Bugünlerde koronavirüsle mücadele eden Türkiye, 1930 ve 1960’lı yıllarda da salgın hastalıklardan veremle mücadele ediyordu. 1931 ile 1939 yılları arasında 22 bin 562 kişinin hayatını kaybettiği salgın nedeniyle Türkiye'de 1931 ile 1960 arasında 7 pandemi hastanesi kuruldu.
Verem dışında bu hastanelerde kolera, çiçek, veba, kızamık, tifo, dizanteri, tifüs ve uyuz gibi bulaşıcı hastalıklara yakalananlar da tedavi gördü.
ATATÜRK'ÜN KURDURDUĞU HEYBELİADA SANATORYUMU
Heybeliada Sanatoryumu Türkiye'nin ilk verem hastanesiydi. 1924 yılında Atatürk’ün emriyle kurulan ve 81 yıl boyunca hizmet veren tarihi Heybeliada Sanatoryumunda Türkiye Cumhuriyeti'nin ikinci Cumhurbaşkanı İsmet İnönü ve şair Ece Ayhan da tedavi gördü.
15 yıldır kaderine terk edilmiş durumda. Yapı önce 1999 marmara depreminde ardından da 2009 yılında çıkan yangında zarar gördü. 224 dönüm arazinin içinde bulunan bina, ağaçlarla çevrilmiş tepenin tam ortasında harabe halde duruyor.
SÜREYYA PAŞA SANATORYUMU'NUN İLK BİNASINI YIKTILAR
Hayır sever iş insanı Süreyya İlmen tarafından SSK’ya bağışlanan İstanbul Maltepe'deki araziye 1950 yılında inşa edilen ve daha önce KRT'nin gündeme getirdiği Türkiye'nin ikinci pandemi hastanesi olan 350 yataklı Süreyya Paşa Hastanesinin ilk binası 2005 yılında Sağlık Bakanlığına devredildikten sonra kaderine terk edildi. Geçtiğimiz aylarda da yıkıldı. Bu alana yeni bir bina yapılıp yapılmayacağı açıklanmadı.
KADERİNE TERK EDİLEN BALLIDAĞ GÖĞÜS HASTANESİ
1950 yılında İstanbul Maltepe’de pandemi hastanesi olarak kurulan Süreyya Paşa Sanatoryumu Hastanesi’nin yükünü azaltmak için ilgili kurumlarca araştırmalar yapıldı. İsviçre’den getirilen uzmanlar da bu çalışmaya dahil edildi. Araştırmalar sonunda kastamonu’nun daday ilçesinde 350 yataklı Ballıdağ Ğöğüs hastalıkları hastanesi yapıldı.
1954 yılında elli üç bin metrekare alana yapılan hastane; koah, zatürre, verem gibi çok sayıda hastanın da sağlığına kavuşmasına vesile oldu. Hastanede hababam sınıfı’nın yazarı türk edebiyatı’nın önemli ismi rıfat ılgaz da tedavi gördü. Ancak uzun süre ssk’ya bağlı faaliyet yürüten hastane, 2005 yılında sağlık bakanlığı’na devredilince kaderine terk edildi. Zamanla ballıdağ göğüs hastalıkları hastanesi’nin kapı, pencere ve demirbaşları yağmalandı. Hastane çürümeye terk edildi.
KARTAL'DAKİ SANATORYUM ARAZİSİNİ İMARA AÇTILAR
Kartal yakacık sanatoryumu da salgın için kurulan hastanelerdendi. Bu hastane 60 dönümlük bir alana yapıldı. Daha sonra bu alana kartal yakacık doğum ve çocuk hastanesi binası eklendi.
2017 yılında çevre ve şehircilik bakanlığı tarafından sit alanı olan bu arazinin bir kısmının turizme açılabileceğine dair bir karar alındı. Karar bu alanın imara açılması demekti. Henüz bir çalışma başlatılmadı.
3 HASTANE DEVLET HASTANESİ OLDU
Bu 4 hastane dışında salgınla mücadele için kurulan diğer 3 hastane devlet hastanesi olarak günümüzde hizmet veriyor.
İstanbul'da bulunan haydarpaşa sanatoryumu günümüzde devlet hastanesi olarak kullanılırken erenköy sanatoryumu da ruh ve sinir hastalıkları hastanesine çevrildi. İzmir'de kurulan emraz-i Sariye Hastanesi de günümüzde İzmir Tepecik Devlet Hastanesi olarak hizmet veriyor.