CHP İstanbul Milletvekili Zeynel Emre, 6 Şubat depremlerinden etkilenen bölgelerde yaşayan kadınların sorunlarını Meclis’e taşıdı.
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’nın yanıtlaması istemiyle yazılı soru önergesi veren Emre, 6 Şubat 2023’te 15 milyona yakın insanın etkilendiği Kahramanmaraş merkezli depremlerden etkilenen kadınların sağlık sorunlarına ilişkin toplumsal cinsiyet temelli ayrıştırılmış bir veri olmadığına dikkat çekti.
Türk Tabipleri Birliği’nin raporlarında öne çıkan tespitlere yer verilen önergede, deprem bölgesinde kadınlar açısından güvenlik sorunu yaşandığı, şiddet ve taciz riskinin arttığı; geçici barınma alanlarında çok fazla kişinin kalması nedeniyle kadınların özel alanının daraldığı ve temizlik, bulaşık, çamaşır, bakım verme yükü gibi sorumlulukların arttığı; kadınların tuvalete, duşa güvenle gidemediği, tuvaletleri gereksinimleri oranında kullanamamaları nedeniyle idrar yolu enfeksiyonlarının arttığına dikkat çekildi. Cinsel sağlık ve üreme sağlığı hizmetlerinin Türkiye’nin de taraf olduğu uluslararası anlaşmalara göre sağlık hakkı kapsamında olduğuna vurgu yapan Emre, Koca’nın yanıtlaması için şu soruları sordu:
- Depremden etkilenen popülasyon içinde 6 Şubat 2023 tarihi itibariyle kaç gebe kadın bulunmakta idi? Bu gebe kadınların kaçı 6 Şubat 2023 itibarıyla gelecek 3 ay içinde doğum yapması beklenen gebelikler idi? 6 Şubat itibarıyla bölgede kaç gebe kadın sağlıklı bir şekilde doğum yapmıştır? Bu doğumlarda anne bebek ölümü oranı nedir? Canlı doğum yapanlardan kaçı sezaryen ile doğum yapmıştır?
- Bölgede 6 Şubat 2023 öncesi kaç tane kadın doğum polikliniği, ameliyathane ve yenidoğan birimi bulunan sağlık kuruluşu aktif bir şekilde hizmet vermekteydi? 6 Şubat 2023 depremleri sonrası iş bu kuruluşlardan kaç tanesi hizmet vermeye devam etti? Kaç tanesi kullanılmaz hale geldi? Deprem sonrası bölgede kaç tane ve nerelerde bu işleve sahip geçici sağlık birimi kuruldu?
- Gebe takip izleme sistemi uyarınca bölgede 6 Şubat itibarıyla gebeliklerinin son 3 ayında olan kadınlardan kaçının doğumu deprem sonrası hizmete devam eden veya hizmete alınan sağlık kuruluşlarında gerçekleşti?
- 6 Şubat 2023 depremleri sonrası deprem bölgesinde yeni doğum yapmış kadınlar ve yeni doğmuş bebeklerin kaçının sağlık durumları takip ediliyor? Sağlık problemleri ile ilgili sağlanan tedaviler ve olası sağlık problemlerine karşı alınan tedbirler nelerdir? Doğum sonrası 4 aylık süreçte kaç yeni doğan ve anne hayatını kaybetti? Bu ölümlerin kaçı anne ve yenidoğan sağlık hizmetlerinin sunulmaması, bu hizmetlere erişilememesi, yeterli beslenme veya yeterli barınma ve hijyene sahip olmayan koşullarda yaşamak zorunda kalınması nedeniyle gerçekleşmiştir?
- 6 Şubat depremlerinden sonra bölgede cinsel yolla aktarılan enfeksiyonların önlenmesine ilişkin alınan önlemler nelerdir? Bu kapsamda bölgede kontraseptif ihtiyacının karşılanmasına ilişkin olarak, kaç kondom, kaç rahim içi araç, kaç implant ve diğer doğum kontrol hizmeti verilmiştir?
- Bölgede 6 Şubat depremleri öncesi ve sonrasında, cinsel yolla aktarılan enfeksiyonla yaşayan kişi sayısı kaçtır? Bu kişilerin deprem öncesi ve sonrasında değişen şekilde demografik bilgisini içeren güncel veriler nelerdir? Söz konusu hastalara yeterli ve erişilebilir cinsel sağlık hizmetleri sunulmakta mıdır?
- Deprem bölgesinde üreme yaşında kaç kadın vardır ve kontraseptif kullanan kadınların kaçına kontraseptif sağlandı/sağlanıyor? Bölgede cinsel yolla bulaşan enfeksiyonla bulaş halinde olan kişilerin sayısı kaçtır ve bunlardan kaçına yardım edildi/ediliyor? Cinsel şiddete maruz kalmış kaç kişi tespit edildi ve cinsel şiddete maruz kalmış kaç kişiye yardım edildi?
- Devletin afet riskinin azaltılmasına yönelik programlarında kaç kadın yer aldı ve kadınların yerli, ırksal, etnik ve cinsel azınlık gruplarından olanlar, engelli kadınlar ve kızlar, ergenler, yaşlı kadınlar, evli olanlar kadınlar, hem kırsal hem de kentsel ortamlarda yoksulluk içinde yaşayan kadınlar, zorunlu seks işçiliği yapan ve ülke içinde yerlerinden edilmiş kadınlar, vatansız, mülteci, sığınmacı ve göçmen kadınların bu programlarda katılım oranı/sayısı nedir? STK’ların kadın katılımı ile ilgili yapmış olduğu etkinliklerde kadın katılımı nasıl desteklendi?
- Bölgede kürtaj yaptırmak isteyen kadınlara sağlanan kürtaj hizmetlerinin oranı nedir?
- Depremlerden etkilenen bölgede, 6 Şubat 2023 öncesi ve sonrası kadına ve erkeğe karşı cinsel saldırı ve cinsel taciz suçları ile çocuk istismarı suçuyla ilgili veriler ne şekildedir?
- Deprem bölgesinde bulunan bireylerin deprem sonrasında kürtaj hizmeti ihtiyacı arttı mı? Bu bireyler bu hizmete erişebildi mi? Deprem bölgesinde kaç tane kürtaj hizmeti veren sağlık kuruluşu vardır? 6 Şubat 2023 depremleri öncesinde ve sonrasında kürtaj hizmeti veren kaç sağlık kuruluşu vardır ve bunlar hangileridir?
- 6 Şubat 2023 depremlerinden etkilenen bölgede, cinsel şiddete dayalı gebelik sayısı kaçtır? Bu gebeliklerde kaç tanesi isteğe bağlı olarak 10 hafta içerisinde sonlandırılmıştır? İsteğe bağlı gebelik sonlandırmanın süresi bakımından ilgili cinsel saldırı suçunun sabit görülmesi nedeniyle 20 hafta içerisinde gebeliğin sonlandırılabilmesinin olanaklı olduğuna dair kaç tane mahkeme kararı verilmiştir?
- 6 Şubat 2023 depremleri sonrasında bölgedeki kadınlardan gebeliği sonlandırmak isteyenlerin bölgedeki hizmet kuruluşlarında veya çeşitli illerdeki hizmet kuruluşlarında hizmet alım verileri ne şekildedir?
- Deprem sonrasında olası baskı veya çekingenlikten ötürü ihtiyaçlarını, fiziksel veya psikolojik sorunlarını paylaşmaktan çekinebilecek özellikle kadın ve çocuk depremzedeler için kadın gönüllülerin katılımının artırılması adına neler yapıldı? Elinizdeki verilere göre gönüllülerin cinsiyet oranı nedir?
- Deprem bölgesindeki çadırların ve tuvaletlerin temizliği için hangi önlemler alındı? Hastalık riskleri göz önünde bulundurulduğunda, özellikle tuvaletlerin temizliği düzenli olarak yapıldı mı?
