İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin (İBB) köklü kuruluşu İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi (İSKİ), en son 2016 yılında güncellenen dijital altyapısını, yaklaşık 1 milyar liralık yatırımla yeniledi ve yenilemeye devam ediyor. “İSKİ Dijital Dönüşüm Projeleri” tanıtım toplantısı, İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu, CHP milletvekili Yunus Emre ve Eyüpsultan Belediye Başkanı Mithat Bülent Özmen’in katılımlarıyla, İSKİ Genel Müdürlüğü Konferans Salonu’nda gerçekleştirildi. Toplantı, İSKİ Genel Müdürü Dr. Şafak Başa’nın bilgilendirme konuşması ve İSKİ Bilgi İşlem Daire Başkanı Tayfun İşbilen’in projenin detaylarını paylaştığı sunumuyla başladı.
Geçmiş 5 yıllık dönemlerinde; ekonomik zorluklardan pandemiye, siyasi engelleme çabalarından doğal afetlere kadar uzanan olumsuzluklara rağmen birbirinden farklı hizmet kollarında başarılı olduklarının altını çizen İmamoğlu, “İnanın ifade etmekten artık geri durmuyorum; geçtiğimiz dönem yapmış olduğumuz yatırımların yarıştırılacağı bir 5 yıl yok. Bizim çok ileride olduğumuzu düşünüyorum. Çok başarı elde ettiğimizi düşünüyorum. Ve kırdığımız bu hizmet üretim, yatırım rekorlarını İstanbul'da yeni dönemde de devam ettireceğiz. İSKİ'nin de kendi özel sayfasında hassas ve değerli bir durum vardır. O da yaptığı yatırımlarda, özellikle altyapıda rekor seviyede bir dönemi başarmıştır. Ve gerçekten bütçe zorluklarıyla da başarmıştır” dedi.
İBB ve İSKİ’nin yaptığı altyapı yatırımlarından bazılarının “görünmez yatırımlar” olduğuna dikkat çeken İmamoğlu, bir kısım teknolojik yenilenmelerin de bu kapsamda olduğuna vurgu yaptı. Teknolojik anlamda ciddi yatırımlar yaptıklarını kaydeden İmamoğlu, “Bu görünmüyor, gözükmeyen bir iş. Bu yönüyle biz, bu alanda da güçlü işler yaptık ve yapmaya devam ediyoruz. Yer altında yağmur, su veya kanal, atık sularla ilgili yatırımlar yaparken ya da kronikleşmiş su baskını sorunlarını çözerken, özellikle az önce ifade edilen, suyun o büyük yolculuğu; ta Melen'den, İstanbul'a farklı barajlarımızdan içme suyu arıtma tesislerine ya da Anadolu yakasından Avrupa yakasına geçiş esnasında çok kapsamlı işlerimizi gerçekten hep birlikte yönettik. Mesela bizim dönemimizde, iddialı bir şekilde söylüyoruz, Boğaz’a ve Marmara Denizi'ne atık su girişi konusunda yürüttüğümüz yatırımlar, tarihe geçmiş bir yatırım dönemidir. Ve gerçekten belli noktalarda artık bunu sıfıra indirmiş seviyede olmanın da gururunu yaşıyoruz” diye konuştu.
İSKİ’nin, dere yataklarının ıslahı ve kente yeşil alanlar kazandırma noktasında da önemli çalışmalara imza attığını belirten İmamoğlu, “Bütün bunlar görünen, görünmeyen, yerin altı, yerin üstü, o dijital altyapısı ve teknolojik süreçler tam işlemediğinde, bütün yaptığınız işler, aslında vatandaşa da verimli bir şekilde ulaşamıyor. Bu yönüyle de bilgi teknolojileri, yazılımlar, siber güvenlik sistemlerini yenileme ihtiyacını, az önce anlatılan tüm detaylarıyla, çok değerli bir dijital dönüşüm projeleriyle beraber sonuca ulaştırdık ve artık güzel bir yatırım sürecini de şöyle de başardığımızı orada gördük; belki o çok atlanmış olabilir, ıskalanmış olabilir. Bizden önceki dönemde -son 5 yıl için konuşalım- baktığınızda yıllık daha az bütçeyi kullanan bu dairemiz, aynı dönemde bir de bu yatırımı yaptı. Yani rutin hizmeti verirken, örneğin, yıllık 35-36 milyon dolarlık bir bütçe kullanıyorken, bizim dönemde bunun 26-27 milyon dolarlara düşmüş olduğunu gördük. Ama biz, bu dönemde yaklaşık 1 milyar liraya doğru giden bir dijital dönüşüm yatırımını da yapmış olduk ve sorunları çözüme kavuşturmuş olduk” ifadelerini kullandı.
Teknolojik dönüşümle beraber 3 hedefe ulaşacaklarına vurgu yapan İmamoğlu, “Öncelikle abonelerin İSKİ hizmetinden daha hızlı ve daha verimli faydalanabilmelerini sağlamak… Bu, 7 milyon abonenin mutluluğu anlamına geliyor. İkinci olarak; İSKİ bilgi sistemlerinin kesintisiz ve daha hızlı çalışmasını sağlamak. Ve bu da tabi etkili ve verimli bir şekilde iş üretmesini sağlayacak bir amaca hizmet ediyor. Üçüncü olarak da eski bilgi sistemlerinin, özellikle siber güvenlik alanındaki eksiklerini gidermek. İSKİ Genel Müdürlük Kampüsü'nde kurulan sistemin bir de birebir yedeğini kurma konusundaki çalışmalarımız da çok önemlidir. Afet durumunda bu olmadığı takdirde, büyük sıkıntılar yaşanabiliyor. Özellikle deprem afeti, burada en önemli endişemiz. Bu konuda yatırım yapmamız gerekiyordu. İSKİ sistemlerinin kesintisiz çalışmasını sağlayacak ortamında sağlandığı bir yatırım oldu” bilgilerini paylaştı.
İSKİ'nin dijital dönüşümünün çok sayıda altyapı projesini de kapsadığına dikkat çeken İmamoğlu, şöyle konuştu:
“İstanbullulara nitelikli hizmet sunma konusunda, öncü olmaya devam edeceğiz. Az önce bahsedilen güçlü birtakım veriler vardı. Örneğin; 2019-2024 yılları arasında online işlem adedinin yüzde 335 artmış olması önemli. Dijital fatura önemli bir kavram. Bunun daha da büyümesini istiyoruz. Bunu yaparak hem işlemi kolaylaştırıyoruz hem kağıt kullanmıyoruz. Birçok aslında kazanımı var. Online işlem süresi yüzde 85 azaldı. Veri iletim hızı 50 kat arttı. Veri aktarım süreleri yüzde 65 azaldı dijital sisteminde. Yerin altında, yerin üstünde, dijital dünyada, gördüğünüz gibi etkin çalışmalara İSKİ olarak devam ediyoruz. Kendini halkın hizmetine adayanlar için çalışmanın da başarmanın da sınırı yok. Kendimiz çok enerjik hissediyoruz. Çok kararlı hissediyoruz. İstanbul'un bütün iyiliklere, tüm güzelliklere layık olduğunu düşünüyoruz. Çünkü bizler başardıkça, vatandaşın bizimle birlikte mutlu olduğunun farkındayız. Hatta bizden beklentisinin de arttığını biliyoruz. Ki bu da vatandaşın hakkıdır her zaman daha iyisini, daha iyi hizmeti alabilmek. Biz de zaten hep daha iyisini ve daha fazlasını hedefleyen bir ekibiz. Bizde yorulmak olmayacak. Ama birlikte çalışmak olacak. Kibir ya da tek bir kişinin bildiği bir tavırdan öte; ortak aklın, birlikte düşünmenin, beraber karar vermenin tadını çıkaran bir ekip olacağız. Ve bunlar bizim verimliliğimizi arttıracak. Tabii bütün bunları yaparak, görevimizi de yerine getirmiş olacağız. En zor görevleri yerine getirmek için hazır bir ekibiz.”
2019’da göreve başladıklarında, suda yüzde 40’ın üzerinde indirim yaptıklarını hatırlatan İmamoğlu, “Yani suyu, daha ucuza vatandaşımıza verme konusunda kararlılığımızı ortaya koyduk. Suyun fiyatını indirirken, aslında oradaki kriterimiz şuydu: Gerçekten bizden önceki süreç içerisinde, İSKİ'nin su birim fiyatları oldukça yüksekti. Bir dönem, yanlış hatırlamıyorsam 2013 yıllarında, metreküpü 1,8 dolarlara kadar çıkan, vatandaşa yansıyan, faturaya yansıyan birim fiyatı vardı. Şu anda bu, 0,6 dolarlarda. Yani bu kadar aslında aşağı inmiş durumda. Tabii bu kadar inmesinin bir başka etkisi de var, onu söyleyeyim. Türkiye'de yükselen enflasyon, ne yazık ki maliyetlerin çok yüksek artması, evet insanlarımızı çok etkiliyor ama bizi de etkiliyor. Ne yazık ki maliyetlerimizi çok yukarıya tırmandırıyor. Hep enflasyonun çok altında kalan fiyat artışlarıyla bu 5 yılı yönettik. Ve o bakımdan zordu işimiz. Ama biz, bu düşük metreküp fiyatına rağmen ve fiyat artışı yapamamamıza rağmen, biz, İstanbul'da bu 5 yılla yarışacak bir başka 5 yıllık yatırım dönemi olarak kendimize rakip görmüyoruz. Bu bağlamda biz, kendimize sadece rakip olarak yine kendimizi görüyoruz. İnşallah bunu daha da yukarıya taşıyacağız” diye konuştu.
Dr. Başa’nın verdiği bilgilere göre; İSKİ’nin Eyüpsultan’daki Genel Müdürlük kampüsünde kurulan sistemin bire bir yedeği, İBB Başakşehir Veri Merkezi’nde de kurulacak. Bu sayede, afet durumunda dahi İSKİ sistemlerinin kesintisiz çalışması sağlanacak. Proje; teknolojik olarak kullanım ömrü dolmak üzere olan ve günümüz ihtiyaçlarına cevap vermeyen İSKİ’nin dijital altyapısının, tüm yazılımlarının, bilgi teknolojileri ve siber güvenlik sistemlerinin yenilenmesi ihtiyacı üzerine geliştirildi. Mevcut sunucular, en son 2016 yılında güncellenmiş ve fiziksel donanım ağırlıklı bir bilgi teknolojisi altyapısı kullanılmaktaydı. Bu durum, daha çok bakım ve enerji maliyeti oluşturmaktaydı. Bununla birlikte sürekli artan dijital dönüşüm talepleri, mevcut altyapıyı yetersiz kılmaktaydı. Sürekli değişen siber saldırı yöntemlerine karşı alınacak tedbirler ve kanuni regülasyonlara uyum için güncel donanım ve lisans yatırımlarına ihtiyaç duyuldu. 2022 yılında başlayan dönüşüm sürecinde, öncelikli olarak yazılım ve donanım altyapısı yenilendi. Güncel ağ ve siber güvenlik donanımları ile daha hızlı ve daha güvenli bir bilgi teknolojileri altyapısı oluşturuldu. Dijital Dönüşüm Projeleri ile 2019-2024 yılları arasında online işlem sayıları, şimdiden yüzde 335 arttı, işlem süreleri ise yüzde 85 azaldı. Veri aktarım süreleri yüzde 65 azalırken, sunucu sistemleri arasındaki veri iletim hızı, 50 kat arttı. Devam eden proje kapsamında; İSKİ abonelerine hizmet eden sözleşme, faturalandırma ve ödeme sistemleri ile ilgili 78 farklı uygulama, yeni altyapıya uygun olarak baştan hazırlanacak.