İSKİ Genel Müdürü Dr. Şafak Başa, 22 Mart Dünya Su Günü nedeniyle yazılı bir açıklama yaptı. Türkiye'de olağanüstü bir kuraklığın yaşandığına dikkat çeken Başa, açıklamasında şunları kaydetti:
'DÜNYANIN YÜZDE 70’İ SU OLMASINA RAĞMEN, BUNUN SADECE YÜZDE 3’Ü TATLI SU'
Bugün 22 Mart Dünya Su Günü. 1993’ten bugüne tüm dünyada su kaynaklarının korunması ve arttırılması ile ilgili çalışmalar yürütmek amacıyla kutlanan bu günün bu yıl ki teması 'Ortaklıklar ve İş Birliği Yoluyla Değişimi Hızlandırmak.' Bu yıl Dünya Su Günü ülkemizde olağanüstü bir kuraklığın yaşandığı döneme denk gelmesi açısından da önem taşıyor. Küresel iklim değişikliği ve buna bağlı yaşanan kuraklık, tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de ciddi problemlere gebe. Bugün dünyanın yüzde 70’i su olmasına rağmen, bunun sadece yüzde 3’ü tatlı su. Ulaşabildiğimiz tatlı suyun oranı ise maalesef yüzde bir.
'2 MİLYARDAN FAZLA İNSAN TEMİZ SUYA ULAŞAMIYOR'
Son yüzyılda nüfus artışı, endüstriyel tarım, sanayileşme, plansız kentleşme gibi sebeplerle su kaynaklarına zarar verildi. Sulak alanların yüzde 50’si yok oldu. Bugün dünyada 80 ülke su sıkıntısı çekiyor. 2 milyardan fazla insan temiz suya ulaşamıyor. Dünya genelinde tablo bu şekilde. Ülkemiz ise sandığımızın aksine su zengini bir ülke değil! Türkiye’de kişi başına düşen yıllık kullanılabilir su miktarı giderek azalıyor. Bu rakam, 2000 yılında bir 652 metreküp iken, 2009 yılında bin 544 metreküpe, 2020 yılında ise bin 346 metreküpe geriledi. TÜİK’in 2030 yılı için 100 milyonluk nüfus tahmini gerçekleşirse, kişi başına düşen su miktarı bin120 metreküpe düşecek.
'BUGÜN İSTANBUL’U DA ETKİLEYEN OLAĞANÜSTÜ BİR KURAK DÖNEMİ YAŞIYORUZ'
Biz de bugün İstanbul’u da etkileyen olağanüstü bir kurak dönemi yaşıyoruz. Yüzeysel su kaynaklarından beslenen şehrimiz, bu kuraklıktan çok daha fazla etkileniyor. İklimde ve yağış rejimlerinde meydana gelen değişikler, şüphesiz su kullanma davranışlarımızı da değiştirmeyi gerekli kılıyor. Biz İstanbul’da suyun nabzın tutan İSKİ olarak, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanımız Sayın Ekrem İmamoğlu’nun çizmiş olduğu vizyon doğrultusunda, şehrimizin su arzının güvenliği noktasında adımlarımızı hızla atıyoruz. Potansiyel su kaynaklarını şehrimize kazandırabilmek ve ilgili kurumlarca inşa süreci bir türlü bitirilemeyen Melen Barajı’nın tamamlanamamasının etkilerini minimize etmek amacıyla Melen Sistemi’nin yıllık verimini 75 milyon metreküp arttıran 3. pompa istasyonunu hizmete aldık.
'60 MİLYON METREKÜP SUYU KURTARDIK'
Mevcut su kaynaklarımızı korumak amacıyla fiziki su kayıplarıyla adeta bir seferberlik halinde mücadele ediyoruz. 2019 yılında yüzde 22,31 olan su kayıp-kaçak oranı, 2022 yılında ilk kez yüzde 20’nin altına düşürdük ve yüzde 19,45 olarak gerçekleşti. Bu sayede 3 yıllık zaman zarfında 60 milyon metreküp suyu kurtarmış olduk! Bununla birlikte usulsüz su kullanımlarını da engelliyoruz. Bu kapsamda 2022 yılında 3 milyon metreküp suyun usulsüz kullanımını engelledik.Her damla suyun önemini bilerek, atık suları da geri kazanıyoruz. İleri biyolojik atık su arıtma tesislerimizde arıttığımız ve son dezenfeksiyon işlemine tabi tuttuğumuz atık suları geri kazanarak sanayide, tesis içi ihtiyaçlarda ve yeşil alan sulamasında kullanıyoruz. Sadece 2022 yılı içerisinde kurtardığımız su miktarı 30 milyon metreküpü buldu.
'SU KULLANMA ALIŞKANLIKLARIMIZI 7’DEN 70’E DEĞİŞTİRMEK MECBURİYETİNDEYİZ'
2019 yılı haziran atından bugüne gerçekleştirdiğimiz tüm içme suyu yatırımların toplam maliyeti ise 8 milyar 500 milyon lirayı buldu. Ancak bütün bunlar çok önemli olmakla birlikte, su yönetiminde bütüncül bir anlayışla hareket etmek kesin sonuç elde etmek için büyük önem arz ediyor.Kamu, özel sektör ve halk işbirliği, İstanbul gibi günlük su tüketiminin yüzde 80’i konutlarda olan bir şehirde daha da ön plana çıkıyor. Bu yüzden algılarımızdan olgularımıza kadar suya verdiğimiz değeri ve su kullanma alışkanlıklarımızı 7’den 70’e değiştirmek mecburiyetindeyiz. Aynı ihtiyaçların, daha az su kullanarak giderildiği gerçeğini hayatımızın her alanında göz ardı etmemeliyiz! Bunlarla birlikte, su ayak izi de önemli bir mesele olarak karşımıza çıkıyor. Su ayak izi, bir şeyin üretiminde kullanılan su anlamına geliyor. Bu bağlamda sadece musluğu açık bıraktığımızda değil, kullanmadan çöpe attığımız bir A4 kağıdında ya da eskimeden kullanmaktan vazgeçtiğimiz bir gömlekte, etekte de su israf etmiş oluyoruz.
'İSKİ FATURALARINI DİLEYEN ABONELERİMİZ KAĞIT YERİNE KISA MESAJ YA DA E-POSTA YOLUYLA ALABİLİYOR'
İSKİ olarak biz de su ayak izimizi azaltmak için dijital dönüşüme önem veriyoruz. Özellikle abonelerimize yönelik başlattığımız Dijital Fatura uygulaması ile İSKİ faturalarını dileyen abonelerimiz kağıt yerine kısa mesaj ya da e-posta yoluyla alabiliyor. Uygulamaya İSKİ internet sitesinden (https://www.iski.istanbul/dijital-fatura-talep ) kolayca ve ücretsiz şekilde geçiş yapılabiliyor. Bu duygu ve düşüncelerle 22 Mart Dünya Su Günü kutluyor, bu günün su kullanma bilincinin artmasına vesile olmasını temenni ediyor, İdaremizce hazırlanan 21 maddelik pratik su tasarruf yönetimini de bir kez daha kamuoyunun dikkatine sunmak istiyorum.
'BANYODA GEÇİRDİĞİNİZ SÜREYİ 1 DAKİKA KISALTIN'
Dr. Başa, İSKİ'nin İstanbullulara önerdiği tasarruf tedbirlerini de şöyle sıraladı:
- Evdeki su sarfiyatının yüzde 70'inin tuvalet ve banyoda gerçekleştiğini unutmayın.
- Damlatan musluklarınızı tamir ettirin. Yılda ortalama 6 ton suyun boşa akmasını önleyin. Musluklarınızın altında bulunan vanaları bir miktar kısın veya musluk başlıklarınıza perlatör takın.
- Akan su da yüzde 50 tasarruf sağlayın. Sızdıran bir tuvalet rezervuarının günde 700 litreye kadar su sarfiyatına sebep olabileceğini unutmayın.
- Mümkünse tuvalet rezervuarlarınızı daha küçük hacimlilerle değiştirin.
- Banyoda geçirdiğiniz süreyi 1 dakika kısaltın. Yılda ortalama 16 ton suyu kurtarın.
- Duş esnasında sabunlanırken suyu açık bırakmayın.
- El, yüz yıkarken ya da traş olurken musluğu açık bırakmayın.
- Musluk sürekli açık bir şekilde elinizi yıkarsanız suyun yüzde 75'inin boşa gittiğini unutmayın.
- Kombinin suyu ısıtmasını beklerden akan suyu bir kapta biriktirerek başka ihtiyaçlarınız için kullanın.
- Çamaşır ve bulaşık makinalarını tam doldurmadan çalıştırmayın.
- Bulaşıklarınızı elde değil makinada yıkayın. Her yıkamada 110 litre suyun boşa harcanmasına engel olun.
- Çamaşırlarınızı elde değil makinada yıkayın. Yılda ortalama 9 ton su tasarrufu sağlayın.
- Sebze ve meyveleri akan suda değil bir kap içerisinde yıkayın.
- Ev tipi arıtma cihazları ürettikleri suyun bir kaç katını harcar. Eğer arıtma kullanıyorsanız çıkış suyunu biriktirerek temizlikte kullanın.İSKİ'nin İstanbul'a sağladığı suyun, yeni tip ev içi tesisat kullanılmış ise ya da varsa depolar en az 6 ayda bir temizleniyorsa sağlıklı ve güvenli olduğunu unutmayın.
- Sulama yapıyorsanız bunu sabah ya da akşam saatlerinde yapın. Buharlaşma kaynaklı kayıpları önleyin.Tarımsal kuraklığa karşı en güçlü yöntemin, damla sulama uygulaması olduğunu unutmayın.
- Arabalarınızı akan su ile değil kova ve fırça yardımı ile yıkayın.
- Halıları yıkamak yerine mümkünse silmeyi tercih edin.
- Sokakta gördüğünüz su kaçaklarını İSKİ'ye bildirin.
- Tükettiğimiz her bir malzemenin üretiminde su kullanıldığını unutmayın. İsraf edilen her şeyin su kaybına sebep olduğunu hatırlayın.
- İSKİ faturanızın kağıt yerinde sms ya da e-posta ile tarafınıza ulaştırılmasını sağlayan Dijital Fatura uygulamasına geçin. https://www.iski.istanbul/dijital-fatura-talep web sitesinden kolayca başvuru yapın. Fatura kağıdı için harcanan suyu kurtarın.
- Tasarruf amacıyla yaptığınız her şeyi alışkanlık haline getirin. Böylece hayat boyu tasarruf edin.
(ANKA)
