Son zamanlarda en çok duyduğumuz sözcüklerden biri, yoksulluk!
Hayat pahalılığı, toplumun büyük kesiminde kendini, derinden hissettiriyor. Sokakta, işte ya da iki kişinin yan yana geldiği her yerde konuşulan ekonomik krizin yansıması değil midir?
Kamusal yayıncılık ilkesini benimseyen KRT, bu ihtiyaç doğrultusunda yeni bir program başlatıyor: Derin Yoksulluk! Programı, son dönemde ortaya koyduğu çalışma ve raporlarla bu kesimin sesini duymamızı sağlayan Derin Yoksulluk Ağı Kurucusu Hacer Foggo, hazırlayıp sunuyor.
Nasıl bir program yapacağımızı kararlaştırmak için ön görüşme yapıyoruz. İlk Rota olarak Balat’ı belirliyoruz. Benim yönetmenliğimde, editörümüz Sultan Çalışkan, Görüntü Yönetmenimiz Ozan Teyhani, Kameramanımız Umut Gökbulut ve Hacer Foggo ile birlikte cumbalı, Arnavut kaldırımlı, rengârenk kafelerin bulunduğu sokakların arasından geçerek Balat’ın yoksul mahallelerine doğru ilerliyoruz.
Turistlerin uğrak yeri olan Balat’ın aksine, başka bir Balat ile karşılaşıyoruz. Hiç uğramadıkları bu mekanların dışında bir hayat yaşayan mahallenin gerçek sahipleri. Hacer Foggo’ya balkonlarından sesleniyorlar.
Kimi beslenme çantasına koyacak bir lokma ekmek olmadığını, kimi ise faturasını ödeyemezse elektriksiz kalacağını söylüyor.
Toplumun daha geniş bir kesimi sadece ekonomik kriz yaşamıyor daha ağır biçimde yoksulluk yaşıyor. Kapının önünde demledikleri çayı yudumlayan Balat sakinleri, mikrofonlarımıza “bak o kafelere gidemiyoruz, burada çay içiyoruz” diyerek sınıfsal ayrımı özetliyor.
Sonraki gün durağımız Okmeydanı Fetihtepe Mahallesi. İstanbul’un göbeğinde yıkıntılar içerisinde bir mahalle burası.
Yıkımın gerekçesini İstanbul Beyoğlu Belediyesi, riskli alan olarak açıklıyor. Yurttaşların elektrik ve suları çevik kuvvet ekipleri eşliğinde belediye tarafından kesilmiş. Burada yaşayanlar için sadece kentsel dönüşüm ve yoksulluktan öte bir durum; bir insan hakları ihlali…
5 katlı bir apartman düşünün, dairelerin hepsi yıkılmış ve sadece sizin eviniz ayakta kalmış, her gün o yıkıntılar içerisinde evinize girip suyu ve elektriği kesik olan dairenizde size dayatılan karanlığa razı olacaksınız!
Bu kez Baki Amca bizi davet ediyor evine, bir yandan yaşadıklarını Hacer Foggo’ya anlatırken elindeki telefonun feneriyle merdivenleri aydınlatıyor, yıkıntılar içindeki evine rahatça girebilelim diye. Yıkım sırasında dairesi zarar görmüş, başlarına bir şey gelirse bunun sorumlusu kim olacak? Yetkililerden kendilerine muhatap bulamıyorlar.
Aklımızda sorularla Baki Amcanın evinden ayrılıp mahalleyi gezmeye devam ediyoruz. “30 yıl önce sırtımda çimentolar taşıyarak yaptım bu evi” diyor 75’lerinde bir teyze. “3 aylığım var. Nereye ve Nasıl giderim” sözleriyle isyan ediyor.
Belediye evlerini boşaltmaları karşılığında 1500-2000 lira kira yardımı yapacağını söylemiş. Bu rakamı belirleyenlerin ev kiralarından haberi yok belli ki.
Kendi bulunduğunuz yerden bakarsanız dünyaya, neler olup bittiğini göremezsiniz. Bireysel mutluluk, o kadar güzel gelir ki size, oylarıyla size o konforu sağlayanlara kulak tıkarsanız evlerinin başlarına yıkılmasına da sessiz kalırsınız. Bizimle sohbet eden yurttaşların çoğu AKP’ye oy verdiklerini söylüyor. Hacer Foggo’nun deyimiyle “yoksullara sabretmeyi, şükretmeyi öğretenlerin zulmüne bakın”
Çekim boyunca bize yardımcı olan Okmeydanı Çevre Derneği Başkan Yardımcısı Rüstem Karakuş, bu kez Fetihtepe Mahallesi’nde bir oyun parkına götürüyor bizi. Gönüllü eğitmenler, elektriği ve suyu kesilen, yıkıntılar arasında yaşamak zorunda kalan çocuklara moral vermek için etkinlik düzenliyor. Kimi resim çiziyor, kimi halat çekiyor, onların aralarından biri var ki elimizdeki kamerayı görünce yanımıza geliyor. Kameramanımız Umut ile birlikte Hacer Foggo’nun anonsunu çekiyor. Geride kocaman umut dolu bir fotoğraf bırakıyor.
Yoksulluğa ve hak ihlallerine karşı 30 yılı aşkındır çalışma yürüten Hacer Foggo, KRT ekibi olarak bizlere de çok şey öğretiyor ve aklımıza Karl Marx’ın “Dünyayı anlamak yetmez, onu değiştirmek gerekir.” sözlerini getiriyor.
Ülkenin ekonomik halinden nasibini alan medyanın giderek küçüldüğü günümüzde, kamusal yayıncılık fırsatını bize sunan KRT’ye ve bize inanan, sahada program yapabilme fırsatı veren KRT Genel Müdürü Adnan Bulut’a teşekkür ederiz.
Bu yazıda Türkiye’de yoksulluğun fotoğrafını çekmeye çalıştım ama fotoğrafın büyüğünü, yaptığı çalışmalarla siyasilerin gündemine yoksulluğun derin boyutlarını sunan Hacer Foggo anlatacak. Çözüm arayacak ve yetkilileri göreve çağıracak.
“Derin Yoksulluk” her cumartesi saat 13.00’te KRT’de.
