Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), "Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi 2024 Sonuçları"nı açıkladı.
Buna göre, 2023 yılı itibarıyla 85 milyon 372 bin 377 olan ülke nüfusu geçen yıl 292 bin 567 kişi artarak 85 milyon 664 bin 944 kişiye yükseldi.
Erkek nüfusun oranı yüzde 50,02 (42 milyon 853 bin 110 kişi), kadın nüfusun oranı yüzde 49,98 (42 milyon 811 bin 834 kişi) olarak kaydedildi.
Yıllık nüfus artış hızı, 2023'te binde 1,1 iken 2024'te binde 3,4'e çıktı.
İl ve ilçe merkezlerinde ikamet edenlerin oranı 2023'te yüzde 93 iken 2024'te yüzde 93,4 oldu.
Belde ve köylerde yaşayanların oranı ise yüzde 7'den yüzde 6,6'ya geriledi.
Türkiye'de ikamet eden yabancı nüfus bir önceki yıla göre 89 bin 996 kişi azalarak 1 milyon 480 bin 547 kişi olarak kayıtlara geçti. Bu nüfusun yüzde 48,3'ünü erkekler, yüzde 51,7'sini kadınlar oluşturdu.
Yabancı uyruklu nüfus kapsamında; referans tarihinde geçerli ikamet veya çalışma iznine sahip kişiler, uluslararası koruma kimlik belgesi gibi ikamet izni yerine geçen kimlik belgesi olan ve referans tarihinde geçerli adres beyanı olan kişiler ve izinle Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığından çıkmış referans tarihinde geçerli adres beyanı olan mavi kart hamili kişiler değerlendirildi.
Kurs, turizm, bilimsel araştırma gibi nedenlerle 90 günden kısa süreli vize veya ikamet iznine sahip yabancılar ile geçici koruma statüsüyle ülkede bulunan Suriyeliler nüfusa dahil edilmedi.
İstanbul'un nüfusu, geçen yıl bir önceki yıla göre 45 bin 678 kişi artarak 15 milyon 701 bin 602'ye yükseldi.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi 2024 sonuçlarını açıkladı.
Bülten hazırlanırken, Mekansal Adres Kayıt Sistemi'nin (MAKS) kullanılmaya başlanmasıyla birlikte fiili kent-kır yapısını daha doğru yansıtan, "yoğun kent, orta yoğun kent ve kır" ayrımında oluşturulan yeni bir sınıflama da yapıldı.
Avrupa İstatistik Ofisi tarafından geliştirilen yeni kent-kır sınıflamasında, "kentleşme derecesi" esas alındı. Bu sınıflama, bir kilometrekarelik alanlar olarak tanımlanan "gridler" üzerinden nüfus yoğunluğuna bağlı olarak bir alanın kent-kır özelliklerini gösterirken, veri kaynağı olarak MAKS ve 31 Aralık 2024 tarihli Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi kullanıldı. Kentsel sınıfı belirlenen mahalle ve köylerin nüfusları toplulaştırılarak yeni kent-kır tanımına göre il ve ilçe düzeyinde nüfuslar elde edildi.
Bu sınıflamaya göre, Türkiye nüfusunun yüzde 67,2'sinin "yoğun kent", yüzde 15,5'inin "orta yoğun kent" ve yüzde 17,2'sinin ise "kır" olarak sınıflandırılan yerleşim yerlerinde yaşadığı görüldü.
Türkiye'de 2023'te bir önceki yıla göre 10 ilin nüfusunda azalma görülürken, 2024 yılında nüfusu azalan il sayısı 40 oldu.
İstanbul'un nüfusu 15 milyon 701 bin 602'ye çıktı
İstanbul'un nüfusu, bir önceki yıla kıyasla 45 bin 678 kişi artarak 15 milyon 701 bin 602 kişiye ulaştı. Türkiye nüfusunun yüzde 18,3'ünün ikamet ettiği İstanbul'u, 5 milyon 864 bin 49 kişiyle Ankara, 4 milyon 493 bin 242 kişiyle İzmir, 3 milyon 238 bin 618 kişiyle Bursa ve 2 milyon 722 bin 103 kişiyle Antalya izledi.
Bayburt, 83 bin 676 kişiyle en az nüfusa sahip il oldu. Bu ili, 86 bin 612 kişiyle Tunceli, 91 bin 354 kişiyle Ardahan, 142 bin 617 kişiyle Gümüşhane ve 156 bin 739 kişiyle Kilis takip etti.
Yaşlı nüfus arttı, ortanca yaş yükseldi
Türkiye'nin 2007 ve 2024 yılı nüfus piramitleri karşılaştırıldığında, doğurganlık ve ölümlülük hızlarındaki azalmaya bağlı olarak yaşlı nüfusun arttığı ve ortanca yaşın yükseldiği görüldü.
Türkiye'de 2023'te 34 olan ortanca yaş, 2024'te 34,4'e çıktı. Cinsiyete göre incelendiğinde, ortanca yaşın erkeklerde 33,2'den 33,7'ye, kadınlarda ise 34,7'den 35,2'ye çıktığı hesaplandı.
Ortanca yaşın illere göre dağılımında Sinop, 43,4 ile en yüksek ortanca yaş değerine sahip il olarak kayıtlara geçti. Bu ili, 42,9'er ile Giresun ve Kastamonu izledi. Öte yandan 21,4 ile Şanlıurfa en düşük ortanca yaşa sahip il oldu. Şanlıurfa'yı, 23 ile Şırnak ve 24,5'er ile Ağrı ve Siirt takip etti.
Ortanca yaşın illere ve cinsiyete göre dağılımı incelendiğinde, erkeklerde 42,5 ile Sinop en yüksek ortanca yaşa sahip il olarak belirlendi. En düşük ortanca yaşa sahip yer ise 21 ile Şanlıurfa olarak tespit edildi. Kadınlarda 44,3 ile Sinop yine en yüksek ortanca yaş değerini alırken Şanlıurfa 21,9 ile en düşük ortanca yaş değerine sahip il olarak kayıtlara geçti.
Erkeklerde hiç evlenmeyenlerin oranı daha yüksek
Türkiye'de 2009 ve 2024 yılllarında cinsiyete göre medeni durumun dağılımı incelendiğinde, erkeklerde hiç evlenmeyenlerin oranının kadınlara göre daha yüksek olduğu, kadınlarda ise eşi ölenlerin ve boşananların oranının erkeklerden daha çok olduğu saptandı. Evlilerin oranının 2009 ve 2024 yılında her iki cinsiyette de birbirine yakın oranlarda olduğu hesaplandı.
Çalışma çağı olarak tanımlanan 15-64 yaş grubundaki nüfusun oranı, 2007 yılında yüzde 66,5 iken 2024'te yüzde 68,4 oldu. Çocuk yaş grubu olarak tanımlanan 0-14 yaş grubundaki nüfusun oranı yüzde 26,4'ten yüzde 20,9'a gerilerken 65 ve daha yukarı yaştaki nüfusun oranı ise yüzde 7,1'den yüzde 10,6'ya yükseldi.
Çalışma çağındaki birey başına düşen çocuk ve yaşlı birey sayısını gösteren toplam yaş bağımlılık oranı, 2023 yılında yüzde 46,3 iken 2024 yılında yüzde 46,1'e düştü.
Çalışma çağındaki birey başına düşen çocuk sayısını ifade eden çocuk bağımlılık oranı, yüzde 31,4'ten yüzde 30,6'ya gerilerken çalışma çağındaki birey başına düşen yaşlı birey sayısını ölçen yaşlı bağımlılık oranı yüzde 15'ten yüzde 15,5'e çıktı. Diğer bir ifadeyle, Türkiye'de 2024 yılında çalışma çağındaki her 100 kişi, 30,6 çocuğa ve 15,5 yaşlıya baktı.
Ülkede kilometrekareye düşen kişi sayısı 111
Nüfus yoğunluğu olarak tanımlanan "bir kilometrekareye düşen kişi sayısı", Türkiye genelinde 111 oldu. İstanbul, kilometrekareye düşen 2 bin 934 kişiyle nüfus yoğunluğu en yüksek il olarak kayıtlara geçti. Bu ilin ardından 623 kişiyle Kocaeli ve 390 kişiyle en küçük yüz ölçümüne sahip il olan Yalova geldi.
Diğer yandan nüfus yoğunluğu en az olan il ise bir önceki yılda olduğu gibi kilometrekareye düşen 11 kişiyle Tunceli olarak belirlendi. Bu ili, 19 kişiyle Ardahan ve 21'er kişiyle Erzincan ve Gümüşhane izledi.
Yüz ölçümü büyüklüğünde ilk sırada yer alan Konya'nın nüfus yoğunluğu 59 olarak belirlendi.
2023-2024 yılları itibarıyla illerin nüfusları şöyle:
Toplam
85.372.377
85.664.944
İstanbul
15.655.924
15.701.602
Ankara
5.803.482
5.864.049
İzmir
4.479.525
4.493.242
Bursa
3.214.571
3.238.618
Antalya
2.696.249
2.722.103
Konya
2.320.241
2.330.024
Adana
2.270.298
2.280.484
Şanlıurfa
2.213.964
2.237.745
Gaziantep
2.164.134
2.193.363
Kocaeli
2.102.907
2.130.006
Mersin
1.938.389
1.954.279
Diyarbakır
1.818.133
1.833.684
Hatay
1.544.640
1.562.185
Manisa
1.475.716
1.475.353
Kayseri
1.445.683
1.452.458
Samsun
1.377.546
1.382.376
Balıkesir
1.273.519
1.276.096
Tekirdağ
1.167.059
1.187.162
Aydın
1.161.702
1.165.943
Kahramanmaraş
1.116.618
1.134.105
Van
1.127.612
1.118.087
Sakarya
1.098.115
1.110.735
Muğla
1.066.736
1.081.867
Denizli
1.059.082
1.061.371
Eskişehir
915.418
921.630
Mardin
888.874
895.911
Trabzon
824.352
822.270
Ordu
775.800
770.711
Malatya
742.725
750.491
Afyonkarahisar
751.344
750.193
Erzurum
749.993
745.005
Batman
647.205
654.528
Sivas
650.401
637.007
Tokat
606.934
612.674
Adıyaman
604.978
611.037
Elazığ
604.411
603.941
Zonguldak
591.492
586.802
Kütahya
575.674
571.078
Şırnak
570.745
570.826
Çanakkale
570.499
568.966
Osmaniye
557.666
561.061
Çorum
528.351
521.335
Ağrı
511.238
499.801
Giresun
461.712
455.922
Isparta
449.777
446.409
Aksaray
438.504
439.474
Edirne
419.913
421.247
Yozgat
420.699
413.161
Düzce
409.865
412.344
Muş
399.879
392.301
Kastamonu
388.990
381.991
Kırklareli
377.156
379.031
Uşak
377.001
375.310
Niğde
377.080
372.708
Bitlis
359.747
359.808
Rize
350.506
346.977
Amasya
339.529
342.378
Siirt
347.412
336.453
Bolu
324.789
326.409
Nevşehir
315.994
317.952
Yalova
304.780
307.882
Bingöl
285.655
283.276
Kırıkkale
285.744
283.053
Hakkari
287.625
282.191
Burdur
277.452
275.826
Kars
278.335
272.300
Karaman
263.960
262.791
Karabük
255.242
250.478
Kırşehir
247.179
244.546
Erzincan
243.399
241.239
Bilecik
228.058
228.495
Sinop
229.716
226.957
Iğdır
209.738
206.857
Bartın
207.238
206.715
Çankırı
205.501
199.981
Artvin
172.356
169.280
Kilis
155.179
156.739
Gümüşhane
148.539
142.617
Ardahan
92.819
91.354
Tunceli
89.317
86.612
Bayburt
86.047
83.676
