Tarih: 30 Ekim 1918. Limni Adası'nın Mondros Limanı'nda demirli Agamemnon zırhlısında Mondros Mütarekesi imzalandı. Çanakkale'de Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk önderliğindeki Türk askerinin destan yazmasına rağmen, düşman gemileri Çanakkale Boğazı'ndan geçerek İstanbul'a demirledi, 15 Mayıs 1919'da İzmir işgal edildi. Atatürk, 13 Kasım 1918'de İstanbul Boğazı'ndaki düşman donanmasına bakıp “Geldikleri gibi giderler” dedi.
GÖREVİ KABUL ETTİ
Mayıs 1919'a kadar İstanbul'da çeşitli temaslarda bulunan Atatürk, vatanı kurtarmak için Anadolu'ya geçme kararı aldı. Atatürk'ün 9. Ordu Müfettişi olarak Anadolu'ya atanması kurtuluş planlarını hayata geçirmek için önemli bir fırsattı.
Atatürk, bu görevi kabul etti. Mustafa Kemal Paşa ve silah arkadaşlarını Samsun'a götürmek için Bandırma Vapuru ayarlandı ve geminin kaptanlığına da İsmail Hakkı atandı. Yolculuk için bütün hazırlıklar yapıldı.
YOLCULUK 3 GÜN SÜRDÜ
Atatürk ve silah arkadaşları, Samsun'a doğru yola çıktı. Tarih: 16 Mayıs 1919 idi… Bandırma Vapuru'nun Karadeniz'e çıktıktan sonra batırılacağına dair haberler vardı.
Düşmanın tahmin ettiğinden farklı bir rota belirlendi. Atatürk, Beşiktaş'tan bir askeri motorla İstanbul Boğazı'na açıldı, Kız Kulesi açıklarında Bandırma Vapuru'na bindi.
Ulu Önder ve beraberindekiler, üç gün süren zorlu bir yolculuktan sonra, 19 Mayıs 1919'da Samsun'a ulaştı. Tütüncü İskelesi'ne ilk adımı attıklarında vatan harap haldeydi. Atatürk'e verilen görev, Anadolu'da düşmana karşı başlatılan direnişi kontrol altına almaktı.
Ancak o Anadolu'daki direniş örgütlerini birleştirip Milli Mücadele'yi başlatmayı planlıyordu. Tüm planlarını da hayata geçirdi.
Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk ve silah arkadaşlarını saygı ve minnetle anıyoruz.
İLK GENELGE HAVZA'DA
Atatürk Samsun'da 6 gün kaldı, 25 Mayıs'ta Havza'ya geçti. Yollar bozuktu ve aracı birkaç kez arızalandı. Araçtan inen Atatürk ve arkadaşları, doğanın güzelliğine kendilerini kaptırarak bir süre “Dağ başını duman almış, gümüş dere durmaz akar, güneş ufuktan şimdi doğar, yürüyelim arkadaşlar” marşını söyleyerek yol aldı.
Atatürk, Havza'da Milli Mücadele'yi örgütlemek için uygun ortamı buldu. İlk Müdafa-i Hukuk Cemiyeti'ni burada kurdu. İlk miting Havza'da yapıldı. İzmir'in işgali protesto edildi. İlk genelge yine Havza'da yayımlandı. Atatürk, bu genelgeyle halkın işgallere tepki göstererek milli bilincin uyandırılmasını amaçladı.
VATANI KURTARDI
Atatürk daha sonra Erzurum ve Sivas kongreleriyle tüm milleti bağımsızlık ateşi etrafında birleştirdi. Önce vatanı düşmandan kurtardı, sonra tüm dünyanın parmakla gösterdiği çağdaş Türkiye Cumhuriyeti'ni kurdu…
13 Kasım 1918'de İstanbul Boğazı'ndaki düşman donanmasına bakarken söylediği o sözü gerçek kıldı: Geldikleri gibi gittiler…
Mustafa Kemal Atatürk, beraberindeki 18 askerle 19 Mayıs 1919 günü Samsun'a ulaştı. Bandırma Vapuru'ndan inişinde ise böyle karşılandı.
23 Temmuz-7 Ağustos 1919 tarihleri arasında Erzurum'da düzenlenen kongrede kurtuluş mücadelesinde izlenecek yol haritası belirlendi.
Ulu Önder Atatürk, 19 Mayıs 1938'de Ankara Stadyumu'ndaki bayram törenine katıldı. Törende Yugoslavya Savunma Bakanı da vardı.