İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği (İSİG) Meclisi, ocak ayına ilişkin İş Cinayeti Raporu’nu yayınladı.
İş Cinayeti Raporu’na göre; ocak ayında en az 158, her gün en az 5 işçi hayatını kaybetti. Her dört iş cinayetinin birinde genç ya da çocuk işçinin hayatını kaybettiği belirtilen raporda, en çok ölümün inşaat, taşımacılık ve orman işkollarında yaşandığına dikkat çekildi.
İSİG Meclisi, Raporda şu tespitler yapıldı:
"Yüzde 65’ini ulusal basından; yüzde 35’ini ise işçilerin mesai arkadaşları, aileleri, iş güvenliği uzmanları, işyeri hekimleri, sendikalar ve yerel basından öğrendiğimiz bilgilere dayanarak tespit ettiğimiz kadarıyla Ocak ayında en az 158, her gün 'en az' 5 işçi iş cinayetlerinde hayatını kaybetti.
İnşaat, Yol işkolunda 45 işçi; Taşımacılık işkolunda 22 işçi; Tarım, Orman işkolunda 16 emekçi (10 işçi ve 6 çiftçi); Ticaret, Büro, Eğitim, Sinema işkolunda 11 işçi; Metal işkolunda 9 işçi; Konaklama, Eğlence işkolunda 9 işçi; Belediye, Genel İşler işkolunda 9 işçi; Petro-Kimya, Lastik işkolunda 6 işçi; Madencilik işkolunda 5 işçi; Ağaç, Kağıt işkolunda 5 işçi; Gemi, Tersane, Deniz, Liman işkolunda 5 işçi; Sağlık, Sosyal Hizmetler işkolunda 4 işçi; Gıda, Şeker işkolunda 2 işçi; Tekstil, Deri işkolunda 2 işçi; Enerji işkolunda 2 işçi; Savunma, Güvenlik işkolunda 1 işçi; elimizdeki veriler ışığında çalıştığı işkolunu belirleyemediğimiz 5 işçi hayatını kaybetti.
"BU AY TOKİ’NİN YAPTIRDIĞI İNŞAATLARDA EN AZ 6 İŞÇİ HAYATINI KAYBETTİ"
En çok ölüm inşaat işkolunda meydana geldi. Burada dikkat çekilmesi gereken husus şu: 11 deprem şehrimizdeki inşaatların başlaması ile işçi ölümleri haberleri gelmeye başladı. 17 inşaat işçisinin ölümü bu şehirlerde meydana geldi. Devletin yaptığı inşaatlarda daha çok iş güvenliği önlemi alındığı belirtiliyor. Oysa inşaatlarda kamu, büyük özel şirket ya da müteahhitlerin yaptığı iş fark etmiyor. Bu ay TOKİ’nin (taşeronlara) yaptırdığı inşaatlarda en az 6 işçi hayatını kaybetti.
Türk inşaat şirketlerinin yurtdışında yaptıkları işlerde de can kayıpları sürüyor. Sadece bu inşaatlara çalışmak için giden 4 işçi arkadaşımızı kaybettik. Şoförlerin ölümü ise trafik kazası olarak görülüyor. Oysa yoğun aşırı-fazla-yoğun çalıştırma, araçların bakımının yetersizliği ve yol sorunları birçok şoförün (tır, kamyon, servis minibüsü, taksi vd.) ölümüne yol açıyor. Ocak ayında en az 5 moto kurye arkadaşımızı çalışma koşulları nedeniyle kaybettik. Gerek sektördeki örgütlenme faaliyetleri gerek 'Moto Kurye Haber-Yorum' gibi çalışmalar da bu ölümlerin daha fazla gündem olmasını sağlıyor.
Gemi işçisi beş arkadaşımızı kaybettik. Moto kuryeler gibi aynı şekilde gerek sendikal hareketin mücadelesi gerek 'Deniz İşçileri Platformu' gibi ağların çalışmaları deniz işçilerinin hak mücadelesini ve ölümlerini de görünür kılıyor. Ocak ayındaki iş cinayetlerine sektörel açıdan bakarsak 59 sanayi sektörü işçisi, 45 inşaat sektörü işçisi, 38 hizmet sektörü işçisi ve 16 tarım sektörü işçisi hayatını kaybetti.
"GENÇ YA DA ÇOCUK İŞÇİLER HAYATLARINI KAYBETTİ"
14 yaş ve altı 3 çocuk işçi, 15-17 yaş arası 4 çocuk/genç işçi, 18-29 yaş arası 32 işçi, 30-49 yaş arası 62 işçi, 50-64 yaş arası 43 işçi, 65 yaş ve üstü 5 işçi, yaşını bilmediğimiz 9 işçi hayatını kaybetti. Ocak ayında ilk dikkat çekilmesi gereken husus 18 yaş altında 7 çocuk işçinin hayatını kaybetmesidir. İkinci husus ise 18-29 yaş aralığında 32 işçiyi kaybetmemizdir. Yani bu ay her dört iş cinayetinin birisinde genç ya da çocuk işçiler hayatlarını kaybetti.
Bir yandan emekli olamama, EYT ve emeklilikte adalet tartışmaları yapılırken diğer yandan 50 yaş ve üzeri yaş grubunda iş cinayetlerinde ölenlerin oranı neredeyse üçte bir düzeyindedir. Bu yaş grubu emeklilik hakkını alabilse de çalışmaya devam etmekte ve bu güvencesizlik kıskacı altında olmaktadır. Çocuk işçi ölümleri her ay farklı işkollarında meydana gelmektedir. Ocak ayında; 17 yaşında olan iki işçi Muhammed Şahin ve Türkmenistanlı Vefa’yı (soyadını öğrenemedik) metal işyerinin sahasında kaldıkları konteynerde çıkan yangında; 12 yaşındaki Miraz Terazi ve 14 yaşındaki Faruk Alkan’ı okulların tatil olmasıyla birlikte iş öğrenmek için aileleriyle birlikte çıktıkları uzun yol tır yolculuğunda; 15 yaşındaki Erol Can Yavuz ve 14 yaşındaki Arda Tonbul’u MESEM kapsamında çalıştıkları ağaç ve metal fabrikalarında; 17 yaşındaki Mehmet Ali Nar’ı ise moto kuryelik yaparken kaybettik.
"MESEM’Lİ ÇOCUKLAR 81 ŞEHİRDE 922 İLÇEDEDİR"
MESEM’i ise bu kadar ön plana çıkaran çocuk işçiliğini mesleki eğitim adıyla pazarlayarak 'bir gün okulda dört gün işyerinde' diyerek 'öğrenci' adıyla kitleselleştirmesi, eğitim ile sanayiyi içiçe geçirmesi (her işkoluna dönük MESEM faaliyetleri ve OSB’lerin içine taşınan meslek liseleri) ve böylece çocukların devlet eliyle ucuz işgücü olarak işgücü pazarına fırlatılmasıdır. Bu durum özellikle mevsimlik tarımda sıkça meydana gelen çocuk işçi ölümlerini şehir içine taşımakta ve görünür kılmaktadır. MESEM’li çocuklar 81 şehirde 922 ilçededir, her ailenin bir üyesidir ya da tanıdığımız bir çocuktur.
Ocak ayında iş cinayetlerinin nedenlerine göre dağılımı şöyle:
Ezilme, Göçük nedeniyle 28 işçi; Trafik, Servis Kazası nedeniyle 27 işçi; Yüksekten Düşme nedeniyle 25 işçi; Kalp Krizi, Beyin Kanaması nedeniyle 23 işçi; Patlama, Yanma nedeniyle 11 işçi; Zehirlenme, Boğulma nedeniyle 9 işçi; İntihar nedeniyle 9 işçi; Nesne Çarpması, Düşmesi nedeniyle 7 işçi; Elektrik Çarpması nedeniyle 4 işçi; Şiddet nedeniyle 3 işçi; Kesilme, Kopma nedeniyle 1 işçi, Covid-19 nedeniyle 1 işçi; diğer nedenlerden dolayı 10 işçi hayatını kaybetti.
"OCAK AYINDA İŞ CİNAYETLERİ NEDENLERİ MENENJİT VE İŞYERLERİNDE, ŞANTİYELERDE VE BARINMA ALANLARINDA MEYDANA GELEN YANGINLAR"
Ocak ayında iş cinayetleri nedenlerinde iki hususa dikkat çekmek istiyoruz. Birincisi, menenjit nedenli işçi ölümleri. İkincisi, işyerlerinde, şantiyelerde ve barınma alanlarında meydana gelen yangınlar...
11 Ocak’ta, 22 yaşındaki işçi Muhittin Oral menenjit tanısıyla tedavi gördüğü hastanede hayatını kaybetti. Muhittin, Şırnak Güçlükonak Şıkeftêspî Köyü'nden çalışmaya gelmişti. 14 Ocak’ta, hastanede tedavi gören 26 yaşındaki işçi Mustafa Avşar hayatını kaybetti. Mustafa, 2 yaşında bir kız çocuk babasıydı, 20 gün sonra da bir evladı olacaktı. Çalışmak için Şanlıurfa Harran’dan gelmişti. Mustafa’nın ölümü için ailesine kandaki enfeksiyon dendi. Ancak ailesi Mustafa’nın birkaç hafta 'menenjit' tedavisi olduğunu, tam iyileşmeden işe başlatıldığını, yeniden rahatsızlanması sonucu şantiye revirinden hastaneye kaldırıldığını ve sekiz günlük yoğun bakım servisi süreci sonrası hayatını kaybettiğini açıkladı.
İşyerlerinde hastalıktan korunmak için meningokok aşısı, izolasyon ve temas önlemleri büyük önem taşımaktadır. Akkuyu Nükleer Santralı’nda hastalığın yayılmasının önlenmesi için hem işyeri bazında hem de tüm temaslıları kapsayacak biçimde şehir bazında önlem alınmalı (memleketine gidenlerin temaslıları dahil), kamuoyu hem Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı hem de Sağlık Bakanlığı tarafından eksiksiz olarak bilgilendirilmelidir.
İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi olarak yaklaşık 13 yıldır iş cinayetlerinin kaydını tutuyoruz. Bugüne kadar onlarca işçinin de işyerlerinde çalışırken ya da barınırken ısınmak isteyen ve bu durumdan kaynaklı yanarak/zehirlenerek ölen işçiler olduğunu belirtelim. Hatırlatalım, Esenyurt Marmara Park AVM inşaatında çadırda 11 işçinin yaşamını yitirmesi (11 Mart 2012), Ümraniye’de ise konteynerde 4 işçinin ölmesi (dar ve havasız konteynerde boğulma) gibi iş cinayetleri birbiri ardına gelmişti.
Ocak ayında ise; 15 Ocak’ta 23 yaşındaki Murat Çolak, 17 yaşındaki Muhammed Şahin ve 17 yaşındaki Türkmenistanlı Vefa isimli işçiler, İstanbul Sultanbeyli'de çalıştıkları çelik yapı malzemeleri üreten Tube Çelik Yapı Sanayi sahasında kaldıkları konteynerde soba kaynaklı çıkan yangında; 6 Ocak’ta 40 yaşındaki işçi Serkan Yılmaz, İstanbul Çekmeköy’de çalıştığı metal işyerinde soba kaynaklı çıkan yangında; 31 Ocak’ta 31 yaşındaki işçi Mehmet Arslan, Gaziantep Şahinbey’de inşaat şantiyesinde kaldığı konteynerde elektrikli ısıtıcıdan çıkan yangında; 24 Ocak’ta 50 yaşındaki işçi Mehmet Sadık Beder, Kocaeli Körfez’de İlimtepe TOKİ konutları inşaatında kaldığı barakada çıkan yangında; hayatlarını kaybettiler" (ANKA)