250 lira, makarnalık buğday için 2 bin 450 lira ve arpa için bin 750 lira taban fiyat belirlediğini anımsatan Gürer, “Bakan, çiftçinin taban fiyattan memnun olduğunu açıklamıştı. Bu kere verdiği itiraf gibi yanıtta TMO’nun hububat alamadığını ifade etti. Görünen o ki taban fiyat çiftçiye daha düşük fiyatla ürün satışı için bir baskılama yolu olarak kullanılmış” dedi.
TMO’nun yerli çiftçiye ekmelik buğdayda 2 bin 250 lirayı reva gördüğünü belirten Gürer, yurtdışından ise 4 bin 700 liraya buğday ithal edildiğini hatırlattı. “Bu fiyattan alınan buğday piyasayı dengelemek için tonu 2 bin 650 TL’den satılmak zorunda kalındı” dedi.