Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları Ana Bilim Dalı Öğretim üyesi Prof. Dr. Gaye Usluer, “Türkiye bir başarı öyküsü yaratmaya çalıştı, örneğin 11 Mart’a kadar vaka olmaması gerçekten vaka mı yoktu biz 11 Mart’a kadar toplam 900 civarında test yaptığımıza göre tespit mi edemedik?” dedi.
Prof. Usluer şu açıklamaları yaptı:
“İnsan insan bulaşı çok hızlı. Bir kişi enfekte olduğunda başlangıçta 2.3 kişi diyorduk şimdi bir kişi enfekte olduğunda en az 3-4 kişiyi enfekte ettiğini biliyoruz. Ve burada bir logaritmik artış değil de üstel denilen burada da enfekte olan kişinin diğer kişilere hastalığı geçirmesi üstel çoğunlukla bunun için bir kişi enfekte olduğunda belli bir zaman diliminde 625 kişiye kadar çıkıyor o kişi kaynaklı.
“200’ÜN ÜZERİNDE ÜLKE ENFEKTE COVİD-19’DA”
Koronavirüsler aslında kış virüsleri diye bilinir, kışın hastalık yaparlar. Bu enfeksiyonda kışın ortaya çıktığı için ‘yaz aylarında hız kesilecek ısınmayla birlikte, havaların ısınmasıyla birlikte biz bu illetten kurtulacağız’ düşünceleri hakimdi. Ama süreçte bugün 200’ün üzerinde ülke enfekte Covid-19’da.
“HAVALARIN ISINMASIYLA BİRLİKTE YOĞUNLUK DÜŞECEK GİBİ GÖRÜNÜYOR”
Güney yarı kürede de enfeksiyon var ama iyi olan yani şu anda yaz aylarını yaşayan tarafta diyelim ama iyi bir şey, şöyle; Güney yarıküre de enfeksiyon sıklığı düşük, enfeksiyon sıklığı düşük olduğu için ölüm ya hiç yok ya çok az dolayısıyla hani ‘yazın bu biter’ demek doğru değilse de yaz aylarında havaların ısınmasıyla birlikte yoğunluk düşecek gibi görünüyor şuanda.
“EĞER BİZ BU ZİNCİRİ TAM KIRAMAZSAK”
Ama ne olacak eğer biz bu zinciri tam kıramazsak dünya bunun üstünden tam gelemezse bu defa benzer döngü Güney yarıkürede gerçekleşecek, eğer bu dediğimiz doğruysa bu defa oradaki kış mevsiminin başlamasıyla bu defa döngü tersine dönecek ama yüzde 100 bıçak gibi kesilecek olsaydı Güney yarıkürede vaka olmazdı şu anda.
“O KORUNMA ZİNCİRİNİ BOZDUĞUNUZDA TEKRAR HASTALAR BAŞLADI”
Burada bizim alacağımız örneklerin başında Çin geliyor. Üç ayın sonunda hala günlük hasta sayısı 60, 70, 80 civarında. Çok kolay değil. ‘O piki geçti artık Çin’de bitiyor’ dedik, hiç hastanın olmadığı bazı günler oldu geçtiğimiz haftalarda ama zinciri bozduğunuzda yani o korunma zincirini bozduğunuzda tekrar hastalar başladı.
“TÜRKİYE ŞU ANDA HASTA SAYISI EN HIZLI ARTTIĞI ÜLKE DURUMUNDA”
İtalya ikinciliğe düştü, İspanya birinciliğe çıktı. Arkadan Almanya geliyor ama hala tepe noktasına ulaştılar mı demek zor, hala hasta sayısı çok.
“GÜNLÜK VAKA ARTIŞ HIZI AÇISINDAN İKİNCİ SIRADAYIZ”
Türkiye şu anda hasta sayısının en hızlı arttığı ülke durumunda. Avrupa ülkeleri arasında aslında toplam vaka sayısı ve toplam ölüm açısından baktığımızda Türkiye 6. sırada. İşte bizim üzerimizde İtalya var, İspanya var, Almanya var, Fransa var, İngiltere var ama tüm ülkelerle kıyasladığımızda İspanya dışında-İspanya birinci- günlük vaka artış hızı diğerlerinden daha fazla bizim ülkemizde. Aslında günlük vaka artış hızı açısından ikinci sıradayız Avrupa’da.
“CANLARININ İSTEDİĞİNE UYUYORLAR”
Aslında el yordamı zamanı değil, el yordamıyla doğruyu bulmaya çalışma zamanı değil. Bu anlamda bir Bilim Kurulu oluşturdu Sağlık Bakanlığı, görünen o ki Bilim Kurulu’nun kararları tavsiye kararı olarak nitelendiriliyor ve canlarının istediğine uyuyorlar ya da işlerine gelene uyuyorlar, işlerine gelmeyene uymuyorlar. Bu anlamda Bilim Kurulu’nun kararlarının önemsenmesi gerektiğini düşünüyorum.
“VAKA SAYISI BİZDEN ÇOK DAHA AZ OLAN ÜLKELER SOKAĞA ÇIKMA YASAĞI ALDILAR”
Kararlar peyderpey… Bunlar hep üç beş gün arayla alınan kararlar aslında bu kararların hepsi tek bir günde alınsa belki de oluşturulmak istenilen etki oluşacak.
Çevremize baktığımızda vaka sayısı bizden çok daha az olan ülkeler sokağa çıkma yasağı aldılar.
‘Şu hariç’ diyerek bir karar yürütemezsiniz salgın zamanında. Salgın zamanında doğru olan insanların bulundukları yerde kalmalarıdır.
“TESPİT Mİ EDEMEDİK?”
Buradan Türkiye bir başarı öyküsü yaratmaya çalıştı, örneğin 11 Mart’a kadar vaka olmaması gerçekten vaka mı yoktu biz 11 Mart’a kadar toplam 900 civarında test yaptığımıza göre tespit mi edemedik?
“O KİŞİLERİN UMRE ZİYARETİ ERTELENMELİYDİ”
Dolayısıyla Türkiye arkadan geç kalan, arkadakilerden ders çıkarmayan pozisyonunda. İşte 20 bin kişi umreye gönderildi. Çünkü o kişilerin sağlığını korumakla yükümlü olan devletti, iktidardı, iktidar partisiydi ve o kişilerin umre ziyareti ertelenmeliydi. Bu konuda karar verici devlet olacaktı. Umreye onların gitmesine izin verenlere bakmamız gerekiyor.
“DAHA GÜÇLÜ ÖNLEMLERİ ALMASI LAZIM”
Bundan sonra atılacak her adım dünya bu işe kafasını yorduğuna göre Türkiye’nin de daha acil daha güçlü önlemleri alması lazım.”
