Sosyal medya platformu Instagram'a erişim engeli getirilmesinin ardından birçok kullanıcı VPN kullanarak giriş yapmaya yöneldi.
Isparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Siber Güvenlik ve Bilişim Hukuku Araştırma Merkezi Müdürü Doç. Dr. Ahmet Ali Süzen, özellikle lisanssız VPN uygulamaları ile kullanıcıların özel bilgilerinin başkaları tarafından ele geçirilebileceği konusunda uyardı.
Doç. Dr. Süzen, "Cep telefonlarına veya tabletlere, bilgisayarlarına VPN adı altındaki yazılımları kuruyorlar ve gitmek istedikleri, şu anki konu gündemimiz Instagram'a Avrupa ülkesinden veya farklı bir kıtadaki ülke üzerinden giriş yaparak bu uygulamayı kullanıyorlar. Bu uygulamalar ya da VPN uygulamalarının genellikle çalışma prensibi öncelikle bilgisayarımızdan, telefonumuzdan, tabletimizden farklı bir ülkedeki bilgisayara veya sunucuya bağlanıyoruz. Onun üzerinden Instagram'a girdiğimiz için aslında yaptığımız tüm işlemler kaydedilebiliyor ve izlenebiliyor" diye konuştu.
'Güvenlikten çok fazla söz edemeyiz'
VPN'lerin genel olarak bir yasaklı sayfaya giriş için kullanıldığında güvensiz ortam sağladığına dikkat çeken Doç. Dr. Süzen, "Bilinmeyen bir kaynaktan, bilinmeyen bir sunucu üzerinden yaptığımız tüm işlemler izlenilebilir, kayıt altına alınabilir. Bu noktada VPN'lerin temel mantığında yasaklı bir sayfaya gitmek var ise burada güvenlikten çok fazla söz edemeyiz. Ayrıca yine VPN uygulamaları ülke bazlı olarak lisanslı ve lisanssız şekilde veya kullanıcıların kayıtlı kullanımına bağlı şekilde de değişiyor. Özellikle cep telefonu gibi günlük hayatta çok hassas işlemleri yaptığımız donanımlar üzerinde kurduğumuz VPN uygulamaları bazen lisanssız, bazen kaynağının nerede olduğu belirsiz uygulamaysa cep telefonu içerisindeki parolalarımız, kredi kartı bilgilerimiz, hassas bilgilerimize kolay şekilde erişilebiliyor. Bu noktada da aslında ikinci güvensiz kılan kısım da tamamıyla telefonu veya tableti kontrol altına alabilmesidir" ifadelerini kullandı.
'Suç ve yasak değil'
VPN'lerin genel olarak 'sanal özel ağ' olarak isimlendirildiğini anlatan Doç. Dr. Süzen, "Kurumlar ya da bireylerin kendi özel ağlarının güvenli şekilde kurulması için altyapı sunan bir teknoloji aslında. Yazılım tabanlı bir teknoloji olarak geçmektedir. Baktığımız zaman bu aslında son kullanıcı veya bir şirketin güvenli bir şekilde iletişimini sağlamak amacıyla kurulmuş bir teknoloji olduğu için herhangi bir şekilde ceza karşılığı veya kullanımı yasaklanacak bir kavram değildir ama mevcut durumlarda ülke sınırlarında belli yasaklar olduğu zaman mecburen bu teknolojilerin dezavantajlarından ya da kullanım teknolojilerinin farklıklarından yararlanıp, bu sayfalara girme imkanı sunuluyor. Ama baktığımız zaman bununla ilgili suç ve yasak kavramından söz etmek de doğru değildir" dedi.
'260 milyon verinin çalındığına dair bilgiler var'
Türkiye genelinde geçen sene VPN kullanımı sonucunda yaklaşık 260 milyon veri çalındığına dair bilgiler olduğunu söyleyen Doç. Dr. Ahmet Ali Süzen, "VPN sadece şu an gündem olmadı. Belirli periyotlarda yasaklı sayfalar kullanılıyor veya daha anonim olabilmek için kullanılan bir yazılım da olduğunu söyleyebiliriz. Bu noktada belirli periyotlarda şikayetler oluyor. Bu kullanımlardan dolayı kişisel veya hassas verilerin çalındığına dair haberler, paylaşımlar oluyor. Bunların çoğunluğunun doğru olabileceğini söyleyebiliriz çünkü kimin hangi uygulamayı, hangi kaynaktan indirdiğini bilmediğimiz için ve bu kaynakların çoğunluğu da zararlı yazılım veya art niyetli uygulama olduğu düşüncesiyle baktığımızda bu tarzdaki veri çalınması, dolandırılma gibi işlemlerde çok yüksek ihtimalle karşılaşılmaktadır. Tabii belli dönemlerde belli yasaklarda kullanımı artıyor. Instagram, Türkiye'de kullanımı çok yüksek olan bir uygulama, dolayısıyla da VPN uygulamasının kullanımı çok fazla arttı. İster istemez çok fazla kullanım hataları, yanlış yüklemeleri gündeme getiriyor. Bununla beraber çok hızlı şekilde dolandırıcılık olaylarıyla karşı karşıya kalıyoruz" diye konuştu.
