2000’lerin ilk 20 yılında bilim adamları, uyku yoksunluğunun etkilerini inceleyen bazı çalışmalar yaptı. Araştırmacılar uykunun konsantrasyon, verimlilik ve bilişsel zeka dahil olmak üzere çeşitli beyin işlevleriyle bağlantıları olduğunu keşfetti. ABD Çocuk Psikoloji ve Psikiyatri Derneği’nin yaptığı araştırmalar çocukların uyku düzenlerinin davranışları ve akademik performansları üzerinde doğrudan bir etkisi olabileceğini gösterdi.
KALORİ DÜZENLEMESİ
İyi bir gece uykusunun vücudumuzun gün boyunca daha az kalori tüketmesine yardımcı olabileceğini gösteren kanıtlar bulunuyor. Örneğin, Amerika Birleşik Devletleri Ulusal Bilimler Akademisi bildirilerinde yer alan bir araştırma, uyku düzeninin iştahtan sorumlu hormonları etkilediğini söylüyor. Yeterince uyumadığımızda, vücudumuzun gıda alımını doğru şekilde düzenleme becerisi zarar görebiliyor.
ATLETİK PERFORMANS
ABD Ulusal Uyku Vakfı'na göre yetişkinler için yeterli uyku, gecede 7 ila 9 saat arası kabul ediliyor, sporcular ise ihtiyaçlarına göre bu süreyi 10 saate kadar uzatabiliyorlar. Uyku, sporcular için yeterli kalori ve besin tüketmek kadar önemli bir role sahip. Bu ihtiyacın nedenlerinden en önemlisi vücudun uyku sırasında iyileştirmesi. Diğer avantajları ise;
-daha yüksek performans yoğunluğu,
-daha fazla enerji ve hız,
-daha iyi koordinasyon,
-daha iyi zihinsel işlevsellik şeklinde sıralanıyor.
SOSYAL VE DUYGUSAL ZEKA
Uykunun insanların duygusal ve sosyal zekasıyla bağlantıları olduğu bilinen bir gerçek. Uzmanlar yeterli uyku almayan birinin diğer insanların duygularını ve ifadelerini tanımakta sorun yaşadığını belirtiyor. Uyku Araştırmaları Vakfı’ndaki bir çalışma, insanların duygusal uyaranlara verdiği tepkileri ölçtü. Araştırmacılar, daha önceki çalışmalara paralel şekilde yeterli uyku almadığımızda duygusal empatimizin azaldığı sonucuna vardılar.
DÜŞÜK KALP HASTALIĞI RİSKİ
Kalp hastalığı için en ciddi risk faktörü yüksek tansiyon. Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi’ne (CDC) göre, her gece yeterince dinlenmek vücuttaki kan basıncının kendini düzenlemesine izin veriyor. Yani sağlıklı bir uyku, apne gibi uykuyla ilgili durumların olasılığını azaltarak genel kalp sağlığını daha iyi hale getiriyor.
DEPRESYONUN ÖNLENMESİ
Uyku ve ruh sağlığı arasındaki ilişki uzun yıllar araştırmalara konu olmuştur ve uyku eksikliği ile depresyon arasında bir bağlantı olduğu hep söylenir. JAMA Psikiyatri’de yapılan bir çalışma, 10 yıl boyunca intiharla ölüm kalıplarını inceledi. Uzmanlar uyku eksikliğinin bu ölümlerin çoğuna katkıda bulunan bir faktör olduğu sonucuna vardı. Avustralya ve Yeni Zelanda Psikiyatri Dergisi'nde yapılan bir başka araştırma, uykusuzluk yaşayan veya uyku bozuklukları olan kişilerin depresyon belirtileri göstermesinin muhtemel olduğunu öne sürüyor.
DÜŞÜK ENFLAMASYON
Sağlıklı uyku ile vücutta oluşan enfeksiyon riski arasında da bir bağlantı bulunuyor. Örneğin, Dünya Gastroenteroloji Dergisi'nde yapılan bir araştırma, uyku yoksunluğu ile insanların mide-bağırsak sistemini etkileyen iltihaplı bağırsak hastalıkları arasında bir korelasyon olduğunu iddia ediyor. Çalışma, uyku yoksunluğunun bu hastalıklara katkıda bulunabileceğini ve bu hastalıkların da uyku yoksunluğuna katkıda bulunabileceğini gösteriyor.
YATAĞIN ÖNEMİ
Modern yaşamın stresini en yüksek seviyede hisseden coğrafyalardan biri de Türkiye. Öte yandan ülkemiz dünyanın önde gelen yatak ihracatçıları arasında. Yani dünyanın çokça tercih edilen yatakları ülkemizde üretiliyor ve tüm dünyaya satılıyor. Yataş, Altın Yatak, Bellona, Bambi, İstikbal, İşbir gibi markalarımız ülkeye döviz kazandırıyor. Tüm dünya bizim markalarımızı seçip alırken, bizim eski yataklarda uykusuz kalmamız yerine bu markaların hangisi daha iyidir diye araştırmamız doğru olabilir. Bu zor bir iş değil çünkü yataklar standart ürün oldukları için internetten de satılabiliyor. Her türlü bilgi ve detaya internetten hızlıca ulaşılabiliyor. “Yatak markaları” diye sorunca Google.com derhal hepsini sıralıyor. Akakce.com fiyat karşılaştırma motorundan en ucuz fiyat bulunuyor, hatta indirimkodu.com gibi kampanya sitelerinden bir indirim bulunarak fiyatlar daha da ucuzlatılıyor.Üstelik yatak kapınıza kadar geliyor.
DEKORASYONUN ÖNEMİ
Uyuyacağımız odanın dekorasyonu da uyku ve sağlık açısından çok önemli. Öncelikle sessiz ve karanlık olması gereken bu odanın perdelerini olabildiğince kalın ve koyu renkli seçerseniz sabahın ilk ışıkları sizi uyanmak zorunda bırakmaz. Perdeleri değiştirmek istemezseniz bir uyku gözlüğü ile de bu konuyu çözebilir, güneşin doğar doğmaz sizi uyandırmasını engellersiniz. (Uyku gözlüğüne “dinlenme maskesi” de denebiliyor.) Ayrıca sessizliğin sağlanması için pencerelerin olabildiğince iyi kapanmasını sağlamalısınız; bir pencere ustasının hareketli kanatlarda yapacağı milimetrik bir ayar bile odanızın daha da sessiz olmasını sağlayabilir. Tabii ki çift cam pencerelerden, daha kalın profilli ve içi argon gazıyla izole edilmiş pencere modellerine kadar çok değişik kalite ve fiyatlarla pencere yalıtımını sağlamak da mümkün.
NE KADAR UYUMALIYIZ?
ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi’ne (CDC) göre bünyemizin ihtiyacı olan uyku süreleri şöyle:
0-3 aylıkken: 14-17 saat,
4-12 aylıkken: 12-16 saat,
1-2 yaş arası: 11-14 saat,
3-5 yaş arası: 10-13 saat,
6-12 yaş arası: 9-12 saat,
13-18 yaş arası: 8-10 saat,
18-60 yaş arası: 7 saat ve üstü,
61-64 yaş arası: 7-9 saat,
65 ve üzeri yaşlarda: 7-8 saat.
Uykuda kaldığımız süre kadar uyku kalitesi de önemli. Gece yarısı uyananlar veya kalitesiz uyuyanlar uyandıktan sonra kendilerini dinlenmiş hissetmezler. Uyku kalitemizi iyileştirmek için ihtiyaç duyduğumuzdan fazla uyumaktan kaçınmalı, her gece aynı saatlerde yatağa gitmeli, uyuyacağımız yeri karanlık ve sessiz bir hale getirmeli, yatmadan telefona bakarak vakit geçirmemeli, daha aktif bir hayat sürmeli, egzersiz yapmalı, alkol ve kafeinin fazlasından uzak durmalı ve stresimizi azaltmak için uğraş vermeliyiz.
