İhracat gelirlerinin yüzde 25’inin Merkez Bankası'na satılmasını zorunlu kılan düzenlemenin ardından, uygulama ile ilgili olarak ihracatçı birlikleri dün TCMB Başkanı Şahap Kavcıoğlu ile bir araya gelirken; ihracatçıların söz konusu yüzde 25’lik kısım ile ilgili kur garantisi beklentisi karşılık bulmadı.
İhracatçıların Reuters’a verdiği bilgiye göre, TCMB Başkanı Kavcıoğlu, bundan sonra kurda büyük volatiliteler beklemediklerini ve TL’nin istikrarlı seyredeceğini belirterek, ihracatçıların endişe etmelerine gerek olmadığı vurgusu yaptı.
YÜZDE 25’İNİN TCMB’YE SATILMASI ZORUNLULUĞU
Edinilen bilgiye göre Kavcıoğlu, ihracatçıların son bir aydır Eximbank ve reeskont kredilerine erişimde sıkıntı yaşandığına işaret etmeleri üzerine ise bu kanallara kaynak aktarılacağı ve ihracatçıya rahatlama sağlanacağı bilgisini verdi.
TCMB, Reuters’ın toplantıya ilişkin sorusuna yorum yapmadı.
TCMB’nin geçtiğimiz günlerde devreye aldığı uygulama talimatı ile ihracat döviz gelirinin dolar, euro ve sterlin cinsi olanların ihracat bedelinin yüzde 25’i düzenlendiği tarihteki işlem kuru üzerinden TCMB’ye satılması zorunlu kılındı.
Bu durum, Merkez Bankası’na satılacak yüzde 25’lik kısmı ihtiyaç duymaları halinde piyasadan tekrar satın almak isteyen ihracatçıların kur kaynaklı kayıp yaşama riskine karşı kur garantisi sağlanması talebini beraberinde getirmişti.
Ayrıca ihracatçılar talimattaki bazı noktaların net olmadığını ve uygulama açısından gri alanlar yarattığına işaret etmişti.
‘ŞÜPHELİ BULDUĞUMUZ NOKTALAR VARDI’
Söz konusu gelişmelerin ardından TİM bünyesindeki ihracatçı birlik temsilcileri dün TCMB Başkanı Şahap Kavcıoğlu ile çevrimiçi olarak bir araya geldi.
Toplantıya katılan ihracatçılardan biri Reuters’a yaptığı değerlendirmede, “Birtakım anlayamadığımız, açık olmayan, şüpheli bulduğumuz ya da işleyişte sıkıntı yaşayabileceğimiz noktalar vardı. TCMB Başkanı’ndan onların cevaplarını aldık. Bizi tatmin edici bir toplantı oldu” dedi.
Aynı kaynak, “TL’ye dönecek yüzde 25’lik kısımla yeniden döviz almak istendiğinde kur farkı nedeniyle ufak tefek kayıplar olabilir. Ancak çok büyük, rahatsız edici bir şey olmayacağı belirtildi. Merkez Bankası’nın kaynaklarını güçlendirmesi lazım ki, ihracatçılara reeskont kredileri veya çeşitli destekler verilebilsin. O açıdan bakıldığında büyük ölçüde anlaştık” dedi.
KAVCIOĞLU: ARTIK YÜKSEK OYNAKLIK OLMAYACAK
Bir diğer ihracatçı kaynak da, “TCMB’ye satılacak yüzde 25’lik kısım için kur garantisi tarzı bir enstrüman olabilir mi diye bir beklenti vardı. Ancak sayın Kavcıoğlu’ndan ‘kurda bir dengelenme bekliyoruz, artık yüksek volatilite olmayacak. Alış satışlarda büyük bir kaybınız olmaz’ şeklinde bir değerlendirme geldi” diye konuştu.
Aynı kaynak, “Dövizle ilgili bir sıkıntı yaşamayacağımız söylendi. Merkez Bankası’nın döviz rezervlerini artırmak adına alınan bir önlem gibi görünüyor” diye konuştu.
Üçüncü bir kaynak da, “Tahmin ediyorum geçici bir durum. Merkez Bankası’nın dövizlerini artırmak için yapılıyor. Birkaç ay sonra değiştirirler gibi geliyor” dedi ve ekledi:
“Türkiye’deki ihracat %75-80 ithalatla dönüyor. İhracatçı TL’ye dönen %25’lik kısım ile gidip yine döviz satın alacak. Ama alışla satış arasındaki farktan etkileneceğiz. Herhalde rezervlerini artırdıkten sonra uygulamayı bırakırlar diye düşünüyorum.”
EXIMBANK VE REESKONT KREDİLERİ İÇİN YENİ KAYNAK
Öte yandan, toplantıda ihracatçıların son dönemde krediye erişimde yaşadığı sıkıntıların da dile getirildiği, Kavcıoğlu’nun ise Eximbank ve reeskont kredilerine yeni kaynak aktarılacağını belirttiği ifade edildi.
Kaynaklardan biri, “Kavcıoğlu müjdeler de verdi. Reeskont kredilerine ciddi anlamda kaynaklar aktarılacağını, bunun ihracatçıya mutlaka rahatlık getireceğini… Çünkü kredilerde 12. aydan itibaren biraz sıkılaşma vardı. Eximbank kaynaklarından ve çeşitli bankalardan kredi talepleri rahat karşılanamıyordu. Birtakım kaynakların ayrıldığını, bu kanalların biraz daha açılacağı ifade etti” dedi ve ekledi:
“Eximbank ve reeskont kredilerinin cazip olduğu gerçek. Ama yeteri kadar kredi olmadığı yönünde sıkıntılarımız vardı. Şimdi bunların belli kaynaklar aktarılarak artırılacağı yönünde görüş bildirdiler.”
Aynı kaynak, bankaların KOBİ’lere kredi vermedeki isteksizliği konusunda da adımlar atılacağı, KOBİ’lerin belli oranda destekleneceği, verilen kredilerden minimum bir miktarın KOBİ’lere verilmesi için yönlendirmeler yapılacağı bilgisini aldıklarını söyledi.