Emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) sigortalı olduktan sonra ‘oyunun kuralı değiştiği’ için iş hayatına başladığında vaat edilenden daha geç emekli olacak geniş bir kitle. Her siyasi görüşten, meslekten 'üyesi' var. 8 Eylül 1999’daki düzenlemeyle emeklilikleri ertelendi.
Düzenleme yapıldığında iktidarda olmayan AKP’nin yönetiminde geri adım atılmadı. Aksine 31 Mayıs 2006’da çıkarılan 5510 sayılı kanunla nihai emeklilik yaşı 65’e kadar çıkarıldı. Muhalefetin mağduriyetlerin giderilmesine ilişkin teklifleri reddedildi. Gerekçe olarak, 'oluşacak mali yük' gösterildi.
Ekonomik krizin etkisiyle seçmen desteğini önemli ölçüde kaybeden iktidar, son dönemde EYT sorununu yeniden gündeme aldı. EYT'li sayısının, Mayıs 2022 itibariyle 4 milyon 683 bin 441 kişi olduğu belirtiliyordu.
Milyonların beklediği Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) yasası ocakta yürürlüğe girecek. Ocak ayının sonuna kadar başvurular yapılacak, maaş hesaplamaları da 1 Şubat itibarıyla olacak.
EYT'lilerin maaş hesabına, ocaktaki emekli maaş artışı da etki edecek. 8 Eylül 1999 ve öncesinde SSK, Bağ-Kur veya Emekli Sandığı'ndan herhangi birinde sigortalı çalışmış olanlar EYT kapsamında bulunuyor.
YAŞI DOLAN 5 BİN GÜNDE EMEKLİ OLACAK MI?
Eğer EYT çıkmamış olsaydı, 5900 gün üzerinden emekli olacaktı. Sadece prim günü koşulları farklı. 1999 öncesinde SSK'lı kadınlar 5000 prim günü ve 20 yıl sigortalılık süresine tabi iken Emekli Sandığı iştirakçisi kadınlar 7200 prim gününü tamamlamak zorunda. Eğer çıkartılacak EYT yasası ile 1999 öncesindeki prim günü ve sigortalılık süresi koşulları ile emeklilik hakkı getirilirse, Emekli Sandığı'na tabi kadınlar 7200 günü, erkekler ise 9000 günü tamamladıkları tarihten itibaren EYT'den yararlanırlar.
18 YAŞINDAN KÜÇÜKKEN SİGORTALI OLAN EYT'DEN YARARLANABİLİR MI?
Sigortalı çalışmaya 18 yaşından önce başlamak, EYT'den yararlanmayı engellemez. Sadece sigortalılık süresi, 18 yaşın doldurulduğu tarihte başlar. 18'den önce ödenen primler prim günlerine eklenir. SSK'lı bir erkek için aranan 25 yıllık sigortalılık süresi 27 Haziran 2000'de başlar. 2025'te sigortalılık süresi tamamlanarak EYT'den yararlanılabilir.
1999 ÖNCESİ SSK'LI MEMURLAR YARARLANABİLİR Mİ?
Sabah'ta yer alan habere göre, 8 Eylül 1999 ve öncesinde SSK, BAĞ- KUR veya Emekli Sandığı'ndan herhangi birinde sigortalı çalışmış olanların prim günü koşulları farklı. 1999 öncesinde SSK'lı kadınlar 5000 prim günü ve 20 yıl sigortalılık süresine tabi iken, Emekli Sandığı'ndakiler 7200 prim gününü tamamlamak zorunda.
Yasa ile 1999 öncesindeki prim günü ve sigortalılık süresi koşulları ile emeklilik hakkı getirilirse, Emekli Sandığı'na tabi kadınlar 7200, erkekler 9000 günü tamamladıkları tarihte EYT'den yararlanır.
STAJ BAŞLANGIÇ SAYILIYOR MU?
Staj ve çıraklık dönemi sigortaların başlangıç sayılıp sayılmayacağıyla ilgili bir soruya daha önce Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, "Onlar EYT kapsamında değil zaten. Sigorta girişi olanlarda bir sorun yok. Çıraklık ve stajyerlik bir sigorta girişi değil. Onlar sağlık sigortasını korumak üzere geliştirilmiş bir sistem" yanıtını vermişti.
KİMLER YENİ DÜZENLEMEDEN YARARLANACAK?
İlk sigortalı olduğu tarih Eylül 1999'dan önce olanlara yönelik bir düzenleme olacak. Bu tarihten önce sigortalı olan kadın çalışanlar 20 yıllık çalışma ve 5 bin gün prim günü tamamlarsa düzenlemeden yararlanacak.
Eylül 1999'dan önce sigortalı olan erkek çalışanlar; 25 yıllık sigortalılık süresi ve 5 bin prim günü doldurmuşsa emekli olacak. Düzenlemeden yararlanmak için çalışma süresinin ve 5 bin prim günün doldurulması şart. Hizmet süresini doldurmayanlar ve prim gün sayısı eksik olanlar düzenlemeden yararlanamayacak.
