Sağlık Bakanı Fahrettin Koca'nın rahim ağzı kanserine karşı koruyucu HPV aşısını ulusal aşı programına alma vaadi vermesinin üzerinden bir yıl geçti. Ancak bu seçim vaadi hâlâ yerine getirilmedi.
HPV aşısının ücretsiz olması yönündeki toplumsal tepkiler artarken Bakan Koca Kasım 2022'de BMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda yaptığı açıklamada "Belirlenen bir grupla aşılamaya başlayacağız ve kapsamını kademe kademe genişleteceğiz" demişti.
Açıklamasında "HPV aşısının uygulanması konusunda bir çekincemiz asla yok" diyen Koca şu ifadelere yer vermişti:
"Ancak ülkemizin sosyal gerçekliklerinden kopuk kararlar alınmasının kimseye bir faydası yok. Yaptığımız planlamaya göre, yaş gruplarını ve medeni hal durumlarını dikkate alan bir plan hazırlığındayız."
Kocanın açıklamasındaki 'sosyal gerçekler' 'medeni hal' ve 'yaş grupları' açıklamaları tepki çekmişti.
1 YIL SONRA 'ELİMİZİ ZAYIFLATMAYIN' DEDİ
HPV aşısının ücretsiz olacağına yönelik vaadin ardından yaklaşık 1 yıl geçmesine ve bu süreçte HPV aşılarına zam gelmesine karşın TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda, Sağlık Bakanlığının 2024 yılı bütçesinin görüşmelerinde açıklamalarda bulunan Koca, HPV aşısı için mücadele edenlere "Bu konudaki talebin dile getirilme şekli, kamu menfaatini de koruyacak şekilde planlarsak daha anlamlı olur. Bu konuda sizlerden istirhamım lütfen bizim elimizi zayıflatmayın" dedi.
HPV aşısının ücretsiz olma vaadine ilişkin soruyu da yanıtlayan Koca "HPV aşısı konusunda bilim kurulumuzu çalıştırdık. Burada en önemli konulardan biri üreticisinin sınırlı olması, onaylanmış 2 üretici var. Aşının yerli olarak üretilmesi için Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığımızı görevlendirdik. Biyoteknoloji Enstitümüz çalışmaya başladı, ilk bilgiler yerli aşıyı da bunu da üretebileceğimizi gösteriyor. En uygun koşullarda aşıyı temin edebilmek için çalışıyoruz" dedi.
YAŞ VE MEDENİ HAL AÇIKLAMASI TEPKİ ÇEKTİ
Koca'nın HPV vaadini yerine getirmemesine ve 'yaş gruplarını ve medeni hal durumlarını dikkate alan bir plan hazırlığındayız' açıklamalarına karşın sağlıkçılar HPV aşısını her kesim ve yaş grubu için öneriyor.
Sağlıkçılar, rahim ağzı kanserinin 'önlenebilen tek kanser türü' olduğunu belirtilirken rahim ağzı kanseri dünya ölçeğinde 45 yaş altı kadınlarda en sık görülen ikinci kanser türü olarak kayıtlara geçiyor.
Koca, yaş gruplarını ve medeni hal durumunu dikkate alan aşılama programı yapacaklarını belirtmesine rağmen HPV aşıları esas olarak 11-12 yaş kız ve erkek çocuklara öneriliyor. Bu yaşlarda aşılaması yapılmayan çocukların 26 yaşa kadar aşı olabileceği ifade ediliyor.
Aşı 45 yaşa kadar tüm kadınlarda aynı koruyucu etkiyi gösterdiğinden 26-45 yaş kadınlara da öneriliyor.
KORUNMANIN MALİYETİ 8 BİN TL'YE DAYANDI
Tepki çeken sözlere rağmen HPV aşısında henüz bir ilerleme kaydedilmezken açıklamanın ardından bir yılı aşkın süre geçse de henüz bir gelişme yaşanmadı.
HPV aşısının ulusal aşı takvimine alınması ve birçok ülkede olduğu gibi Türkiye'de de ücretsiz olarak uygulanması beklenirken Koca yalnızca kurucu oratağı olduğu hastenede aşıyı önermekle yetindi.
Diğer bir yandan HPV aşılarına da zam geldi. HPV aşısının 4 tip viruse karşı koruyan tek doz aşısının fiyatı yüzde 52 zamla 1215 TL'den 1858 TL'ye çıkarken, 9 tip koruma sağlayanı ise yüzde 30 zamla 1993 TL'den 2 bin 575 liraya çıktı.
9-14 yaş arasına 2 doz, 14 yaş üstüne ise 3 doz uygulanan bu aşının maliyeti Koca'nın ücret aşı vaadinin ardından 9-14 yaş aralığında 3 bin 989 TL 5 bin 150 TL'ye çıkarken 14 yaş üstünde ise 2 bin 979 TL'den 7 bin 725 TL'ye ulaştı.
