Son aylarda sağlık sektöründe genel bir kriz hali var. Haklarında yeterli iyileştirme sağlanamadığı için greve çıkan hekimler ve sağlık çalışanlarından sonra şimdi de eczacılar eylem hazırlığında.
Eczane kapatma da dahil, kademeli eylem hazırlığında olan eczacıları buna iten ana neden ise 13 yıldır değiştirilmeyen ilaç fiyat kararnamesi.
Kira, elektrik, doğalgaz, personel gideri gibi rutin ödemeleri dahi yapamayacak noktaya geldiğini belirten eczacılar borç sarmalına girdiklerini; en temel işletme giderlerini dahi karşılayamaz duruma geldiklerini ve iflasın eşiğine dayandıklarını söylüyor.
Bu kararnamenin hastalar tarafında yarattığı sorun ise, ilaç yokluğunun daha da büyümesi.
Sene başından bu yana önce yüzde 25’lere çıkan, daha sonra yapılan kur zamlarıyla yüzde 10’lara inen ilaç yokluğu, yeniden tırmanışa geçti.
RUTİN HALİNE GELDİ: 5 İLAÇTAN 1’İ YOK
Sozcu.com.tr’ye konuşan Ankara Eczacı Odası Başkanı Taner Ercanlı, ilaçlardaki bulunurluk sorununun yeniden yüzde 20’ye dayandığını, yani neredeyse her 5 ilaçtan biri bulunamaz hale geldiğini ve bunun artık bir rutin haline geldiğini söyledi.
“Bunun yanı sıra hastaların cebinden çıkan ilaç fiyat farkları da inanılmaz artmış durumda” diyen Ercanlı, “Reçetesiyle gelen bir hasta 15 gün önce 30 TL öderken, şimdi 45-50 TL ödüyor. Kamunun ödediği rakamlarda değişiklikler var” diye konuştu.
Özellikle kanser, diyabet, tansiyon hastalarını ilgilendiren ilaçlarda sorun yaşansa da bu sorunun tüm ilaç gruplarını kapsadığı belirtiliyor.
YENİ NESİL İLAÇLAR DA TÜRKİYE’YE GELEMİYOR
Hem eczacıları ekonomik darboğaza sokan hem de hastayı tedavi sürecinde ilaç bulamayarak mağdur eden temel nedenin mevcut ilaç fiyat kararnamesi olduğu belirtiliyor.
Bu fiyat kararnamesinin artık değiştirilip, Türkiye’nin gerçekliğiyle bağdaşan yeni sistemlerin oluşturulması gerektiğini söyleyen Ercanlı, “Ülkedeki eczacıların yaşamlarını devam ettirmesinde sıkıntı yaratan bu kararname, aynı zamanda hastaların ilaca erişiminde de büyük bir engel” dedi.
Ercanlı, “Türkiye’de uygulanan bu politikalar yalnızca ilaç yokluğuna neden olmuyor dünyada keşfedilen, tedaviye sunulan yeni moleküllerin yüzde 80’e yakınının da Türkiye’ye gelememesine yol açıyor. Bu da hastaların tedaviden yoksun kalmasına neden oluyor” diye konuştu.
‘HASTALARA FİYAT FARKI ÇIKARMAYAN İLAÇ KALMADI’
İki gün önce, ülke genelindeki 54 bölge eczacı odasının başkanı ortak bir açıklama yapmış ve Ercanlı’nın bahsettiği sorunlara ilişkin şunları demişti:
“Hastalarımızın yaşadıkları bu mağduriyetin sorumlusu eczacılar değildir. Yaşanan bu soruna kalıcı ve gerçekçi bir çözüm bulunmazsa, vatandaşlarımızın ilaca erişimi her geçen gün daha da zorlaşacaktır. Bu durum ciddi sağlık sorunları yaratacaktır.
“Ayrıca, hastalarımıza fiyat farkı çıkarmayan ilaç neredeyse kalmadı. Bazı ilaçlarda, Sosyal Güvenlik Kurumu’nun karşıladığı tutarın daha fazlasını hastalarımız cebinden ödemek zorunda kalıyor.”
‘ECZANELERİN YARISI İFLASIN EŞİĞİNDE’
Mevcut fiyat kararnamesinin eczacılar tarafında yarattığı olumsuzluklara dikkat çeken İstanbul Eczacı Odası Başkanı Pınar Özcan ise, sozcu.com.tr’ye yaptığı açıklamada şöyle dedi:
“Eczaneler tarafında 13 yıldır güncellenmeyen oranlar var. Biz de bu enflasyon ortamında masraflarımızı karşılayamamaya başladık. Sistem bizim açımızdan çöküş anlamına gelmeye başladı. Eczanelerin yarısı kapanma tehlikesiyle karşı karşıya.”
NE YAPILMALI?
Sorunun çözümüne ilişkin neler yapılması gerektiği ile ilgili Ankara Eczacı Odası Başkanı Taner Ercanlı şunları söylüyor:
“Kura dayalı sistemin yürüme şansı yok. Türkiye’nin gerçekliğiyle bağdaşan yeni sistemlerin oluşturulması lazım. Fiyat kararnamesiyle yılda bir kez şubat ayında yapılan kur güncellemesi, yılda en az 2-3 kere yapılmalı.
Bunun yanı sıra depolardaki ilaçlar kritik seviyenin altına düştüğünde uyarı veren bir sistem oluşturulmalı. Uzun vadede ise çözüm net: Gerek ilaç gerek ham maddede dışa bağımlılığımızı azaltmadığımız, yeni ilaç molekülü geliştirmediğimiz ve ARGE’ye yatırım yapmadığımız müddetçe ilaçlardaki yokluğu çözmemiz mümkün değil.”
ECZACILAR EYLEM HAZIRLIĞINDA
Türk Eczacıları Birliği ve 54 bölge eczacı odası başkanlarının bir araya geldiği toplantıda eylem kararı da çıktı.
Ancak henüz eylem planı oluşturmadıklarını anlatan eczacılar, ilerleyen günlerde eczane kapatma eylemleri yapabileceklerini ifade etti.
Ekonomik krizin kendilerini tükettiğini belirten ve “Eczane iflaslarının başlaması an meselesidir” açıklamasında bulunan eczacılar, ortak açıklamalarında “Meslek onurumuzu korumak için gerekirse eczane kapatma da dâhil olmak üzere kademeli eylem planımız acilen hayata geçirilecektir” ifadelerine yer verdi.
DOKTORLAR GREVDE, AİLE HEKİMLERİ İŞ BIRAKTI
Türk Tabipleri Birliği (TTB) ve sağlık emek-meslek örgütleri de TBMM’ye sunulan, hekimler ile sağlık çalışanlarının haklarına ilişkin yasa teklifine karşı 15 Haziran 2022 Çarşamba günü grev kararı almıştı.
Bunun yanı sıra, aile hekimleri de Aile Hekimliği Sözleşme ve Ödeme Yönetmeliği’nin geri çekilmesi, özlük haklarının iyileştirilmesi talebiyle dün 2 günlük iş bırakma eylemine başlamışlardı.