TCMB, hükümete Merkez Bankası Kanunu’nun 42’nci maddesi uyarınca, enflasyon hedefine ulaşılamaması halinde, hedeften sapmanın nedenleri ve alınması gereken önlemleri içermesi gereken mektubu yazdı. Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati’ye gönderilen açık mektupta; Rusya-Ukrayna savaşı, yüksek enerji fiyatları ve finansal oynaklıklara dikkat çekildi ama hangi kararlar ve uygulamalar sonucu enflasyon hedefine ulaşılamadığına yer verilmedi. 2021 mart ayında yüzde 19 olan politika faizinin 10 puanlık indirimle yüzde 9’a çekilmesinin etkilerinin yer bulmadığı mektupta, şunlar kaydedildi:
'POLİTİKA ARAÇLARI GÖZDEN GEÇİRİLDİ'
2022 yılında TCMB’nin tüm politika araçlarında kapsamlı bir gözden geçirme süreci yürütüldü. TCMB’nin bütünleşik politika çerçevesi olan Liralaşma Stratejisi atılacak adımlara dair etki analizlerine dayalı olarak oluşturuldu. Uygulanan stratejinin, kalıcı fiyat istikrarı için iki ön koşul olan finansal sistemde Türk lirasının ağırlığının yapısal olarak artırılması ve cari fazla kapasitesi oluşturulması açısından destekleyici etkileri oldu.
'REZERVLER, ÇEŞİTLENDİRİLMİŞ KAYNAKLARLA GÜÇLENDİRİLDİ'
Çeşitlendirilmiş rezerv kaynaklarıyla güçlendirilen TCMB rezervleri, yüksek enerji fiyatları ve finansal oynaklıklar nedeniyle küresel çapta yaşanılan büyük rezerv kayıplarına rağmen artış gösterdi. Ülke para takası anlaşmalarının etkinleştirilmiş kullanımı sayesinde yerel parayla ticaret yaygınlaşırken, döviz piyasalarının da uzun dönemde daha dengeli bir yapıya kavuşması yönünde önemli gelişmeler gözlendi. Etkin rezerv politikasının liralaşma adımlarıyla desteklenmesi sonucunda mevduattaki Türk lirası payında güçlü bir artış eğilimi gerçekleşti.
'CARİ FAZLA KAPASİTESİ GELİŞTİRİLDİ'
Hedefli kredi, likidite, karşılıklar ve teminat politikalarının kredilerin büyüme hızı, kompozisyonu ve iktisadi faaliyetle buluşması açısından önemli etkileri oldu. Rusya-Ukrayna Savaşı sonrasında ani artış gösteren kredi büyümesi kontrol altına alınmış, kredilerin kompozisyonunda ticari, KOBİ, yatırım ve ihracat kredilerinin payı tarihsel yüksek seviyelere ulaştı. Küresel iktisadi faaliyetteki zayıflama sürecinin getirdiği risklere karşı finansman maliyetlerinin uygunluğu yoluyla yatırım ve cari fazla kapasitesinin desteklenmesi sağlandı. Savaşın etkisiyle yükselen ticari kredi ve tahvil faizleri, alınan etkin önlemlerle önemli oranda geriledi. Böylelikle parasal aktarımın güçlendirilmesi sağlandı. Tüm bunlar sonucunda, enerji fiyatlarının etkileri dışlandığında, 2022 yılında cari fazla kapasitesi geliştirildi.
'YILIN İKİNCİ YARISINDAN İTİBAREN ENFLASYONDA KADEMELİ YAVAŞLAMA BAŞLADI'
Uygulanan etkin politikalarla kalıcı fiyat istikrarının önündeki yapısal sorunların giderilmesi yönünde önemli kazanımlar elde edildi. Buna ek olarak, söz konusu politikaların olumlu sonuçlarının görülmesi ve küresel enerji fiyatlarının da görece istikrar kazanması ile birlikte yılın ikinci yarısından itibaren enflasyonda kademeli bir yavaşlama süreci başladı. Aylık enflasyon oranlarındaki yavaşlama manşet ve çekirdek enflasyon, enflasyon yayılımı ve beklentileri ile ana eğilim göstergelerinin önemli oranlarda gerilemesine yol açtı.
'MEVDUATTA LİRALAŞMA HEDEFİ İLK 6 AYDA YÜZDE 60’A ÇIKARILDI'
TCMB, 2023 yılında Liralaşma Stratejisi’ni tüm unsurlarıyla veri odaklı ve etki analizlerine dayalı olarak kararlılıkla uygulamaya ve geliştirmeye devam edecektir. Mevduatta liralaşma oranının yılın ilk yarısı itibarıyla yüzde 60’a çıkarılması ve yılın geri kalanında liralaşmadaki artış sürecinin devam etmesi hedeflenmektedir. Bankaların teminat, fonlama ve kredi kanallarını kullanım imkanları liralaşma hedefleri doğrultusunda kalibre edilecektir. Türk lirası likidite yönetiminde Açık Piyasa İşlemleri fonlama kanalının temel unsuru haline getirilerek, bu kanalla yapılan fonlamanın payı kademeli bir şekilde artırılacaktır.
'REZERVLER ARTIRILMAYA DEVAM EDECEK'
Kredilerin büyüme hızı ve kompozisyonunun 2023 yılında öngörülen enflasyon patikasıyla uyumlu olması sağlanacaktır. Kredilerin yatırım, istihdam, üretim, ihracat ve cari fazlayı artıran faaliyetleri destekleyecek şekilde kullanımını öngören hedefli kredi anlayışı güçlendirilerek uygulanacaktır. Rezerv kaynakları çeşitlendirilmeye ve TCMB rezervleri artırılmaya devam edilecektir. Politika çerçevesinin, döviz piyasalarında arz ve talebin sağlıklı ve istikrarlı bir denge içinde serbest piyasa koşullarında oluşumuna katkı sağlayacağı öngörülmektedir.
'ENFLASYONUN, ÖNGÖRÜLERLE UYUMLU DÜZEYE GERİLEMESİ SAĞLANACAK'
TCMB, fiyat istikrarını kalıcı şekilde tesis etme hedefi doğrultusunda geliştirdiği Liralaşma Stratejisi’ni kararlılıkla uygulamaya devam edecektir. Türkiye Ekonomi Modeli çerçevesinde oluşturulan yüksek eşgüdümün desteğiyle tüketici fiyatları yıllık artış oranının Enflasyon Raporu öngörüleriyle uyumlu düzeye gerilemesi sağlanacaktır.
