Emekli çalışmaya mahkum: Geçinemiyorlar

Cumhuriyet'ten Mustafa Çakır'ın haberine göre, milyonlarca emeklinin alım gücü yüksek enflasyon ve düşük maaş bağlama oranları nedeniyle yıldan yıla düşerken aylıklarıyla geçinemeyen çok sayıda yurttaş da çalışmaya devam ediyor.

CHP Milletvekili Ünal Demirtaş’ın, bu konuda Meclis Araştırma Komisyonu kurulması amacıyla verdiği önergedeki detaylar ise emeklilerle ilgili çarpıcı veriler içeriyor:

SGK’ye göre bugün Türkiye’de işçi, esnaf, memurlarla ilgili sosyal güvenlik sistemleri kapsamında toplam 13 milyon 832 bin 887 emekli yurttaş var. Ancak aldıkları emekli aylıkları ile geçinemeyen yaklaşık 7 milyon emekli, emekli olduktan sonra çalışmaya devam ediyor.

Çünkü kişi başına ortalama milli gelirin 12 bin 582 dolar ile en yüksek olduğu 2013’te, en düşük SSK emeklisinin 923 liralık maaşı o yılki 1.90 liralık dolar kuruyla 486 dolar, en düşük memur emeklisinin 1163 liralık maaşı 612 dolar, en düşük Bağ-Kur emeklisinin 738 liralık maaşı 388 dolardı. 2022’de ise önerge verildiğinde 18.60 olan dolar kuru üzerinden en düşük SSK emeklisinin 3 bin 500 liralık maaşı 188 dolar, en düşük memur emeklisinin 5 bin 326 liralık maaşı 286 dolar, en düşük Bağ-Kur emeklisinin 4 bin 7 liralık maaşı 215 dolara indi. Buna göre son dokuz yılda işçi emeklisi 298 dolar, memur emeklisi 326 dolar, esnaf emeklisi 173 dolar kaybetti.

AĞIR İŞLERDE ÖLÜM

Maaşlardaki erimeyi ortaya koyan bir başka gösterge gram altın fiyatları. 2002’de 240 liralık en düşük SSK emeklisi maaşıyla gramı 18.2 lira olan altından 13 gram, 377 liralık en düşük memur maaşıyla 21 gram, 138 liralık en düşük Bağ-Kur maaşıyla 7.5 gram alınabiliyordu. Ekim 2022’de ise gramı 990 lira olan altından en düşük işçi emeklisi maaşıyla 3.5 gram, en düşük memur emeklisi maaşıyla 5.3 gram ve en düşük Bağ-Kur emeklisi maaşıyla 4 gram alınabiliyor.

Önergedeki bir başka dikkat çekici nokta ise emekli olduktan sonra çalışanların karşılaştıkları iş kazaları. Örneğin Nisan 2021’de, 71 yaşındaki Mustafa Şimşek taşeron işçi olarak çalıştığı inşatta çöken iskelenin altında kalarak Mart 2022’de ise 77 yaşındaki Hikmet Sungur Kayseri’nin Melikgazi ilçesindeki 14 katı inşaatta gece bekçiliği yaparken yüksekten düşme sonucu öldü.