Yeni yılda asgari ücrete gelen zam ve fırınların ekmek üretiminde kullandığı malzemelerin maliyet artışı zammı da gündeme getirdi. İstanbul Ticaret Odası'na (İTO) bağlı fırınlarda 200 gram ekmeğin fiyatı 1 Ocak 2023 tarihinden geçerli olmak üzere 5 TL'ye yükseltildi.
Gelen zammın ardından gözler İstanbul Halk Ekmek'e çevrildi. Cumhuriyet'ten Gökhan Kam'a konuşan İstanbul Büyükşehir Belediyesi Halk Ekmek Genel Müdürü Okan Gedik, çalışmalarını ve atılımlarını anlattı.
-İstanbul Halk Ekmek günlük ne kadar üretim yapıyor? Bu üretim dönem dönem azalıp artıyor mu?
İstanbul Halk Ekmek olarak yeni açılan Ahmet İsvan fabrikamızla beraber günlük normal ekmek üretim kapasitemizi 1.8 milyon adede çıkardık. Bayramlarda, yaz aylarında veya okulların ara tatillerinde istek neredeyse yarı yarıya azalırken kış dönemlerinde arttığını görüyoruz. Üretim planlamamız buna göre belirlenip üretim kapasitemiz talebi karşılayacak seviyeye getiriliyor.
-İstanbul Halk Ekmek’e bu zamana kadar nasıl zam yapılmadı? Ekmeğe yeni yılda zam gelecek mi?
İstanbul Halk Ekmek, İBB bünyesinde tamamen özkaynaklarıyla dönen bir yapıdır. En son fiyat geçişini Ağustos 2022 başında yaptık. O günden itibaren yıl sonuna kadar ekmeğe zam yapmama ve halkımızın uygun fiyatlı sürdürülebilir kalitedeki ekmeğe ulaşımını kolaylaştırma adına her türlü artan maliyet artışını kendi içimizde telafi etmeye çalışıyoruz. Özellikle paketli çeşit ekmeklerimizin satışından elde ettiğimiz kârlılıkla normal ekmek maliyetini dengeliyoruz. 2022’nin sonuna kadar tahminen 410 milyon adetten fazla normal ekmek üretmiş olacağız. Normal ekmek dışındaki çeşit ekmeklerimizin ve diğer unlu mamullerimizin satışının da artması, üretim-satış maliyetlerimizi daha dengeli ve sürdürülebilir kılıyor. 2023 itibarıyla asgari ücretin, enerji giderlerinin ve ekmeğin en büyük girdisi olan un fiyatlarının hangi seviyelerde seyredeceği İstanbul Halk Ekmek’in fiyat artış politikasını belirleyecek. Bir kamu iştiraki olarak kâr amacı gütmeden vatandaşlarımızın iyiliği ve çıkarları doğrultusunda fiyatlarımızı dayanılabileceğimiz en son noktaya kadar korumayı amaçlıyoruz. Eğer ihtiyaç olursa fiyat geçişi kararı İBB Başkanımız Ekrem İmamoğlu ile görüşülerek kamuoyuyla paylaşılacaktır.
-Görevi devraldığınız nasıl bir İstanbul Halk Ekmek vardı, şimdi nasıl bir İstanbul Halk Ekmek var?
Biz her zaman kurumların kalıcı kişi ve yönetimlerin geçici olduğuna inanıyoruz. Önemli olan yönetimi devraldığınız kurumu bir adım daha öteye götürerek bizden sonrakilere gururla teslim etmektir. Bu doğrultuda bize bırakılan ve geçmişte yapılan her güzel adım için teşekkür etmekle birlikte 2019’dan 2022 sonuna kadar şu iyileştirmeleri yaptık:
GÜNLÜK 1.8 MİLYON ADET
• Bunların en büyüğü 2022 Temmuz ayında faaliyete giren Ahmet İsvan Fabrikası oldu. Bu sayede dördüncü fabrikamızla birlikte günlük ekmek üretim kapasitemizi 1.8 milyon adede çıkardık.
• Göreve geldiğimizde atıl olarak düşünülen ve hiç yatırım yapılmadan bırakılan ilk halk ekmek fabrikası olan 1978’de kurulan Edirnekapı fabrikamızda deprem güçlendirme çalışmaları ve hat optimizasyonları yaparak, devraldığımızda 250 bin adet günlük ekmek üreten fabrikayı, bugün günlük 650 bin adet ekmek üreten bir tesise dönüştürerek koruduk.
• 2019’da yıllık 254 milyon adet olan normal ekmek satışımızı 413 milyon adede çıkardık.
• Askıda ekmek kampanyasıyla 2021’de yaklaşık 2 milyon ekmek, ihtiyaç sahiplerine ulaştırıldı ve toplamda 3.340.000 TL bağış yapıldı.
• Yılbaşı ve dini bayramlarda tüm Türkiye’deki çölyak ve PKU hastalarına gönderilen hediye koli sayısı 2.523’den 5.171’e yükseldi.
• İlk defa 2022 hasat döneminde İstanbul’un buğdayı İstanbul’un ekmeği hedefiyle 233 çiftçimizden toplam 7.219 ton buğday alımı yapıldı.
• Kadın çalışan sayısı 22’den 43’e çıkarıldı. Bunların 10’u yönetici kadrosunda yer aldı.
• Cevizli fabrikamızda üretim kapasitesini saatte 6.500 adetten 7.350’ye çıkardık.
• 2023’te kasa içinde ekmek taşıma miktarı 25 adetten 30 adede çıkarılarak nakliyede yüzde 14, mevcut dağıtım araçlarını da 246 kasadan 287 kasaya çıkartarak yüzde 28 tasarruf sağlamayı planlıyoruz.
• Yeni ürünlerimiz glutensiz makarna bu yıl 1 Haziran’da, kakaolu kurabiye ise kasımda satışa sunuldu.
‘DİJİTAL ATILIMLAR YAPTIK’
-İstanbul Halk Ekmek’in dijital dönüşüm projeleri var mı? Varsa nelerdir?
Yeni yönetimimizin temel anlayışlarından biri de her alanda çağın gerekliliklerine ayak uydurmaktır. Bu alanda en büyük dönüşümü dijitalizasyon ve otomasyon alanlarında yaptık. İşletmelerimizde gerçekleştirdiğimiz otomatizasyon, hatlarda modernleşme, vizör ile ekmek sayımı, robotlarla ekmek toplama ve kasalama gibi iyileştirmeler sayesinde İstanbul Halk Ekmek bugün Türkiye’nin en modern ekmek üretim tesislerine sahiptir. Dijitalleşme projelerimiz sadece üretim alanıyla kısıtlı kalmadı. Büfe, bayi ve toplu tüketim kanalının kâğıtla sipariş verme dönemini kaldırdık. Böylece hem dijital dönüşümle verim ve hızımızı artırdık hem de daha az kâğıt kullanımı sayesinde doğayı korumuş olduk. Yurttaşların ürünlerimize web sitesinden ya da mobil uygulamadan kolaylıkla satın almasını sağlayacak dijital atılımlar gerçekleştirdik. Yapay zekâ içeren algoritmalar kullanarak büfe ve bayilerimizin ekmek tahsisini gerçekleştiriyoruz.
Ekmeklerin içinde taşındığı kasaların tasarımını endüstri mühendisleri ve Ar-Ge ekibi ile son teknoloji olanaklarını kullanarak tasarladık. Ergonomik ve içine daha fazla ekmek sığacak şekilde kasalarımızı yeniledik. Her gün ortalama 1.5 milyon ekmeği 3.000’den fazla noktaya sevk edebilmek için günde 16 bin km yol yapıyoruz. Bu da üç günde bir ekvatorun çevresini dolaşacak kadar yol yapıyoruz demektir. Rota optimizasyonları sayesinde ekmek dağıtım filosunu en verimli şekilde dolaştırıyor ve karbon ayak izimizi azaltıyoruz.
-Ata tohumlarımıza da sahip çıktığınızı biliyoruz, bundan biraz bahseder misiniz?
Bolu’dan İZA, Kastamonu’dan ve Çankırı’dan siyez, Kars’tan kavılca buğdayından öğütülmüş unları alıyoruz. Böylece ülke topraklarının 13 bin yıllık mirasına sahip çıkıyor ve doğallığını kaybetmemiş, genetiği değiştirilmemiş, sağlıklı un ve mamulleri vatandaşa ulaştırıyoruz. Ayrıca bu tohumu hâlâ yetiştiren çiftçilerimizi destekliyoruz ve teşvik ediyoruz.
‘ÜRÜNLERİMİZİ TÜM TÜRKİYE’YE ULAŞTIRIYORUZ’
-Yurttaş İstanbul Halk Ekmek ürünlerine nasıl ulaşabilir?
İstanbul Halk Ekmek’in olarak 3.000’den fazla satış noktasında hizmet vererek büfe, market, zincir mağaza, toplu tüketim noktası ve ekmek satış mağazaları vasıtasıyla 52 çeşit ürünü vatandaşa ulaştırıyoruz. Daha önceleri sadece glutensiz ürünlerin satıldığı e-Ticaret sitemiz Mart 2022 tarihinde tüm ürünlerimizi kapsayacak şekilde yenilendi. Ürünlerimiz esiparis.ihe.istanbul adresinden temin edilebilir. Ayrıca birçok çevrimiçi pazaryerlerinde de mağazalarımız var. Sadece İstanbul’a değil tüm Türkiye’ye ürünlerimizi ulaştırmaktan mutluluk duyuyoruz.
