Devletin, dolar ya da euro üzerinden araç geçiş garantisi verdiği köprü ve otoyollar, 2022 yılında hem el hem de cep yakacak. Rekor üzerine rekor kıran kurdaki yükseliş, geçiş ücretlerine yüzde 30-35 aralığında zam olarak yansıyacak. Örneğin, geçiş ücreti Osmangazi Köprüsü’nde 147 TL 50 kuruştan 191 TL’nin üzerine, Yavuz Sultan Selim Köprüsü’nde 27 TL 50 kuruştan en az 36 TL’ye çıkacak. İstanbul-İzmir Otoyolu, 500 TL’ye dayanacak. Yıl sonuna kadar kurda yaşanacak yukarı yönlü her hareket, bu tutarların daha da artmasına yol açacak.
2021 yılının sonuna yaklaşıyoruz. Yeni yılla birlikte dolar kurunda yaşanan artışın etkisiyle pek çok ürün ve hizmete zam yapılacak. Bunların başında hiç kuşkusuz özel sektör eliyle yap-işlet-devret (YİD) modeliyle inşa edilen köprü ve otoyollar geliyor.
Bu projeleri anımsayalım. Yavuz Sultan Selim- Kuzey Çevre Otoyolu, Osmangazi Köprüsü ve Gebze-Orhangazi-İzmir Otoyolu, Ankara-Niğde Otoyolu, Menemen-Aliağa-Çandarlı Otoyolu ile Avrasya Tüneli…
Devlet, bir finansman yöntemi olarak YİD modelini tercih ettiği bu projelere, müteahhitlerin ilgisini çekmek için dolar ya da euro üzerinden araç geçiş garantisi verdi. Bu projeleri, işletmeye girdikleri günden bu yana öngörülen sayıda araç kullanmadı. Devlet, ilgili işletmelere her yıl milyarlarca lira garanti ödüyor. Doğal olarak dolar ve euro kuru yükseldikçe, devletin kasasından daha çok para çıkıyor.
2022 yılı için olası köprü ve otoyol ücretleri
Şimdi, devletin, dolar ya da euro üzerinden araç geçiş garantisi verdiği köprü ve otoyollarda, bugünkü veriler çerçevesinde 2022 yılı için hesaplanan geçiş ücretlerine bir bakalım.
Dolar ve euroda sert yukarı yönlü hareketler devam ediyor. Bu nedenle geçiş ücretlerinin, hesaplanan tutarları da aşması beklenebilir.
Bu çerçevede özel sektörün kontrolünde bulunan araç geçiş garantili köprü ve otoyollara, yeni yılda dolar kurunda yaşanan artışa bağlı olarak yüzde 30-35 aralığında zam yapılması gündeme gelecek. Dolar kurunun daha da artması durumunda söz konusu tutarlar da artacak.
Proje bazlı olarak ilerleyelim. İşte, otomobiller için 2022 yılı olası köprü ve otoyol geçiş ücretleri:
-Osmangazi Köprüsü: 2021 yılı geçiş ücreti 147 TL 50 kuruş. Yeni yılda 191 TL’nin üzerine çıkacak. 200 TL sürpriz sayılmıyor.
-Yavuz Sultan Selim Köprüsü: Halen, 27 TL 50 kuruş olan geçiş ücretinin en az 36 TL’ye çıkacağı hesaplanıyor. 40 TL’yi de görmesi söz konusu.
-İzmir-İstanbul Otoyolu: 2021 yılı geçiş ücreti 367 TL. 2022 yılı geçiş ücreti, 480-500 TL aralığında hesaplanıyor.
-Kuzey Marmara Otoyolu: Avrupa ve Asya'yı birleştiren Kuzey Marmara Otoyolu ücretleri, mesafeye göre değişiklik gösteriyor. Örneğin, Kınalı gişesinden otoyola giren bir otomobil, Fatih gişesinden çıktığı zaman 31 TL ödüyor. Söz konusu otomobil, 2022 yılında aynı güzergah için en az 40 TL ödeyecek.
-Avrasya Tüneli: 1 Şubat 2022 tarihinde otomobiller için geçiş ücreti 46 TL’den en az 62 TL’ye çıkacak.
Benzer biçimde geçiş garantili diğer projelerde de geçiş ücretleri artacak. Eski bir bakanın kulaklarını çınlatalım. Vatandaş, dolarla maaş almadığı için geçiş ücretlerinin her yıl katlanarak artması nedeniyle “mega” olarak nitelendirilen başta Osmangazi ve Yavuz Sultan köprüleri ile İzmir-İstanbul ve Kuzey Marmara otoyollarına talebin dramatik biçimde düşebileceği belirtiliyor. Devlet, bu durumda söz konusu projelere, her yıl daha çok garanti adı altında ödeme yapmak zorunda kalacak. Vatandaşı da ekonomiyi de zor günler bekliyor.
