20 Aralık 2021 tarihi Türkiye ekonomisi açısından tarihi günlerden biri oldu. Güne 17'nin altında başlayan dolar/TL, akşam saatlerinde 18,36'ya kadar yükseldi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın kabine toplantısı sonrasında ‘dövize endeksli TL mevduat' uygulaması dahil bir dizi tedbir alındığını duyurmasının ardından ise dolar kuru tarihi bir düşüşle 11,09'a kadar geriledi.
Bu gerilemede, gece saatlerinde yurt içi yerleşiklerin yoğun döviz satışının etkili olduğu yorumları yapıldı.
Merkez Bankası'nın (TCMB) doğrudan dolar satarak döviz kurlarına müdahale ettiğine ilişkin resmi bir açıklama gelmedi. Nitekim, TCMB bu konuda son açıklamayı 17 Aralık tarihinde yapmıştı.
BAKAN NEBATİ: KESİNLİKLE MÜDAHALE OLMADI
Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati de dün akşam katıldığı bir televizyon programında, dövizdeki düşüşle ilgili “Kesinlikle müdahale olmadı, bireyler bozdurdu” dedi.
Ancak TCMB'nin döviz pozisyonu da gösteren günlük analitik bilanço verileri, TCMB'nin kamu bankaları aracılığıyla döviz kurlarına örtülü müdahalede bulunmuş olabileceğine işaret ediyor.
İKİ GÜNDE REZERV 7 MİLYAR DOLAR ERİDİ
Sozcu.com.tr'nin hesaplamalarına göre, TCMB'nin 17 Aralık'ta 12,3 milyar dolar olan net rezervi, 20 Aralık'ta 9,8 milyar dolara, 21 Aralık'ta ise 6,3 milyar dolara geriledi.
Yani 20-21 Aralık tarihlerini kapsayan iki günde net rezervde toplamda 6 milyar dolarlık sert gerileme oldu.
TCMB'nin bu iki günde yurt içindeki bankalardan swap (takas) ile ödünç aldığı döviz ve altın miktarının da yaklaşık 1 milyar dolar arttığı düşünüldüğünde, TCMB'nin net rezerv pozisyonunda bu iki günde toplamda yaklaşık 7 milyar dolarlık gerileme oldu.
Bu tarihlerde TCMB'nin Botaş'a döviz satışı ihtimali de bulunuyor ve bu satış da net rezervde düşüşe neden olmuş olabilir ancak Botaş'a satış rakamının iki günde bu kadar yüksek olması mümkün görünmüyor.
Nitekim, Kasım ayında Botaş'a TCMB'nin toplam döviz satışı 2,2 milyar dolarla rekor kırmıştı.
Hazine’nin döviz işlemleri de bu tarihlerde rezervleri etkilemiş olabilir ve 7 milyar dolarlık rezerv azalışının tamamının örtülü müdahalede kullanılmamış olma ihtimali de bulunuyor.
ARALIKTA REZERV AZALIŞI 14,7 MİLYAR DOLAR
TCMB bilanço verilerinde bir diğer dikkat çekici nokta, TCMB'nin resmi açıklamalarla duyurduğu döviz müdahalelerinin başladığı aralık ayında rezervlerdeki çok sert düşüş oldu.
30 Kasım 2021 tarihinde 25,9 milyar dolar olan net rezerv, 21 Aralık'ta 6,3 milyar dolara geriledi.
Böylece aralık ayında 21 gündeki net rezerv düşüşü 19,6 milyar dolar oldu.
TCMB 1 ARALIK RAKAMINI AÇIKLADI
TCMB sadece 1 Aralık'ta 844 milyon dolarlık döviz satışı yaparak doğrudan müdahale yaptığını açıkladı. Diğer dört resmi müdahaledeki dolar satış büyüklükleri henüz açıklanmasa da piyasada 6 milyar dolar civarı büyüklük konuşuluyordu.
Bilanço rakamları, TCMB'nin kamu bankaları aracılığıyla yaptığı örtülü müdahale rakamının aralıkta 6 milyar doların çok üzerinde olabileceğine işaret ediyor.