Enis Berberoğlu'nun avukatı Yiğit Acar, Berberoğlu'nun yeniden yargılanması için bir üst mahkeme olan 15. Ağır Ceza Mahkemesi'ne başvuru yaptı.
İtiraz dilekçesinde, "Anayasa Mahkemesi'nin ihlal kararı gereğince yeniden yargılamaya başladığına dair karar alınmasını ve bu kararla birlikte bir temel hak veya özgürlüğü ihlal ettiği Anayasa Mahkemesi'nce tespit edilen önceki İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi’nin 2016/205 Esas 2017/97 Karar sayılı kararı ile 13/10/2020 tarihili ek kararının kaldırılmasını, 6216 sayılı Kanun'un 50. maddesinin (2) numaralı fıkrasına göre ihlalin ve sonuçlarının ortadan kaldırılması hükmüne uygun olarak, yeniden yargılamaya hükmolunmasına, Yargıtay 16. Ceza Dairesi’nin 20/09/2018 tarih ve 2018/2088 esas, 2018/2728 karar sayılı onama kararına bağlı sonuçların geri alınması amacıyla yeniden yargılama kararına bağlı olarak müvekkilimiz hakkındaki yargılamanın CMK m 223/3-8 uyarınca dosya hakkında ivedi şekilde durma kararına hükmolunmasına karar verilmesini saygılarımızla arz ve talep ederiz" denildi.
İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi, salı günü Anayasa Mahkemesi'nin Enis Berberoğlu hakkında verdiği yeniden yargılama kararını ‘yerindelik denetimi kapsamında kaldığı’ gerekçesiyle reddetmişti.
Anayasa Mahkemesi, 14. Ağır Ceza Mahkemesi'nin kararıyla ilgili dün bir toplantı yapmış ancak bir açıklama yapılmamıştı.
HUKUKÇULARDAN TEPKİ
Anayasa Mahkemesi’nin (AYM) Enis Berberoğlu hakkında verdiği ihlal kararına yerel mahkemenin direnmesine hukukçular tepki gösterdi.
Cumhuriyet'ten Seyhan Avşar'ın haberine göre, eski AYM başkanlarından Yekta Güngör Özden, “Yerel mahkemenin kararı anayasaya ve anayasanın oluşturduğu yürürlükteki hukuk kurallarının tümüne aykırıdır. Yerel mahkemenin bu çabası hukuk dışı direnmedir. Bu bakımdan yargıçların siyasal iktidara güvenerek bu davranışlarda bulunduğu kanaatindeyim” dedi.
Prof. Dr. Korkut Kanadoğlu ise tüm devlet organlarının, Anayasa Mahkemesi’nin kararına uymak ve icrasını gerçekleştirmekle yükümlü olduğunu vurgulayarak aksi halde anayasanın varlığını sürdürmesinin tehlikeye düşeceğine dikkat çekti.
İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi’nin, AYM’nin Enis Berberoğlu hakkında verdiği ihlal kararına “yerindelik denetimi kapsamında kaldığı” gerekçesiyle direnmesinin anayasaya aykırı olduğunu aktaran Yekta Güngör Özden, “Bu kararla Türkiye hukukunun yeni bir yara aldığı kanısındayım. Bu bakımdan yargıçların siyasal iktidara güvenerek bu davranışlarda bulunduğu kanaatindeyim” diye konuştu.
İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi Başkanı Akın Gürlek’in birçok önemli yargılamada mahkeme başkanı olmasına dikkat çeken Özden, “Davaların mahkemelere dağıtılması savcılık kanalıyla yapılan işlemlerle oluyor. Bu davalara bir ayarlama ve düzenleme yapılıyor olabilir. Yargının giderek yıprandığı, kuşkularla dolu bir yapı haline geldiğini görüyoruz. Eski bir hukukçu olarak derin üzüntü duyuyorum” dedi.
‘TEKRARI YASAKTIR’
Prof. Dr. Korkut Kanadoğlu ise anayasanın 153. maddesiyle AYM kararlarının bağlayıcı olduğuna dikkat çekerek “Bu üstünlüğü koruma ve etkili kılma, AYM’nin görevidir. AYM kararının bağlayıcılığı herkes tarafından kabul görmüyorsa, anayasanın yaşaması (varlığını sürdürmesi) için gereken koşullar tehlikeye düşeceği gibi bireysel başvurunun da bir anlamı kalmayacaktır” dedi.
Bağlayıcı etkinin ancak ilgili kararın icrasıyla mümkün olacağını aktaran Kanadoğlu, “AYM, bir davranışın anayasaya (temel hakka) aykırılığını saptamışsa, bu davranışın tekrarlanması yasaktır. AYM tarafından tespit edilen ihlalin ortadan kaldırılmasına yönelik bir karar almakla yükümlü olan İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi, bu yasağa aykırı davranmış ve adil yargılanma hakkını ihlal etmiştir. Bu durumda AYM’ye yeniden başvurulur. AYM önceki kararıyla bağlıdır, ayrılamaz” diye konuştu.
AYM’nin Berberoğlu kararında ihlalin ne şekilde ortadan kaldırılacağını açık ve net biçimde tespit ettiğini aktaran Kanadoğlu özetle şunları söyledi:
“Söz konusu bu tespit, karara geçerlilik sağlayacak icraya ilişkindir. Dolayısıyla ihlal kararının bağlayıcılığını sağlamaya yönelik bir karardır. Tüm devlet organları, AYM’nin kararına uymak ve icrasını gerçekleştirmekle yükümlüdür.
Bu yükümlülüğe uymayan 14. Ağır Ceza Mahkemesi kararına karşı kendisine ivedilikle tekrar başvurulması halinde Anayasa Mahkemesi, bu kez kararının gerçekleştirilmesini sağlayacak biçimde TBMM’yi de açıkça yükümlü kılmalıdır. Aksi takdirde hukuksal güvenlik ve hukuksal açıklığı sağlama açısından büyük sorunlar yaşanmaya devam edecektir.”
DİB Sözcüsü ve eski AİHM Yargıcı Rıza Türmen "Işıklar yanıyor" polemiğine ilişkin "AYM hükümeti kızdıran kararlar vermesin diye yargıçlar üzerinde baskı kurulmak isteniyor" değerlendirmesinde bulundu.
Evrensel'den Birkan Bulut'un haberine göre, İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi, Anayasa Mahkemesi’nin Enis Berberoğlu’nun milletvekilliğinin düşürülmesi hakkında verdiği kararının “yerindelik denetimi kapsamında kaldığı” gerekçesiyle, yeniden yargılamaya yer olmadığına karar verdi. Böylece mahkeme, Berberoğlu’na verilen 5 yıl 10 aylık hapis cezasında direndi. AYM kararları kesin olmasına rağmen yerel mahkeme tarafından tanınmaması, tartışmalara neden oldu. AYM üyesi Engin Yıldırım’ın AYM binasının fotoğrafını paylaşarak “ışıklar yanıyor” demesi üzerine İçişleri Bakanlığı da resmi sosyal medya hesabında paylaştığı kendi binasının fotoğrafıyla “ışıklarımız hiç sönmedi” mesajını verdi. AYM Üyesi Yıldırım’ın paylaşımı, iktidar cephesinde darbecilikle itham edildi.
Gelişmelere ilişkin sorularımızı yanıtlayan Demokrasi için Birlik Sözcüsü (DİB) ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) eski Yargıcı Rıza Türmen, Enis Berberoğlu’nun seçme ve seçilme hakkının ihlal edilerek tutuklandığını söyledi. Berberoğlu’nun yeniden milletvekili seçildiğini ve tutuklanması için dokunulmazlığının kaldırılmasına ihtiyaç olduğunu belirten Türmen, AYM’nin bu konuda seçme seçilme hakkı ihlali ve tutuklamanın hukuka aykırı olması gerekçesiyle bir karar verdiğini kaydetti.
"MAHKEMELER AYM KARARINA UYMAK ZORUNDA"
AYM kararlarının kesin olduğunu vurgulayan Türmen, “Bu kararlara diğer mahkemeler uymak zorundadır. Yoksa AYM kararının hiçbir anlamı kalmaz. Böyle bir durumda AYM kararı nasıl uygulanacak” değerlendirmesinde bulundu. Birini derece mahkemesinin AYM kararı doğrultusunda yeniden yargılamaya gitmesi gerektiğini belirten Türmen, yerel mahkemenin AYM kararını reddetmesinin hukuk devletine vurulan ağır bir darbe olduğunu dile getirdi.
DAHA ÖNCE DE OLMUŞTU
“Böyle bir skandal olamaz” diyen Türmen, AYM hak ihlali kararına rağmen yerel mahkeme tarafından tahliye edilmeyen Mehmet Altan ve Şahin Alpay örneğini hatırlattı. Türmen, AYM’nin bunun üzerine yeni bir karar aldığını söyledi.
İPTAL DEĞİL, HAK İHLALİ
AYM’nin birinci derece mahkeme kararını iptal etmediği yönündeki yorumları eleştiren Türmen, “Bu iptal davası değil ki; AYM’ye yaılan bireysel başvuru kararının ardından hak ihlali kararı verildi. Bunu uygulayacak olan da birinci derece mahkemesi. AYM’nin nerede yetkili olup olmadığına İstanbul 14 Ağır Ceza Mahkemesi mi karar verecek? Böyle bir rezalet olabilir mi?” dedi.
"İÇİŞLERİ BAKANLIĞI’NIN NE ALAKASI VAR?"
AYM’ye yönelik diğer kurumların tepkilerini değerlendiren Türmen, “İçişleri Bakanlığı’nın ne alakası var? Böyle bir şey nerede görülmüş? AYM hükümeti kızdıran kararlar vermesin diye yargıçlar üzerinde baskı kurulmak isteniyor. Soylu’nun 'Korumasız dolaş' sözleri, Bahçeli’nin çıkışı… AYM kapatılıp Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ne uygun bir mahkeme yaratılsın gibi acayip laflar ortaya atılıyor” dedi.