Özellikle son dönemde kamuoyunda kira geliri elde edenlere ilişkin vergilendirme süreci çok konuşulmuştu. Ev sahiplerinin belediyelere ödediği emlak vergisi ödemeleri Mart ayı başında başlıyor. Konut sahipleri, rayiç bedelin binde 1'i (büyükşehirlerde binde 2'si) oranında, işyeri sahipleri rayiç bedelin binde 2'si (büyükşehirlerde binde 4'ü) oranında vergi ödüyor.
Konuyla ilgili tüm merak edilenleri anlatan Gayrimenkul Uzmanı Mustafa Hakan Özelmacıklı, Hürriyet'e anlattı. Özelmacıklı,"Emlak vergisi birinci taksiti mart, nisan ve mayıs aylarında, ikinci taksiti kasım ayında olmak üzere iki eşit taksitte ödenebilmektedir. 2024 yılı emlak ve çevre temizlik vergisi 1. taksit ödemeleri için verilen süre 31 Mayıs Cuma günü sona eriyor. Emlak vergisi, gayrimenkulün kayıtlı olduğu ilgili belediyeye ödeniyor ve belediyelerin ödeme yöntemlerinin yanı sıra bazı belediyeler için e-Devlet üzerinden de ödeme yapılabiliyor" dedi.
Maliye kira bildirim formu nedir?
Bu kapsamda Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB), Dijital Vergi Dairesi'nden kiracılara yönelik "Kira Bildirim Formu" yayınladı.
Bu yöntemle mülk sahiplerinin beyan ettiği kira gelirleriyle kiracıların beyanlarını karşılaştırma imkanı oluşacak. Böylece düşük kira bedeli gösterenler, yanlış beyanda bulunanlar veya hiç beyanda bulunmayanlar ortaya çıkarılmış olacak. Bu adımın vergi kayıp ve kaçağının önlenmesinde önemli bir işlev görmesi bekleniyor.
Dijital Vergi Dairesi e-devlet girişi nasıl yapılır? Kira gelir beyannamesi nereden verilir?
Kiracılar, eğer Dijital Vergi Dairesi aboneleri ise, kullanıcı bilgileri ve şifreleriyle sisteme giriş yaparak bu forma erişebilirler. Aynı zamanda e-Devlet şifresi kullanarak da gerekli bilgilere ulaşmak mümkündür. Uygulamaya giriş yapıldığında, "Değerli mükellefimiz, bilgileri doldurarak kayıt dışı ekonomi ile mücadele edilmesine destek olabilirsiniz" ifadesi görülüyor.
Kira gelir beyannamesi ne zaman nasıl verilir?
Beyannameler 2023 dönemine ait mükellefler için 1 Mart - 31 Mart (akşamına kadar) tarihleri arasında düzenlenecek. Ödemeler ise mart ve temmuz olmak üzere 2 taksit şeklinde yapılır.
Kira beyannamesi sınırı ne kadar oldu?
2024 yılı için yıllık 33 bin lira, aylık ise 2 bin 750 lira üzerindeki kira gelirleri beyan edilmeli. Aksi durumda usulsüzlük kapsamında cezalar ve faizli ödeme yükümlülükleri bulunuyor.
Kimler vergi vermek zorunda?
Konutlarda her bir konut için aylık 500 TL ve üzerinde haftalık, günlük veya benzeri şekilde kısa süreli konut kiralamalarında ise tutara bakılmaksızın kira geliri elde edenlerin,
İş yerlerinde, miktar sınırlaması olmaksızın iş yerini kiraya verenler ile kiracıların, kiraya ilişkin tahsilat ve ödemelerini banka ve benzeri finans kurumları veya posta idareleri aracılığıyla gerçekleştirmeleri ve bu kurum ve kuruluşlar tarafından düzenlenen belgelerle bu ödemeleri tevsik etmeleri zorunluluğu bulunmaktadır.
'Emlakçılar da denetleniyor'
Ankara Tüm Emlakçılar Meslek Odası (ATEM) Başkanı Hakan Akçam, GİB'in uygulamasını değerlendirirken, vergi dairesi müdürlüklerindeki personelin uzun süredir sahaya çıkarak kiracı ve ev sahiplerini ziyaret ettiğini ve burada kiralara ilişkin sorular yönelttiğini söyledi. Akçam, "'Kiranız ne kadar, geçmiş yıllardan bu yana kiranız ne kadar arttı, kiranızı yatırdığınız IBAN numarası nedir, evi emlak danışmanı ya da ev sahibi aracılığıyla mı tuttunuz?' gibi sorularla vatandaştan bilgi alınıyor. Eğer kendisi veya ilgili kişi yoksa eve ihbarname bırakılıyor. Sorularla aynı zamanda emlakçılar da denetleniyor" dedi.
Akçam, bu süreçte bilgilerin tutmaması durumunda cezai müeyyide uygulanacağına dikkati çekerek şöyle konuştu:
"Her yıl ev sahiplerinin kira beyannamesi verme zorunluluğu var. Düşük kira bedeli gösterenler, yanlış beyanda bulunanlar veya hiç beyanda bulunmayanların sayısı oldukça fazla. Bunun tespiti için güzel bir çalışma."
Emlak vergisi nasıl belirleniyor?
Emlak vergilerinde bina vergisinin oranı meskenlerde binde 1, diğer binalarda binde 2, arazide binde 1 ve arsalarda binde 3’tür. Bina, arsa ve arazilere ilişkin vergi oranları büyükşehir belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde yüzde 100 artırımlı uygulanacağı hükme bağlanmıştır.
Emlak vergisine esas değerler aslında 4 yılda bir belirleniyor. En son 2022 yılında belirlenmişti. Emlak vergisinin matrahını takdir komisyonları belirliyor. Vergi matrahını etkileyen arsa ve arazi birim metrekare değerlerini bu komisyon belirliyor.
Birinci dereceden akrabalara verilen evler için vergi yok
Taşınmazların ücretsiz olarak verilmesinin bazı şartları var. Bir kişi sahip olduğu taşınmazı bazı kişilere ücretsiz kullandırabiliyor. Kişi kendi mal sahibi olduğu yeri anne ve babasına ücretsiz verebilir. Birinci derece akrabaları kapsamında büyük anne ve büyük baba, kardeş, torunlar, çocuklara verilen evler için gelir vergisi verilmiyor.
Bunun dışında Gelir İdaresi Başkanlığı ‘bir gayrimenkulde bu kişiler dışında oturanlar varsa kira geliri varmışçasına vergi tahsil edilmelidir’ diyor. Teyze, hala, amca, dayı, yeğen, kayınvalide, kayınpeder gibi akrabalar yani birinci dereceden yakını olmayan akrabalar için bir vergilendirme söz konusu.
