Antalya’da gerçekleştirilen ve bugün sona erecek enerji zirvesinde, olası elektrik zammıyla ilgili önemli mesajlar verildi. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez ile Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (EPDK) Başkanı Mustafa Yılmaz, şehiriçi elektrik dağıtım şirketlerinin çatı örgütü ELDER yöneticileriyle pazar günü bir araya geldi. Toplantıya, elektrik tarifeleri damga vurdu. Şirketler, maliyet artışlarından yakındı. Enerji Bakanı Dönmez, maliyet artışlarının zammı gerektirdiğini belirterek, “Zam yapmamız gerekiyor” dedi. Aralık’ta zam yok. Yeni yılda, 1 Ocak’ta zamma kesin gözüyle bakılıyor. Oran konusu net değil, “çift hane” yüksek olasılık olarak değerlendiriliyor.
Türkiye’de 21 şehiriçi elektrik dağıtım bölgesi bulunuyor. Devlet, elektrik dağıtım şirketlerini özelleştirdi ve bu alandan çıktı. Ülke genelinde elektrik dağıtımı özel sektör eliyle yerine getiriliyor.
Aynı holding bünyesinde faaliyet gösteren şehiriçi elektrik dağıtım şirketlerinin “kardeş” kuruluşları tedarik şirketleri, abonelerine satmak üzere devletin kontrolündeki Elektrik Üretim AŞ (EÜAŞ) ve piyasadan özel üreticilerden elektrik alıyor. Bu şirketler, son aylarda satın aldıkları elektrik ile satış fiyatları arasında aleyhlerine bir makas oluştuğunu belirterek, bu farka bağlı olarak eylülde1.5 milyar TL olan, yıl sonunda 7 milyar TL’ye ulaşacağı hesaplanan kayıplarının söz konusu olduğunu dile getiriyor.
Peki, bu şirketlerin öne sürdükleri ve 7 milyar TL’ye ulaşacağını ifade ettikleri kayıpları nereden kaynaklanıyor? Bu soruyu yanıtlamak için eylül ayına geri dönelim.
Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu, yılın son çeyreğinde (1 Ekim-31 Aralık) geçerli olacak elektrik tarifelerini belirlemek üzere 30 Eylül Perşembe günü bir toplantı gerçekleştirdi. Toplantıda, elektriğe 1 Ekim’den geçerli her abone grubu için yüzde 15 zam kararı alındı. Karar, yayımlanmak üzere Resmi Gazete'ye gönderildi. İzleyen saatlerde, Enerji Bakanlığı’nda zam trafiği yaşandı. Bakanlıkta, EPDK yöneticilerinin de yer aldığı bir toplantı yapıldı.
Elektrik ve doğalgaza yapılacak zammın enflasyon üzerinde yaklaşık 1 puan etki yaratacağı ifade edildi. Cumhurbaşkanlığı’nın da devreye girmesi üzerine zam kararı geri çekildi.
Bu arada, elektrik fiyatlarını etkileyecek önemli bir gelişme daha oldu. BOTAŞ, 1 Kasım’dan geçerli doğalgaza sanayi için yüzde 48.4, elektrik üretim santrallarına da yüzde 46.8 oranında zam yaptı. Bu zamla birlikte birim üretim maliyetleri de belirgin biçimde arttı.
Antalya zirvesi ve elektrik zammı
ELDER yönetimi ve elektrik şirketlerinin üst yönetimi, Antalya’da gerçekleştirilen zirvede Pazar günü bir araya geldikleri Enerji Bakanı Fatih Dönmez ile EPDK Başkanı Mustafa Yılmaz’a, elektrik tarifeleri ve maliyet artışları konusunda taleplerini dile getirdi.
Şirketler, maliyetlerinin artmaya devam ettiğini, bu süreçte elektrik tarifesinin sabit tutulması nedeniyle zorlandıklarını ifade etti. Şirketler, finansal yönden yüklerinin arttığını, bu yükün parasal büyüklüğünün yıl sonunda 7 milyar TL’ye ulaşacağını kaydetti. Bunun, tarife yoluyla telafisini gündeme getirdi. Enerji yönetimine göre bu tutar, 7 milyar TL değil 5.5 milyar TL.
Bakan Dönmez, maliyet artışlarının zammı gerektirdiği konusunda net bir değerlendirmede bulunarak, “Zam yapmamız gerekiyor” dedi. Dönmez’in zam konusunda ihtiyatlı bir dil kullanması dikkat çekti. Zira, olası bir erken seçim de dikkate alındığı için elektrik ve gaz zammının ekonomiden daha çok siyasi yönü ağır basıyor. Bu nedenle son kararı, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan verecek.